Ở Mỹ phát hiện gian dối thuế là ở tù chứ không có chuyện “cho em xin”

Trên đây là nhận định của PGS Nguyễn Văn Trình trong cuộc hội thảo về hiệu quả quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp tại TP.HCM, được tổ chức ngày 7/11.

PGS Nguyễn Văn Trình: “Đừng cho cán bộ thuế móc nối với doanh nghiệp để cưa đôi”

Trình bày trong tham luận tại đây, Phó cục trưởng Cục thuế TP.HCM Nguyễn Nam Bình cho rằng phần lớn doanh nghiệp đều có ý thức chấp hành, tuy nhiên do hiểu biết về luật thuế, kế toán “chưa phù hợp” nên khai thuế còn sai sót.

Tuy nhiên ông cũng nhận định tình trạng mua bán trái phép hóa đơn, dùng hóa đơn bất hợp pháp để hợp thức hóa chứng từ đầu vào, hoặc khai khống chi phí để chiếm đoạt tiền của nhà nước vẫn còn tồn tại.

Ngoài ra ông Bình cũng đề cập đến những phương pháp mà các doanh nghiệp thường dùng để lách thuế, và một trong số đó là chuyển đổi đối tượng giao dịch.

“Một tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại nước A (chưa ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần với Việt Nam) sẽ thành lập công ty con X tại quốc gia B (đã ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần với Việt Nam). Họ sẽ dùng công ty X để đầu tư vào Việt Nam và lập các công ty con của công ty X sau đó chuyển nhượng vốn tại các công ty con này và khai thuế thu nhập doanh nghiệp từ hoạt động chuyển nhượng vốn thuộc trường hợp miễn giảm thuế theo hiệp định” – ông Bình cho hay.

Một trường hợp khác được ông Bình nêu ra là việc doanh nghiệp thực hiện các giao dịch không theo giá thị trường trong một chuỗi doanh nghiệp (thuộc trường hợp giao dịch liên kết), để chuyển lợi nhuận từ doanh nghiệp áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông sang doanh nghiệp áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi, hoặc miễn giảm.

Trong khi đó PGS Nguyễn Văn Trình – Viện phó Viện nghiên cứu phát triển TP nhận định việc chuyển giá hiện nay đã xuất hiện cả ở các công ty trong nước. Theo ông nhiều tập đoàn đã “thành lập các công ty con, cháu, chắt” để làm việc này.

“Ở Mỹ khai thuế thiếu 1 đồng doanh thu cũng phát hiện được, mà phát hiện là ở tù chứ không có chuyện du di hay “cho em xin” – ông tiếp tục nói về khai thuế, và cho biết rút ra điều này sau khi nghiên cứu chính sách thuế tại nhiều quốc gia.

Cũng theo ông, dù bản thân doanh nghiệp tuân thủ nhưng vẫn “lách được là lách” để tối đa lợi nhuận.

Để hạn chế điều này, ông Trình nhấn mạnh cần áp dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo vào việc quản lý của cơ quan thuế. Theo ông việc này không những giúp theo dõi dễ hơn mà còn làm giảm số nhân lực trong ngành theo yêu cầu giảm biên chế.

Một điểm quan trọng khác mà ông Trình “xin được nói thẳng”, dù nhiều người né tránh là “nâng cao đạo đức công vụ của cán bộ thuế”.

Theo ông công nghệ sẽ làm con người hạn chế can thiệp, đồng thời “đừng cho cán bộ thuế móc nối với doanh nghiệp để cưa đôi” sẽ giảm tiêu cực.