Chính quyền Trump “mạnh tay”, hàng chục tỷ USD bị đóng băng

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Những người ủng hộ ông Trump, bao gồm nhiều nghị sĩ Đảng Cộng hòa, cho rằng việc tạm dừng giải ngân là cần thiết để đánh giá lại các khoản chi tiêu và tìm cách giảm thâm hụt ngân sách Mỹ.

Chính quyền Trump đóng băng các khoản ngân sách liên bang

Chính quyền của ông Donald Trump đã tạm dừng việc giải ngân hàng chục tỷ USD vốn đã được Quốc hội Mỹ phê duyệt, ảnh hưởng đến nhiều dự án trên toàn quốc. Các khoản tiền này bao gồm hỗ trợ nông dân ở Iowa, mở rộng đường sắt ở Virginia và nhiều dự án năng lượng sạch.

Các nhà quản lý dự án cảnh báo rằng nếu tình trạng này kéo dài, nền kinh tế địa phương sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề. Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ còn cáo buộc đây là bước đầu tiên dẫn đến hành động “impoundment” – tức Tổng thống từ chối chi tiêu số tiền đã được Quốc hội phê duyệt, điều bị xem là bất hợp pháp.

Tuy nhiên, Russell Vought, người được ông Trump đề cử làm Giám đốc Ngân sách, lại khẳng định Tổng thống có quyền giữ lại các khoản chi tiêu này. Dự kiến, ông Vought sẽ được Thượng viện – do Đảng Cộng hòa kiểm soát – xác nhận vào tối thứ Năm, bất chấp sự phản đối từ phe Dân chủ.

Theo phân tích của Reuters, các lệnh của Trump đã làm gián đoạn ít nhất hàng chục tỷ USD dành cho các dự án năng lượng sạch, bảo tồn thiên nhiên và giao thông trên khắp nước Mỹ. Dù chính quyền Trump không cung cấp con số chính xác, nhiều dự án quan trọng đang bị ảnh hưởng, trong đó có:

Dự án năng lượng sạch ở Ohio: Hơn 100 triệu USD bị đóng băng, khiến việc thuê kỹ sư và triển khai dự án gặp khó khăn.

Chương trình hỗ trợ các hộ gia đình thu nhập thấp tại 8 bang: Giúp 17.000 hộ tiết kiệm chi phí năng lượng, nhưng hàng trăm triệu USD vẫn chưa được giải ngân.

Dự án đường sắt "Long Bridge" trị giá 2,3 tỷ USD ở Virginia: Giúp tăng cường vận tải hành khách và hàng hóa, hiện đang bị đình trệ.

Khoản trợ cấp 129 triệu USD cho Painesville, Ohio: Dùng để thay thế nhà máy nhiệt điện than 137 năm tuổi bằng hệ thống năng lượng mặt trời và pin dự trữ.

Nhiều doanh nghiệp và quan chức địa phương đang lo lắng vì không rõ số tiền này có được giải ngân hay không. Mike Foley, quan chức tại Ohio, bức xúc: “Tôi cần thuê kỹ sư cho dự án, nhưng không thể làm gì nếu không có ngân sách.”

Đảng Cộng hòa lý giải việc đóng băng ngân sách ra sao?

Những người ủng hộ ông Trump, bao gồm nhiều nghị sĩ Đảng Cộng hòa, cho rằng việc tạm dừng giải ngân là cần thiết để đánh giá lại các khoản chi tiêu và tìm cách giảm thâm hụt ngân sách Mỹ. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson tuyên bố: “Nhánh hành pháp có quyền xem xét lại cách các cơ quan chính phủ đang hoạt động để đảm bảo tiền thuế của dân được sử dụng hiệu quả.”

Một trong những quyết định gây tranh cãi nhất của Trump là hủy bỏ cam kết dành 40% ngân sách cho các cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến chương trình hỗ trợ nông dân thực hành canh tác bền vững, với 11 triệu USD đáng lẽ được chuyển đến các nông trại ở Iowa. Brent Swart, chủ tịch Hiệp hội Đậu nành Iowa, gọi quyết định này là mối đe dọa lớn với ngành nông nghiệp.

Hiến pháp Mỹ quy định Quốc hội nắm quyền kiểm soát ngân sách liên bang, và một đạo luật có từ nhiều thập kỷ trước yêu cầu Tổng thống phải báo trước với Quốc hội nếu muốn trì hoãn chi tiêu. Tuy nhiên, chính quyền Trump lập luận rằng họ có quyền tạm dừng giải ngân để xem xét lại cách sử dụng ngân sách.

Một tòa án liên bang đã tạm thời chặn lệnh tạm dừng ngân sách của Trump vào ngày 31/1, nhưng chính quyền Trump vẫn kiên quyết bảo vệ quan điểm của mình. Thượng nghị sĩ Patty Murray, thành viên cấp cao của Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện, tuyên bố: “Chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng, điều tra và buộc chính quyền này phải chịu trách nhiệm.”

Việc Trump tạm dừng hàng chục tỷ USD có thể dẫn đến một cuộc đấu tranh pháp lý kéo dài giữa Quốc hội và Nhà Trắng. Trong khi chính quyền Trump khẳng định đây là biện pháp hợp lý để kiểm soát ngân sách, phe Dân chủ cảnh báo rằng hàng nghìn công việc và nhiều dự án quan trọng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tại Virginia, một khu công nghiệp trị giá 1,3 tỷ USD đang đứng trước nguy cơ bị cắt giảm ngân sách. Ken Larking, quản lý thành phố Danville, chia sẻ: “Tôi chỉ biết hy vọng vào điều tốt nhất, nhưng không thể ngừng lo lắng.”