Kiến nghị phổ thông học qua truyền hình, đại học học trực tuyến

Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị giải pháp ưu tiên cho học sinh Tiểu học và THCS được chuyển sang học đại trà qua các kênh truyền hình trên cả nước trong mùa dịch COVID- 19.

Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam nhận thấy một điều không bình thường là sau làn sóng thứ nhất của dịch, trong giáo dục ở mọi cấp đang có xu hướng chạy theo “mốt” chỉ tập trung vào phương thức dạy học trực tuyến. Ngoài ra còn thiếu sự thống nhất trong chỉ đạo triển khai dạy học từ xa, đặc biệt là dạy học qua truyền hình, cho khối giáo dục phổ thông ở quy mô cả nước.

Theo Hiệp hội, dạy học qua truyền hình và dạy học trực tuyến có các đặc điểm và những điểm mạnh, yếu khác nhau. Tuy nhiên đối với giáo dục phổ thông, đặc biệt đối với các cấp học Tiểu học và THCS, phương thức dạy học qua truyền hình có nhiều ưu điểm nổi trội hơn.

Vì dưới góc nhìn của tâm lý học lứa tuổi, kinh nghiệm thế giới cho thấy học sinh phổ thông, đặc biệt ở các cấp Tiểu học và THCS thích hợp với dạy học qua truyền hình hơn là với dạy học trực tuyến.

Dạy học trên truyền hình cho bậc học phổ thông ở Việt Nam có tính khả thi cao hơn so với dạy học trực tuyến bởi vì các điều kiện để triển khai nó hầu như đã có sẵn, bao gồm: kênh truyền hình, đội ngũ đạo diễn truyền hình, đội ngũ kỹ thuật viên, đội ngũ giáo viên, sách giáo khoa, hệ thống giáo án,… Đầu tư cho dạy học trên truyền hình sẽ không lớn nếu biết khai thác mạng lưới truyền hình quốc gia to lớn đang có (bao gồm cả truyền hình trung ương lẫn truyền hình địa phương) mà nhìn chung còn chưa sử dụng hết công suất.

So với dạy học truyền thống và dạy học trực tuyến, dạy trên truyền hình bị hạn chế ở khâu tương tác thầy – trò. Tuy nhiên hạn chế này sẽ được khắc phục nếu biết huy động đội ngũ giáo viên trực tiếp ở các cơ sở giáo dục tham gia vào quá trình dạy học trên truyền hình thông qua vai trò trợ giảng. Họ phải theo dõi trực tiếp bài giảng trên truyền hình, trực tiếp giải đáp thắc mắc của học sinh, tổ chức cho học sinh học theo nhóm nhỏ ở các khu dân cư, hướng dẫn học sinh tự học và đánh giá kết quả học tập của học sinh...

Chính vì vậy, Hiệp hội gửi kiến nghị gồm hai nội dung lên Thủ tướng:

Thứ nhất, khẳng định dạy học qua truyền hình là phương thức dạy học chủ lực cho đa phần các cơ sở giáo dục phổ thông tại các vùng có dịch, có kết hợp một cách hợp lý, tùy tình hình cụ thể, với các phương thức dạy trực tiếp và trực tuyến.

Theo đó, đề nghị Chính phủ giao cho Bộ GD&ĐT chủ trì và phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương xây dựng phương án dạy học trên truyền hình, cho học sinh phổ thông trong cả nước.

Kinh nghiệm thế giới cho thấy việc kết hợp hài hòa giữa hai phương thức dạy học truyền thống và dạy học truyền hình/trực tuyến sẽ mang lại hiệu quả cao hơn so với việc dạy học chỉ theo từng phương thức riêng biệt.

Chỉ cho phép áp dụng đại trà dạy và học trực tuyến ở những cơ sở giáo dục phổ thông (chủ yếu cho cấp THPT) có phương thức dạy thực sự “trực tuyến” và phải bảo đảm cho 100% học sinh của những cơ sở đó có đủ điều kiện để học trực tuyến. Trong trường hợp ngược lại, dạy học trực tuyến chỉ nên áp dụng riêng lẻ cho các bài học nâng cao hoặc bổ trợ cho những nhóm học sinh có điều kiện về kinh tế.

Thứ hai, khẳng định dạy học trực tuyến là phương thức dạy học chủ lực tại các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục chuyên nghiệp, có kết hợp một cách hợp lý, tùy tình hình cụ thể, với các phương thức dạy trực tiếp.

Đây không phải lần đầu tiên Hiệp hội có kiến nghị gửi lên Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này. Đầu năm 2020, khi dịch COVID-19 bùng phát lần thứ nhất, Hiệp hội cũng đã có văn bản kiến nghị triển khai dạy học đại trà qua truyền hình.