Nhiều doanh nghiệp tư nhân nhỏ và siêu nhỏ khó khăn trong hoạt động

Đây là thông tin được đưa ra tại buổi lễ công bố tại bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2018, do Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức vào sáng 28-3 tại Hà Nội.

Quảng Ninh dẫn đầu bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh

Với 70,36 điểm, trên thang điểm 100, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh-PCI năm 2018. Như vậy, đây là lần thứ 2 liên tiếp, địa phương nơi cực Bắc Tổ quốc dẫn đầu bảng xếp hạng PCI. Trước đó, năm 2017, Quảng Ninh xếp ở vị trí số 1 với điểm số 70,7.

Xếp thứ 2 là Đồng Tháp với 70,19 điểm; Long An xếp thứ 3 với 68,09 điểm; tiếp đến là Bến Tre với 67,67 điểm, xếp thứ 4. Đáng chú ý, Đà Nẵng sau 4 năm liên tiếp ở vị trí “quán quân” và năm 2017 ở vị trí “á quân”, thì năm 2018, thành phố này đã tụt xuống vị trí thứ 5 với 67,65 điểm (năm 2017 Đà Nẵng được 70,1 điểm). 

Hai “đầu tàu” kinh tế là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chia nhau vị trí thứ 9 và thứ 10, Hà Nội được 65,40 điểm và TP Hồ Chí Minh được 65,34 điểm. Đây là lần đầu tiên Hà Nội đạt được vị trí cao nhất sau 14 năm xếp hạng PCI. Ở cuối bảng xếp hạng gồm có Đắk Nông được 58,16 điểm, xếp thứ 63; Lai Châu được 58,33 điểm xếp thứ 62 và Bình Phước xếp thứ 61 với 60,02 điểm.

Nhiều rào cản khiến doanh nghiệp tư nhân gặp khó khăn khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Ảnh minh họa: CTV.

Được thực hiện năm thứ 14 liên tiếp, báo cáo PCI 2018 được xây dựng dựa trên thông tin phản hồi từ hơn 12.000 doanh nghiệp (DN), trong đó có gần 11.000 DN dân doanh đang hoạt động tại 63 tỉnh, thành phố và trên 1.500 DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại 20 địa phương tại Việt Nam. 

Kết quả điều tra chỉ số PCI năm 2018 cho thấy, một số lĩnh vực của môi trường kinh doanh có thay đổi tích cực hơn so với năm 2017. Chi phí không chính thức tiếp tục được cắt giảm, môi trường kinh doanh cho các DN tư nhân có xu hướng bình đẳng hơn và cải cách hành chính đang chuyển biến rõ nét. 

Tuy nhiên, kết quả điều tra cũng chỉ ra rằng, các DN kỳ vọng chính quyền cần nâng cao tính minh bạch của môi trường kinh doanh, tăng chất lượng đào tạo lao động, cải thiện dịch vụ hỗ trợ DN và tạo thuận lợi hơn nữa trong việc thực hiện các thủ tục xin cấp phép kinh doanh, đặc biệt là nhóm thủ tục về đất đai, thuế, bảo hiểm xã hội, quản lý thị trường, giao thông và xây dựng… 

Kết quả điều tra chỉ số PCI năm 2018 cho thấy mức độ lạc quan của các DN về triển vọng kinh doanh trong thời gian tới tiếp tục ở mức tương đối cao với 49% DN dân doanh và 56% DN FDI cho biết sẽ mở rộng quy mô kinh doanh trong 2 năm tới.

Doanh nghiệp Việt gặp khó khăn khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

Tuy nhiên, kết quả điều tra năm qua cho thấy dấu hiệu gia tăng tỷ lệ DN đang gặp khó khăn trong hoạt động, trong đó, phần lớn là các DN tư nhân nhỏ và siêu nhỏ. Còn với khối DN FDI, giống những năm trước và tương tự như các DN tư nhân trong nước, các DN FDI tiếp tục có những đánh giá tích cực về môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Thời gian thực hiện thủ tục hành chính được ghi nhận giảm bớt, việc chi trả chi phí không chính thức, tình trạng nhũng nhiễu đã giảm đáng kể so với trước đây. 

Các nhà đầu tư nước ngoài nhìn nhận cơ sở hạ tầng tại Việt Nam đã có nhiều cải thiện. Tuy nhiên, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính như thông quan, bảo hiểm xã hội, thuế và thanh tra, kiểm tra. Chất lượng lao động, đặc biệt là nhân lực trình độ cao, vẫn là điểm nghẽn trong môi trường đầu tư tại Việt Nam, theo đánh giá của các DN FDI.

Báo cáo PCI năm nay dành một chương riêng đánh giá khả năng hội nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu của các DN tư nhân Việt Nam. Kết quả cho thấy, khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của DN trong nước còn nhiều hạn chế. Một trong những yếu tố đang cản trở tiến trình này chính là sự thiếu vắng cơ chế hiệu quả để đảm bảo thực thi hợp đồng. Đây là lĩnh vực Việt Nam cần có những cải cách đột phá.

56% doanh nghiệp FDI cho biết sẽ mở rộng quy mô kinh doanh trong 2 năm tới.

Nhận định về báo cáo, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Daniel J. Kritenbrink phát biểu: “Năm nay, chỉ số PCI đạt mức cao nhất kể từ khi chúng ta bắt đầu thực hiện báo cáo năm 2005. PCI đã trở thành một báo cáo rất được coi trọng và có tác động to lớn, giúp thúc đẩy cải cách kinh tế, nhằm khuyến khích tính minh bạch, gia tăng đầu tư, thương mại và tăng trưởng kinh tế. Tôi vui mừng công bố USAID sẽ tiếp tục gia hạn dự án PCI thêm 3 năm nữa”. 

Còn ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI nhấn mạnh, năng lực cạnh tranh quốc gia Việt Nam phần lớn sẽ được quyết định bởi chất lượng điều hành và sự thuận lợi của môi trường kinh doanh cấp tỉnh. 

Do vậy, sự năng động, tiên phong của lãnh đạo địa phương, sự chuyên nghiệp mẫn cán của bộ máy công chức các tỉnh, thành phố đang quyết định tốc độ và đường hướng phát triển của Việt Nam trong thời gian tới. Chỉ số PCI chính là sự cổ vũ mạnh mẽ của cộng đồng DN cho sự chuyển đổi mạnh mẽ từ cấp địa phương tại Việt Nam.