Kiểm toán vạch tồn tại của 9 dự án BOT, giảm thời gian thu phí hơn 56 năm

Từ kết quả kiểm toán năm 2019, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn đối với 7 dự án BOT.

Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cho phép lập dự án BOT (Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao) trước khi Chính phủ chấp thuận chủ trương dự án; không thực hiện quy trình lập, phê duyệt và công bố danh mục dự án BOT; phê duyệt dự án trước khi có báo cáo đánh giá tác động môi trường; chỉ định thầu thi công...

Trên đây là các tồn tại của 9 dự án BOT được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) chỉ rõ tại báo cáo kết quả kiểm toán tổng hợp năm 2019 gửi Quốc hội.

Cơ quan kiểm toán cho biết vẫn có hiện tượng xác định tăng tổng mức đầu tư, như dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường bộ ven biển đoạn qua địa bàn TP Hải Phòng và 9 km trên địa bàn tỉnh Thái Bình tăng 45,4 tỉ đồng; cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận giai đoạn 1 (kiểm toán đợt 2) tăng 61,9 tỉ đồng; dự án cải tạo nâng cấp luồng sông Sài Gòn, đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc tăng 7,7 tỉ đồng…

Dự án BOT cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc bị kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn - Ảnh: Gia Minh

Bên cạnh đó, một số dự án chưa đảm bảo tiến độ như dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường bộ ven biển đoạn qua địa bàn TP Hải Phòng và 9 km trên địa bàn tỉnh Thái Bình; góp vốn chủ sở hữu chậm như dự án Cải tạo nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc.

Theo Kiểm toán Nhà nước, kết quả kiểm toán 9 dự án BOT cho thấy vẫn còn tình trạng không công bố danh mục dự án, không tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà đầu tư. Cụ thể là Dự án mở rộng Xa lộ Hà Nội và Quốc lộ 1, đoạn từ ngã ba trạm 2 cũ đến nút giao Tân Vạn.

Một số dự án xác định chi phí sửa chữa, duy tu trong phương án tài chính chưa đủ cơ sở và căn cứ pháp lý, như cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận giai đoạn 1. Có dự án chưa cập nhật chi phí sử dụng trạm thu phí không dừng theo hướng dẫn của Bộ GTVT và Chính phủ như cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn đoạn Km 45+100 - Km108+500, kết hợp tăng cường quốc lộ 1 đoạn Km1+800 - Km106+500 tỉnh Bắc Giang và tỉnh Lạng Sơn.

Có dự án sử dụng nguồn vốn thu phí BOT để hoàn vốn cho hạng mục không thuộc dự án, như BOT An Sương - An Lạc sử dụng nguồn vốn thu phí BOT để hoàn vốn cho hạng mục cầu Tân Kỳ - Tân Quý không thuộc tuyến đường dự án với tổng mức đầu tư 312 tỉ đồng.

"Các dự án BOT vẫn có hiện tượng chậm tiến độ so với kế hoạch, như cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận giai đoạn 1 chậm 5 tháng, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc chậm 5 tháng"- cơ quan kiểm toán cho hay.

Kiểm toán Nhà nước cho biết, từ kết quả kiểm toán các dự án BOT trong năm 2019, cơ quan này đã giảm trừ chi phí đầu tư thực hiện 665,8 tỉ đồng, gồm sai khối lượng 74,5 tỉ đồng, sai đơn giá 186,9 tỉ đồng, sai khác 404,3 tỉ đồng.

Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý 925 tỉ đồng, trong đó thu hồi và giảm thanh toán 288,3 tỉ đồng, xử lý khác 618 tỉ đồng, các khoản thuế phải thu và thu hồi khác 19.428 tỉ đồng.

Kết quả kiểm toán cũng giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 7/9 dự án 56,4 năm so với phương án ban đầu.

Cụ thể, dự án cầu Hoà Trung giảm 15,8 năm; dự án cầu Chà Là giảm 13,9 năm; dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường bộ ven biển đoạn qua địa bàn TP Hải Phòng và 9 km trên địa bàn tỉnh Thái Bình 1 năm; dự án Đầu tư xây dựng và nâng cấp mở rộng 4 đoạn tuyến quốc lộ 60 nối cầu Rạch Miễu đến cầu Cổ Chiên thuộc địa bàn tỉnh Bến Tre 7 năm.

Dự án Đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc cũng bị kiến nghị giảm 7,5 năm thời gian thu phí hoàn vốn; dự án BOT cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc 6,3 năm; dự án Đầu tư xây dựng đoạn qua thị xã Ninh Hòa và cải tạo quốc lộ 26 tỉnh Khánh Hòa 4,9 năm.