Tránh lạm thu bằng chiêu "tự nguyện"

Phụ huynh học sinh ở Hà Nội cũng đau đầu về tiền trường, trong đó ngán nhất là các khoản thu thỏa thuận, thường bị biến tướng và gây bức xúc

Chưa đến ngày họp phụ huynh đầu năm nhưng chị Phương Hoa, quận Ba Đình - TP Hà Nội, đã để sẵn một khoản riêng đóng tiền trường cho con. Chị cho hay ngoài tiền học hè và đồng phục của con, chị chưa phải đóng thêm khoản nào. “Nhưng một số phụ huynh khác trong lớp đã lưu ý để “giữ ý” cho các cô, năm nay không dồn các khoản thu mà chia thành nhiều khoản nhỏ, sau buổi họp sẽ thống nhất các khoản” - chị Hoa cho biết.

Chị Tố Lan, có con đang học tại một trường tiểu học đóng tại quận Cầu Giấy, nói vào đầu tháng 8, chị đã được đọc quy định của Sở GD-ĐT về đồng phục cho học sinh. Sở đã yêu cầu các trường thực hiện quy định về đồng phục tùy theo khả năng, điều kiện kinh tế của phụ huynh, khuyến khích các trường có đồng phục sử dụng trong tất cả các buổi học trong tuần, thế nhưng, thông báo của trường con chị đang học về đồng phục lại có rất nhiều loại. Chỉ riêng đăng ký 4 bộ đồng phục đã rất tốn kém nhưng không thể không mua.

Học sinh Trường Tiểu học Yên Hòa, Hà Nội trong một giờ ngoại khóa

Tại Trường Tiểu học Xuân Đỉnh, huyện Từ Liêm, ngoài khoản thu tự nguyện ủng hộ cơ sở vật chất, học sinh trái tuyến phải đóng góp cho quỹ tấm lòng vàng của trường từ 1,5 - 2 triệu đồng. Các cháu còn phải “tự nguyện” đăng ký học lớp có máy tính để học nghe, nói tiếng Anh với số tiền cần đóng là 300.000 đồng/tháng. Không có giấy thông báo thu tiền về nhà, học sinh chỉ được thông báo miệng và phụ huynh đến ký nộp tiền vào một cuốn sổ của cô giáo.

Cũng để tránh tiếng “lạm thu”, nhiều trường áp dụng chiêu “tự nguyện” được ghi rõ trong điều lệ cha mẹ học sinh để hợp thức hóa các khoản thu. Một phụ huynh học sinh cho biết năm ngoái, trường thu 500.000 đồng/cháu để mua máy điều hòa và dùng “chiêu” thu tự nguyện tại lớp, bắt ký cam kết thì ai cũng phải ký vào.

Năm nay, Hà Nội áp dụng mức học phí mới, theo đó, học sinh mầm non, THCS, THPT, bổ túc THCS, bổ túc THPT sẽ đóng học phí theo 2 mức: 20.000 đồng/tháng/học sinh (đối với khu vực nông thôn) và 40.000 đồng/tháng/học sinh thành thị. Tuy nhiên, nhiều người đã lo lắng khi nhiều trường đã kêu gọi sự hỗ trợ của phụ huynh để có thể đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ. Nếu bây giờ học phí giảm, các khoản thu khác sẽ tăng thế nào?

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, khoản thu thỏa thuận là khoản thu thường bị biến tướng và dễ gây bức xúc trong dư luận nhất. Dù những khoản thu thỏa thuận là cần thiết, giúp nhà trường thực hiện một số nhiệm vụ thay cha mẹ học sinh trong công tác nuôi, dạy học sinh (tiền ăn, tiền chăm sóc bán trú, trang thiết bị phục vụ bán trú…), tuy nhiên, thu bao nhiêu cho đủ lại là vấn đề khác.

Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, đã chỉ đạo với các khoản thu thỏa thuận nên nghiên cứu để tách thành 2 mục, gồm các khoản thu bắt buộc, phục vụ việc học tập, sinh hoạt của học sinh nhưng được phép thỏa thuận và các khoản thu không bắt buộc, thực hiện theo nhu cầu của phụ huynh. Tuy nhiên, đến thời điểm này, danh mục các khoản thu vẫn chưa được ban hành và các phụ huynh vẫn cứ hồi hộp chờ đợi: Đóng gì, bao nhiêu?