Những đơn vị nợ thuế đất 'khủng', không có khả năng nộp

Khu liên hiệp thể thao quốc gia Mỹ Đình, Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam... là những đơn vị nợ thuế đất từ vài trăm đến gần nghìn tỷ đồng nhưng không có khả năng nộp.

Thông tin trên được Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP Hà Nội nêu tại báo cáo về việc thực hiện các quy định của pháp luật trong việc quản lý thu các khoản tiền thuế nợ trên địa bàn TP giai đoạn 2021-2023.

Số nợ mỗi năm một tăng cao

Trong 3 năm 2021, 2022, 2023, Cục thuế TP Hà Nội đã thu hồi nợ theo quy định lần lượt là hơn 25.400 tỷ đồng, hơn 37.630 tỷ đồng và gần 43.900 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tình hình nợ đọng ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn thành phố có số tuyệt đối gia tăng qua các năm. Cụ thể, năm 2021 là hơn 21.000 tỷ đồng, năm 2022 là hơn 23.400 tỷ đồng và đến năm 2023 là gần 28.800 tỷ đồng.

Biểu đồ: Hồng Khanh

Trong đó, tập trung ở một số địa bàn có số nợ gia tăng cao như Hoàng Mai với số nợ năm 2023 tăng 868 tỷ đồng (58% so với năm 2022), Chi cục thuế Sóc Sơn - Mê Linh số nợ năm 2023 tăng 264 tỷ (tăng 29% so với năm 2022), Cầu Giấy số nợ năm 2023 tăng 178 tỷ (tăng 29% so với năm 2022),...

Ban Kinh tế - Ngân sách cũng chỉ ra rằng, nợ thuế liên quan tới đất, tỷ lệ đều chiếm trên 50% so với tổng nợ hàng năm. Năm 2021, nợ thuế đất khoảng 11.840 tỷ đồng, chiếm gần 56% tổng nợ. Năm 2022, số nợ thuế đất lên tới 13.545 tỷ đồng, bằng gần 58% tổng nợ và tăng lên gần 15.470 tỷ đồng trong năm 2023, chiếm gần 54% tổng nợ.

Tình hình nợ thuế liên quan tới đất trên địa bàn TP Hà Nội. Đồ họa: Hồng Khanh

Nợ thuế liên quan tới đất, bao gồm nợ nghĩa vụ tài chính về đất của một số đơn vị lớn nhưng không có khả năng nộp như Khu liên hiệp thể thao quốc gia nợ 895 tỷ đồng, Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy 173 tỷ đồng, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam 484 tỷ đồng, Công ty Á Châu 617 tỷ đồng...

Cùng với đó, 24 dự án được giao đất thu tiền sử dụng đất còn nợ khoảng 2.800 tỷ đồng tiền thuế đất.

Ngoài ra, còn có khoản nợ hơn 4.000 tỷ đồng chờ xử lý liên quan đến nghĩa vụ tài chính về đất, chiếm 26% tổng số tiền thuế nợ.

Ban Kinh tế - Ngân sách chỉ ra một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng nêu trên, trong đó có việc xác định, quản lý và đôn đốc thu hồi nợ chưa quyết liệt và chủ động.

Việc giải quyết và cập nhật tiến độ giải quyết các kiến nghị, đề xuất, vướng mắc của người nộp thuế chưa kịp thời, một số trường hợp kéo dài nhiều năm, chưa giải quyết dứt điểm nhất là trong xác định, rà soát số tiền sử dụng đất phải nộp. Điển hình như CTCP Đầu tư bất động sản Vinaland, Công ty TNHH VNT thực hiện dự án Công viên hồ điều hòa thuộc khu đô thị Tây Nam Hà Nội,...

Kiên quyết thu hồi dự án nếu không có khả năng tài chính

Từ thực tế trên, Ban Kinh tế - Ngân sách kiến nghị UBND TP, Ban chỉ đạo đôn đốc thu hồi nợ đọng tiền thuế, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trên địa bàn chỉ đạo các sở, ban ngành phối hợp chặt chẽ với Cục thuế Hà Nội đôn đốc thu nợ thuế, phí.

Đồng thời, thành phố phải có chế tài xử lý các trường hợp cố tình sử dụng đất sai mục đích, chậm triển khai, cố tình chây ì thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Trường hợp nhà đầu tư không có khả năng tài chính để tiếp tục triển khai thì kiên quyết xử lý thu hồi dự án, quyết định giao đất, cho thuê đất để chuyển mục đích sử dụng sang đấu thầu, đấu giá, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực.

Ngoài ra, thành phố có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, giải quyết các kiến nghị của cơ quan thuế trong quá trình giám sát của Ban Kinh tế - Ngân sách.

Trong đó, có các trường hợp nợ thuế lớn, như: CTCP Đầu tư xây dựng Trung Việt đại diện liên danh nhà đầu tư dự án Khu đô thị mới Phú Lương (Hà Đông); CTCP Đầu tư bất động sản Vinaland tại dự án Tòa nhà hỗn hợp văn phòng, dịch vụ và nhà ở Dreamland Plaza; CTCP Đầu tư phát triển 18 với dự án khu chung cư cao tầng và nhà ở cán bộ công nhân các khu công nghiệp;

Danh sách còn có Công ty TNHH Bất động sản Thạch Bàn Lakeside với dự án Khu nhà ở Thạch Bàn Lakeside; Công ty TNHH Xây dựng công trình Hoàng Hà với dự án đường 2.5 đoạn Đầm Hồng đến quốc lộ 1A theo hình thức BT; Công ty TNHH Lam Sơn tại tổ hợp dịch vụ, thương mại, văn phòng và nhà ở cao cấp Phú Lãm, Công ty TNHH VNT với dự án Công viên hồ điều hoà thuộc khu đô thị Tây Hà Nội…