Khơi dậy văn hóa đọc từ siêu phẩm Harry Potter và 4 điều tâm đắc của Bill Gate

Có hai nhân vật quan trọng của thế giới hiện đại xuất hiện góp phần “cổ xúy” mạnh mẽ cho việc đọc đó là Bill Gates và Joane Kathreen Rowling.

Bill Gates và 4 điều tâm đắc

Bill Gates (ông trùm tin học, người sáng lập Tập đoàn Microsoft lừng lẫy địa cầu) được người ta biết đến bởi công nghệ thông tin đã trở nên vô cùng thiết yếu với nhân loại và phần mềm Windows đã được cài đặt cho hơn 4 tỉ PC trên thế giới.

Có người còn nói đùa rằng, nếu đang đi dạo mà bất chợt trông thấy tờ 100 USD rơi trên đường, Bill Gates sẽ không “bõ công” nhặt làm gì. Bởi để cúi xuống, lượm tờ bạc cho vào túi phải mất ít nhất 4 giây. Trong khi mỗi một tích tắc trôi qua, tài sản của Microsoft tăng lên 500 USD. Nhưng Bill là một người thực tế và rất tiết kiệm.

Khơi dậy văn hóa đọc từ siêu phẩm Harry Potter và 4 điều tâm đắc của Bill Gate - 1

Bill Gate là cho rằng đọc là kỹ năng quyết định

Trong chuyến đi thăm Việt Nam (4-2006), ông đã chân thành khuyên các bạn sinh viên của chúng ta 4 điều mà ông tâm đắc: 1. Good Rolax (Thư giãn cho tốt); 2. Use computer and connect Internet (Hãy sử dụng máy vi tính và kết nối với Internet); 3. Pur-parsure something you enjoy doing (Hãy theo đuổi đến cùng công việc bạn thích) và 4. Reading is a critical skill (Đọc là kĩ năng quyết định).

Đọc là kĩ năng quyết định. Đó là một lời khuyên? Đúng hơn, đó là một bí quyết. Đọc là nhu cầu, nhưng cũng là kĩ năng quan trọng nhất để chúng ta tiếp cận và thẩm thấu tri thức. Không có ai, dù là thiên tài, lại có thể biết tất cả. Không có sách thì không có tri thức (V. I. Lênin). Vậy sách vở chính là nguồn tài nguyên chất xám vô tận để chúng ta học hỏi, trưởng thành và biến ta trở thành người khổng lồ (Người khổng lồ là người biết đứng trên vai người khác - I. Newton).

Dù chưa tốt nghiệp đại học (Bill Gates đã bỏ học giữa chừng), nhưng sự ham đọc, ham học hỏi, ham hiểu biết của người đàn ông có cặp kính cận và nụ cười dễ thương kia đã biến bộ óc của ông có một sức mạnh thần kì. Ngôi nhà thông minh do Bill Gates thiết kế cho phép ông đọc ngay cả khi ngồi trong toillet hay ngâm mình trong bồn tắm. Với Bill Gates, đọc có thể là một hình phạt khổ sai (nếu không thích, không ham) hoặc là một trò giải trí tuyệt vời (nếu say mê và đọc có phương pháp).

Harry Potter: 10 năm rung chuyển thế giới

Cuốn truyện Harry Potter ra đời năm 1997 (Tập 1: Harry Potter và hòn đá phù thủy) và kết thúc cuộc phiêu lưu vào năm 2007 (Tập 7: Harry Potter và những vị thần chết) đã trở thành một sự kiện lớn nhất của văn hóa đọc trên thế giới hơn chục năm nay: sách được dịch ra 120 thứ tiếng và có tới 330 triệu bản đã được ấn hành trên toàn cầu (tính đến 30-7-2007).

Khơi dậy văn hóa đọc từ siêu phẩm Harry Potter và 4 điều tâm đắc của Bill Gate - 2

Tác giả của Harry Potter đã góp phần cổ vũ văn hóa đọc

Trong lúc mọi người say sưa ngây ngất về nó thì cũng có một làn sóng phản đối khá mạnh mẽ. Không kể những quan điểm mang tính tôn giáo, ngay một số học giả cũng lên tiếng phản đối “bài xích” cuốn sách này. Một vị giám đốc thư viện ở Đại học Illinois (Mỹ) còn thẳng thừng tuyên bố “Harry Potter ư? Cuốn này chỉ xứng đáng ném vào sọt rác. Thư viện chúng tôi không nhập những loại sách vớ vẩn như vậy”.

Không ít ông bố bà mẹ cấm con cái làm quen với nhân vật đeo kính cận đầy ma thuật kia. “Một cuốn sách nhảm nhí, mê hoặc trẻ con toàn những trò vô bổ”. Tuy nhiên, dù thế nào chăng nữa, càng ngày Harry Potter càng cuốn hút tất cả mọi người, nhất là giới trẻ. Cốt truyện li kì, trí tưởng tượng siêu việt và sự hồn nhiên, giàu lòng trắc ẩn của nhân vật “phù thủy” được thể hiện bằng một lối kể hết sức đặc sắc đã làm mê mẩn người đọc.

Bao nhiêu trẻ con hút hồn nghe Rowling đọc phần đầu tập 7 trên tivi và radio mà không cầm được nước mắt. Bao nhiêu đứa trẻ nhịn ăn, nhịn chơi để đọc. Chúng ôm khư khư cuốn sách ngay cả trong giấc ngủ. Rõ ràng, Harry Potter lôi cuốn vì có tư tưởng giàu tính nhân văn. Nó mở cho người ta trí tưởng tượng và sự bay bổng diệu kì. Mà trí tưởng tượng, theo A. Einstein, còn quan trọng hơn cả tri thức nữa. Có tri thức mà không biết khái quát và tận dụng nó đúng cách, thì cũng vô ích thôi.

Harry Potter ra đời, lại được chính công nghệ tin học hỗ trợ trong xu hướng toàn cầu hóa, đã làm hồi sinh văn hóa đọc đang đứng trước nguy cơ mai một. Chẳng có cuốn tiểu thuyết nào lôi cuốn người ta đọc nhanh khủng khiếp như cuốn truyện này. Người Đức đã kịp dịch tập 7 trong vòng 48 tiếng đồng hồ (kể từ 7h 20-7-2007 giờ GMT) để phục vụ đọc giả. Người Mỹ mua hết veo 12 triệu cuốn tập 7. Ngay cả thiếu nhi Trung Quốc cũng còn ham đọc Harry Potter hơn cả Tây Du Ký. Rowling trở thành tỉ phú nhờ tiền nhuận bút (1,3 tỉ USD). Nhưng bà cũng đã giúp nhiều đại gia bán sách ở các quốc gia khác phất lên nhanh chóng. Sách, băng đĩa, phim ảnh,... ăn theo Harry Potter và lĩnh vực nào cũng ăn khách cả.

Như vậy, 2 nhân vật sống rất gần nhau (J. K. Rowling sinh 1965, kém Bill Gates (sinh 1955) đúng 10 tuổi) đã góp phần không nhỏ trong việc khẳng định vai trò và vị thế của văn hóa đọc thời hiện đại. Loài người vẫn thích đọc và ham đọc đấy chứ. Vấn đề là chúng ta phải cung cấp cho người đọc hôm nay những “món ăn” nào hợp với khẩu vị của họ. Thật là khó phải không?