Chuyển giáo viên thừa phổ thông sang dạy mầm non: Cần thận trọng

Để giảm số lượng giáo viên bậc phổ thông (từ tiểu học đến THPT), Bộ GD&ĐT đã đưa ra giải pháp là chuyển đội ngũ này xuống dạy ở bậc học mầm non đang thiếu. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời bởi nếu làm không cẩn thận, sẽ ảnh hưởng lớn đến bậc học đầu đời của các em nhỏ.

Bậc học mầm non đầu đời rất quan trọng vì nó ảnh hưởng lâu dài tới sự phát triển của trẻ. Ảnh: Hồng Vĩnh

Theo báo cáo của Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT, tình trạng dôi dư, thiếu giáo viên xảy ra ở nhiều địa phương và có ở tất cả các cấp học mầm non, phổ thông. Một số tỉnh có số lượng dôi dư giáo viên cấp trung học cơ sở như: Thái Bình 1.224, Phú Thọ 1.191, Thanh Hóa 2.188, Nghệ An 1.742, Quảng Nam 1.096; các tỉnh còn thiếu giáo viên mầm non như: Sơn La: 1.040, Bắc Giang 1.921, Thái Bình 1.500, Thanh Hóa 1.405, Nghệ An 3.328, TPHCM 1.195, đối với tiểu học một số tỉnh thiếu nhiều như Hà Nội 2.696, Sơn La 1.133, Gia Lai 1.196. 

Tại buổi làm việc riêng  với các trường ĐH Sư phạm vừa qua, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết để giải quyết tình trạng thừa giáo viên phổ thông (từ tiểu học đến THPT) và thiếu giáo viên mầm non, Bộ đưa ra giải pháp đó là thống nhất xây dựng một chương trình đào tạo cử nhân mầm non, cao đẳng mầm non từ các chương trình đào tạo giáo viên THCS, THPT để nhanh chóng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ dôi dư để bù vào bộ phận thiếu.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng khẳng định, không chỉ những giáo viên đã vào biên chế dôi dư mà cả những giáo sinh đã tốt nghiệp sư phạm chưa có việc làm nếu có nhu cầu và đáp ứng được điều kiện thì cũng được tham gia chương trình đào tạo này.

Chia sẻ về chương trình đào tạo này, GS.TS  Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm Hà Nội (đơn vị được Bộ GD&ĐT giao chủ trì chương trình) cho biết đề xuất bổ sung thêm 54 tín chỉ đối với chương trình cử nhân mầm non và được chia thành 3 học kỳ, gói gọn trong một năm học.

Làm không khéo sẽ phải trả giá

Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, hiện các địa phương báo cáo còn thiếu khoảng trên 30.000 giáo viên mầm non. Đào tạo bổ sung là cơ hội cho các trường sư phạm tái cơ cấu trong bối cảnh khó khăn tuyển sinh hiện nay. Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định đây là giải pháp tạm thời. Các sở sẽ phải đưa ra nhu cầu của mình và đặt hàng đối với các trường sư phạm. Nhưng theo GS.TS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm Hà Nội thì sau giải phóng, do thiếu giáo viên, chúng ta mở các khóa học cấp tốc  9+1, 9+2, sau này chúng ta phải trả giá rất nặng nề.

Thứ hai là ở các nước, đào tạo giáo viên cho bậc học đầu đời rất quan trọng vì nó ảnh hưởng lâu dài, và các trường đã nhận thức rất rõ điều này.  Thứ ba, đối với lứa tuổi mầm non chúng ta chăm sóc và dạy dỗ là chính. Do đó, đặt ra yêu cầu khác với bậc học khác. Giải quyết dôi dư ở đây là giải pháp tình thế, chúng ta chỉ làm trong một giai đoạn nhất định. GS. Minh nêu thực tế  các giáo viên ở bậc phổ thông chủ yếu được đào tạo đơn ngành (ví dụ Vật lý, Toán, Hóa...). Việc phải làm là  các trường xác định được cái tối đa và cái tối thiểu.  Ví dụ sinh viên khoa văn đã được học một số chuyên đề về văn học trẻ em, khoa Toán không được học như vậy. Do đó, sẽ có phần chung là những nội dung mà các thầy cô đã được học ở CĐ hoặc ĐH.

Đồng quan điểm này, GS.TS Phạm Hồng Quang, Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm, ĐH Thái Nguyên cho hay  giáo viên mầm non chủ yếu là giáo dưỡng. Giáo viên không  biết hát, không biết múa, không biết tiếp xúc với trẻ bằng tình cảm thì chắc chắn không thể dạy mầm non. 

“Với ngành mầm non, các trường tuyển rất kỹ, như đàn hát, rồi thí sinh phải thể hiện con người mình giữa hội đồng. Nên giải pháp tình thế này vẫn phải có bộ test đầu vào để đo, thậm chí phải phỏng vấn để chọn được người phù hợp” - GS Quang chia sẻ. Về chương trình đào tạo, GS.TS Phạm Hồng Quang cũng lưu ý mô-đun lý thuyết  đào tạo online được, còn thực hành với mầm non  phải dạy trực tiếp tại địa bàn đó tức là phải cầm tay chỉ việc. Phải có bộ chuẩn đánh giá đầu ra thì mới có thể có những người như ý muốn.

Tiếp thu ý kiến của các trường, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định chương trình đào tạo bổ sung sẽ thống nhất toàn quốc, không có chuyện mỗi địa phương một chương trình. Trong đó 80% chuẩn chung toàn quốc, 20% linh hoạt theo vùng miền là tốt nhất. Khi đánh giá cũng theo chuẩn chung. Ai đạt yêu cầu mới tốt nghiệp, còn không đạt yêu cầu thì học tiếp. Người đứng đầu ngành giáo dục cũng giao cho ĐH Sư phạm Hà Nội trong tháng 1/2017 phải hoàn thiện được đề án chương trình đào tạo bổ sung để trình Bộ. Sau đó, Bộ sẽ cùng với các chuyên gia, các thầy cô giáo giỏi đang giảng dạy tại các cơ sở mầm non thẩm định rồi đưa ra quyết định cuối cùng.