Thời gian qua, trên các trang mạng xã hội, nhiều shipper khoe điểm khiến nhiều người phải tròn mắt. Theo đó, có những người khoe lương lên đến 18, 20 triệu, con số nhiều nhân viên văn phòng chưa dám mơ tới.

Theo chia sẻ của một số shipper, con số này phản ánh chưa đầy đủ về thu nhập của họ vì có rất nhiều yếu tố phụ thuộc như làm cho hãng nào, được phân tuyến nào, làm part-time (thường nhận từng đơn, thời gian làm việc tự do và thường là ship đồ ăn) hay làm hub (có lương cứng, nhận nhiều đơn cùng lúc rồi đi trả hàng). Các tài xế kinh nghiệm khác nhau cũng có mức lương khác nhau, chưa kể một số người còn có thể dùng mẹo để lách tăng đơn hàng, tăng điểm thưởng.

Anh Tuyến, một người làm shipper 5 năm nay chia sẻ “Lương trung bình làm part-time hiện nay, ngày chạy hơn 10 tiếng thì khoảng 10-12 triệu/tháng còn những người làm hub cao hơn một chút nhưng cũng có nhiều KPI lắm.”

Hơn nữa thường cư dân mạng mới chỉ nhìn vào con số tiền lương mà chưa tính tới shipper còn phải bỏ ra các chi phí xăng xe, cước điện thoại, hao mòn… Giờ cao điểm, cách khách có 900 mét nhưng  mất đến hơn 1 giờ đề giao hàng, phí ship thu về chỉ 14 ngàn. Hay vì mải chạy cho đúng thời gian quy định mà shipper lại vi phạm giao thông, phải nộp phạt.

Rồi thì có những người phải chạy đêm để đạt chỉ tiêu mà chạy đêm thì rất nhiều rủi ro, tài xế phải chịu thiệt thòi khi không may gặp tai nạn, lạm dụng, quấy rối, cướp giật... 

Nhiều shipper làm lâu năm trở thành những tay “lão làng” khi nằm lòng các vị trí dễ bắt đơn, đơn nào nên nhận, đơn nào không. Có shipper cho biết khi thấy nổ đơn tiền triệu thì cũng đừng vội mừng, vì nhiều khi ở khu đó hay phải chở ga đệm rất cồng kềnh, đi xa nguy hiểm.

Có shipper trở nên “nhẵn mặt” với chủ quán, cứ đến lấy đồ là lại niềm nở trò chuyện. Trên mạng xã hội, có nhiều câu chuyện chia sẻ về các shipper đến lấy hàng, trong lúc chờ làm đơn thì tranh thủ nhặt rau, trông con hộ chủ quán. Có người thậm chí còn đứng ra làm bếp luôn để đỡ phải chờ lâu.

Trong khi đó nhiều shipper chạy hub thì hay được trêu là “ông trùm” của một khu. Nhắc đến khu vực nào là nhớ ngay đến shipper đó.

Anh Diện phụ trách một tuyến đường cố định, ngày nào anh cũng ngồi cả tiếng ở dưới các sảnh chung cư trả hàng. Nhiều người biết mặt, đi qua chào hỏi như người quen. Anh kể mình có khi chỉ cầm gói hàng, đọc tên và số điện thoại là biết luôn là ai, nhà nào, không cần nhắc. “Có chung cư cư dân còn tốt bụng, xin cho chúng tôi một góc ở chỗ có mái che để bớt mưa nắng.”

Nhiều shipper ở gần nhau hay chạy cùng tuyến cũng lập thành các cộng đồng nho nhỏ hỗ trợ nhau, có dịp đặc biệt cũng rủ nhau một bữa liên hoan. Nghề tưởng mỗi người một việc, nay đây mai đó nhưng cũng có những người chia sẻ, quan tâm như anh em trong nhà.

Khảo sát của Viện Khoa học lao động xã hội cho thấy  82,2% shipper coi đây là việc làm chính và 94,1% không hoặc chưa có dự định chuyển việc trong 2-5 năm tới.  

Theo các chuyên gia lựa chọn nghề lương cao là quyền chính đáng của người lao động, tuy nhiên hiện nay phần lớn shipper không tham gia bảo hiểm xã hội. Họ đang phải đối mặt với tình trạng “6 không”: Không có hợp đồng lao động; không được hỗ trợ tiền ăn; không chế độ nghỉ phép; không khám sức khỏe định kỳ; không bảo hộ lao động; không thưởng lễ Tết.

Thế nhưng nhiều khi cực chẳng đã vì có người nếu làm theo đúng bằng cấp thì thu nhập chỉ bằng một nửa so với làm shipper.

Anh Tuyến vì gia đình nên vẫn kiên nhẫn bám trụ với nghề dù nhiều thiệt thòi. Theo anh kiếm tiền ngày càng khó khăn vì cạnh tranh nhiều, công ty siết lại lương theo đơn rồi hay trừ điểm, phạt vô lý. Chính sách cũng thường xuyên thay đổi, hôm nay lương cao nhưng ngày mai thì chưa biết thế nào. “Trong nhóm mấy anh em, tôi thường khuyên các em là nên tìm công việc ổn định, ai mà được như thế là chúng tôi mừng lắm. Còn nghề này thì tốt nhất chỉ là để phụ thêm thu nhập thôi.”

Chuyện về chàng shipper nói tiếng Pháp đã có một cái kết có hậu. Và có thể những cử nhân, thạc sỹ một ngày nào đó sẽ cởi chiếc áo khoác đồng phục tới một bến đỗ mới. Kiệt, cậu sinh viên năm 3 chia sẻ: “Mỗi người có lý do khác nhau để tìm đến việc hay rời đi. Có người vì tìm được chỗ tốt hơn, có người vì bức xúc với chế độ công ty… Còn em thì xác định không làm lâu nhưng cũng cảm ơn vì công việc đã giúp mình bước qua một giai đoạn khó khăn…”