NSND Lê Khanh: “Cuộc sống giàu hơn nhờ vai diễn”

Sở hữu hàng trăm vai diễn đủ các màu sắc khác nhau, NSND Lê Khanh không ngừng góp nhặt, vun đắp cảm xúc của mình để tạo nên những phút giây làm đắm lòng người xem.

NSND Lê Khanh nổi tiếng với khả năng diễn xuất cùng vẻ đẹp trẻ trung không tuổi

Là con gái của cặp nghệ sĩ Trần Tiến - Lê Mai, lớn lên trong chiến tranh, lênh đênh khắp mọi miền quê cùng cha mẹ lưu diễn, dường như thời thơ ấu đã giúp chị có nhiều trải nghiệm đắt giá để có thể theo đuổi con đường nghệ thuật?

Nếu tính thâm niên chính thức thì tôi đã làm nghề từ… trong bụng mẹ! Mầm sống là tôi đã rong ruổi cùng mẹ trên khắp nẻo đường. Từ năm 8 tuổi, tôi đã tham gia chương trình nghệ thuật sân khấu, truyền hình, rồi điện ảnh. Với tôi, tuổi đời bao nhiêu thì tuổi nghề bấy nhiêu!

Thời thơ ấu, tôi được chứng kiến sự hóa thân của bố mẹ dưới ánh đèn sân khấu và điều đó đã tạo ấn tượng mạnh trong cả cuộc đời tôi. Các cụ tổ nghề thường nói đó là nghề chọn mình, như cái duyên. Mệnh đó nếu chỉ vậy cũng là bình thường vì nhiều gia đình vẫn cha truyền con nối, nhưng để nuôi dưỡng lòng yêu nghề đến hôm nay, ở tôi có một sự đắm đuối sân khấu đến mức ma mị. Đó chính là cảm giác được hóa thân vào những thân phận, cuộc đời trên sàn diễn.

Những trải nghiệm nào trong cuộc sống đã giúp chị hóa thân vào những nhân vật vô cùng đa dạng, từ vai diễn thật đến hư cấu?

Chẳng có nghề nào thú vị như nghề diễn. Vẫn là ta, nhưng hôm nay ta lại được làm người mẹ, người chị, người em khi tham gia diễn trong Bến bờ xa lắc hay Người Hà Nội. Ít ngày sau, ta lại được là con vua, vị vua cuối cùng đời Lý, trở thành hoàng hậu, dân thường. Rồi tự nhiên, ta lại quay trở về với quá khứ, đi thật là xa để hóa thân thành các nàng Juliet, Desdemona…

Nhưng để nuôi dưỡng tâm hồn đến giờ phút này và hóa thân thành công vào những vai diễn đó, tôi đã phải tận dụng hết mọi trải nghiệm của mình trong cuộc sống. Cái tôi của chính mình phải hòa được vào cái chung, tạo nên những hình tượng điển hình có sức lôi cuốn khán thính giả.

Theo chị, điều gì giúp sân khấu kịch không bị đẩy lùi bởi sự cạnh tranh khắc nghiệt với nghệ thuật thứ 7?

Một sân khấu trống rỗng, chỉ có một diễn viên vẫn có thể làm lay động lòng người khiến người xem chợt cười, chợt khóc và ra về trong niềm xúc động, tôi nghĩ chính điều đó tạo nên điểm riêng cho kịch. Tôi rất trân trọng những nghệ sĩ sẵn sàng là con thiêu thân cho nghệ thuật sân khấu, sẵn sàng chết trong nghệ thuật. Họ còn làm nghề thì sân khấu sẽ không bao giờ biến mất. 

"Để nuôi dưỡng tâm hồn và hóa thân thành công vào những vai diễn, tôi đã phải tận dụng hết mọi trải nghiệm của mình trong cuộc sống" - NSND Lê Khanh

Làm thế nào để chị có thể nuôi dưỡng được ngọn lửa đam mê? Những vai diễn đầu sóng ngọn gió như thế có khiến chị phải trả giá nhiều không?

Năm làm bộ phim Người Hà Nội thì tôi vừa sinh con gái đầu lòng. Trong cảnh phim đóng ở biển đêm, thấu lạnh, gió hut hút, tôi ngấm lạnh vì phải mặc rất mong manh. Sau đó tôi bị mất luôn nguồn sữa nuôi con.

Khi tham gia vở Bến bờ xa lắc, tôi mới mang bầu hai tháng thì đến ngày tổng duyệt rất quan trọng. Thế mà trớ trêu sao, hôm đó tôi bị động thai. Đạo đức nghề nghiệp và trái tim người mẹ đã phải đấu tranh khủng khiếp với nhau. Tôi quyết định vào bệnh viện tiêm liều thuốc bảo vệ và hứa với bác sĩ sau đêm tổng duyệt mới vào nằm viện. Tiếc là sáu ngày sau tôi bị sảy thai. Điều an ủi là cuối cùng chiếc huy chương vàng trong Liên hoan sân khấu toàn quốc ở Ninh Bình đã đến với chúng tôi.

Với điện ảnh, trong phim Chiếc mặt nạ da người, thực sự tôi đã cận kế cái chết. Tôi đã gặp tai nạn khủng khiếp khi quay vì con ngựa lồng lên, phi nước đại. Tôi đành phải buông dây cương, lộn ba vòng trên không, chấp nhận tàn phế suốt đời còn hơn để con ngựa quang quật thân xác mình vào đồi Cù của Đà Lạt.

Nhưng thật kỳ lạ, sau cú ngã đó, tôi đứng dậy tự nhiên, chẳng bị xây xước hay bầm tím thân thể trong lúc cả đoàn phim chết lặng. Chính quay phim Phạm Việt Thanh, sau này là chồng tôi, đã lao đến xốc tôi lên. Chỉ hai giờ sau tôi trở lại bình thường, lại lên chính con ngựa đó và phim được quay tiếp.

Danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân có là một áp lực lớn đối với chị cả trong nghệ thuật lẫn đời thường?

Khi hóa thân vào nhân vật, chẳng bao giờ tôi nghĩ sẽ được phong danh hiệu gì. Cuộc đời tôi chẳng nhận được điều gì khuyến mãi cả, tất cả đều phải trả giá một cách… phi thường! Cái được có chăng là hơn trăm vai diễn trong các thể loại nghệ thuật với biết bao đời sống, tính cách sinh động và phong phú, góp phần truyền tải những thông điệp cuộc sống có giá trị, ý nghĩa.

Chị quan niệm thế nào là sống giàu? Làm thế nào để sống giàu theo nghĩa đẹp nhất khi cuộc sống hằng ngày đầy nghiệt ngã trong mối quan hệ giữa con người với con người?

Sống giàu với tôi đơn giản là sống có ý nghĩa mỗi ngày. Giàu nghèo ở đây liên quan đến khái niệm kinh tế, đo giữa nhiều và ít. Bài toán kinh tế của tôi hơi khác so với mọi người. Tôi không đặt con số lên trước, kiếm nhiều sẽ tiêu nhiều, kiếm ít sẽ tiêu ít.

Trong nghệ thuật, từ vai nhỏ đến vai lớn, bao giờ tôi cũng say sưa hết mình, không toan tính vụ lợi. Có điều đi đến đâu tôi cũng gặp những người thân quen, cũng được giúp đỡ. Cái lãi ấy không thể đong đếm được. Tôi luôn vô tư, cống hiến hết mình, luôn có nhu cầu được học. Vì thế, đến tuổi này rồi mà có cơ hội học là tôi sẵn sàng.

Hình ảnh sống động, chân thực trên TV Samsung SUHD mở ra cánh cửa để NSND Lê Khanh góp nhặt trải nghiệm, làm giàu vốn sống

Bí quyết thành công của chị là gì?

Tôi biết rất rõ điểm yếu của mình để khắc phục. Tôi cũng biết thi vị hóa cuộc sống để vượt qua khó khăn và đến đích. Tôi biết tài của mình có giới hạn nên luôn khát khao được học thêm. Tôi sẵn sàng học mọi lúc mọi nơi, từ bất cứ nơi đâu khi có thể. Từ việc tham gia đều đặn các khóa học về nghề ở nước ngoài (Nhật Bản) đến việc thường xuyên học hỏi từ các tác phẩm kinh điển truyền hình.

Một trong những sở thích của tôi là xem các vở nhạc kịch danh tiếng bằng TV. Màu sắc sống động của TV Samsung SUHD mở ra cánh cửa đến với thế giới của hình ảnh, của cung bậc cảm xúc, để từ đó tôi góp nhặt trải nghiệm để làm giàu vốn sống và thổi niềm đam mê đó vào các vai diễn của mình.

Xin cảm ơn những chia sẻ của chị!