Ồ ạt tuyển thẳng đại học: Bộ GD-ĐT lên tiếng

"Nhiều trường nới rộng đối tượng tuyển thẳng vào đại học, Bộ GD-ĐT đã yêu cầu các trường điều chỉnh lại đề án tuyển sinh cho phù hợp", Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga cho biết.

Sĩ tử dự kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2016. Ảnh: Hồng Vĩnh

Thưa ông, năm nay có một số trường nới rộng đối tượng tuyển thẳng. Việc này có vi phạm quy chế của Bộ GD&ĐT không? Vì trong đối tượng tuyển thẳng Bộ quy định, không có thí sinh tham gia cuộc thi Tuần Đường lên đỉnh Olympia của Đài truyền hình Việt Nam?

Cần phân biệt qui định xét tuyển thẳng theo qui chế và phương thức xét tuyển riêng của các trường. Qui định xét tuyển thẳng theo qui chế chỉ liên quan đến các đối tượng quy định tại Khoản 2, 3 Điều 7 của Quy chế tuyển sinh (Học sinh đoạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế và học sinh đoạt giải tại kỳ thi khoa học kỹ thuật)  và mở rộng tại Khoản 2 Điều 3 đối với các trường sư phạm (học sinh giỏi các trường THPT chuyên). 

Các trường căn cứ hướng dẫn xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển của Bộ GD&ĐT để quy định cụ thể và công bố công khai điều kiện, chỉ tiêu xét tuyển thẳng đối với các đối tượng này vào các ngành học của trường. Do đối tượng xét tuyển thẳng có quy trình riêng biệt nên thủ tục, thời hạn xét tuyển thẳng cũng được thực hiện riêng (từ 20/5 đến 15/7/2017).

Các trường không được mở rộng đối tượng xét tuyển thẳng đã quy định. Trên thực tế, nếu các trường có mở rộng đối tượng xét tuyển thẳng thì cũng không thể thực hiện được qui trình xét tuyển thẳng cho các đối tượng này.

Trong khi đó, xét tuyển riêng là một trong những phương thức tuyển sinh mà các trường có thể lựa chọn. Các qui định về xét tuyển chỉ có giá trị áp dụng riêng cho từng trường. Luật GDĐH qui định “Cơ sở giáo dục đại học tự chủ quyết định phương thức tuyển sinh và chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh”. 

Phương thức tuyển sinh gồm: thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Xét tuyển có thể dựa vào kết quả kỳ thi TH PTQG, kết quả học tập phổ thông, kết quả thi của trường/nhóm trường khác… hoặc kết hợp nhiều tiêu chí xét tuyển.

Thực tế, trong Đề án tuyển sinh riêng của một số trường có nội dung xét tuyển đối với học sinh đã tốt nghiệp THPT loại giỏi, ba năm học sinh giỏi, học trường chuyên, có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế, đã tham dự cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia... với những qui định cụ thể về điều kiện và tỷ lệ chỉ tiêu xét tuyển các đối tượng này. 

Việc xét tuyển riêng như vậy không vi phạm quy chế mà thuộc thẩm quyền tự chủ của các trường theo qui định của Luật GDĐH. Để đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin cho thí sinh tham khảo, Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường công bố công khai các thông tin xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển, qui định tuyển sinh riêng trong Đề án tuyển sinh của trường trước ngày 20/3.

Thời gian qua một số trường thông báo xét tuyển thẳng một số đối tượng thí sinh. Thực chất đó chỉ là xét tuyển riêng theo đề án tuyển sinh của trường. Bộ đã yêu cầu các trường này điều chỉnh lại đề án tuyển sinh cho phù hợp với quy chế.

Các trường Công an Nhân dân chỉ cộng điểm ưu tiên khi xét tuyển thí sinh đạt giải học sinh giỏi quốc gia, học sinh đạt giải cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia mà không xét tuyển thẳng các đối tượng thí sinh này. Qui định như vậy có vi phạm qui chế tuyển sinh không?

Các nội dung quy định về tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển vào các trường CAND nêu trên đã được Bộ Công an áp dụng từ năm 2016, xuất phát từ yêu cầu đặc thù của ngành: chỉ tiêu tuyển sinh là chỉ tiêu biên chế vào ngành nên phải thực hiện chỉ tiêu chính xác, chặt chẽ về số lượng, chất lượng theo yêu cầu đào tạo của lực lượng công an nhân dân. 

Trong khi đó số lượng đăng ký xét tuyển của thí sinh vào các trường CAND ngày càng tăng, lại tập trung vào những thí sinh có điểm thi rất cao. Vì thế các trường CAND có những qui định khắt khe hơn để đảm bảo đúng tỷ lệ tuyển thẳng theo quy định của ngành. Các qui định này cũng không trái với Quy chế tuyển sinh. 

Qui chế qui định các trường căn cứ hướng dẫn xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển của Bộ GDĐT để quy định cụ thể, công bố công khai điều kiện xét tuyển thẳng và điều kiện ưu tiên xét tuyển vào các ngành học. 

Mặt khác để đảm bảo tính đặc thù trong tuyển sinh của các trường thuộc Bộ Quốc phòng và Bộ Công an, qui chế cũng qui định thí sinh đăng ký xét tuyển vào các trường này, ngoài các qui định chung của qui chế tuyển sinh còn tuân thủ các qui định của các Bộ liên quan.

Đối với những trường dân sự có nhiều thí sinh điểm cao, thí sinh thuộc đối tượng xét tuyển thẳng đăng ký xét tuyển cũng có thể quy định về điều kiện xét tuyển thẳng cao hơn các điều kiện chung của Quy chế tuyển sinh để nâng cao chất lượng đào tạo, đảm bảo tỷ lệ chỉ tiêu tuyển thẳng hợp lý, không làm hạn hẹp cơ hội trúng tuyển đối với các thí sinh có kết quả thi cao.

Năm nay, Bộ cho phép các trường ĐH đào tạo sư phạm có thể tuyển thẳng đối tượng là học sinh giỏi các trường THPT chuyên trên toàn quốc, cho đến giờ, trong phương án tuyển sinh của các trường có đào tạo sư phạm, có bao nhiêu trường tuyển thẳng đối tượng này, thưa ông?

Để nâng cao chất lượng nguồn tuyển cho các trường sư phạm, Khoản 2 Điều 3 quy chế tuyển sinh năm nay cho phép trường đào tạo sư phạm có thể mở rộng diện xét tuyển thẳng đối với các học sinh đã tốt nghiệp trường THPT chuyên của các tỉnh, thành phố vào học các ngành phù hợp với môn học chuyên hoặc môn đoạt giải nếu đáp ứng điều kiện: ba năm học THPT chuyên đạt học sinh giỏi hoặc đoạt giải nhất, nhì, ba trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh và các điều kiện khác do trường quy định trong đề án tuyển sinh của trường. 

Năm nay chỉ tiêu các trường sư phạm tiếp tục giảm 20% so với năm 2016 nên các trường sẽ cân nhắc việc phân bố chỉ tiêu phù hợp để xét tuyển thẳng. Theo lịch tuyển sinh, đến ngày 20/3 tất cả các trường phải công khai đề án tuyển sinh trên cổng thông tin tuyển sinh của Bộ. 

Do chưa hết thời gian qui định nên Bộ chưa thống kê được có bao nhiêu trường ĐH sư phạm xét tuyển thẳng đối tượng học sinh giỏi các trường THPT chuyên đến thời điểm hiện nay.

Xin cảm ơn ông!