Ma thuật làm phim: Dùng cần tây bẻ xương, kẻ thù bị "xử gọn"

Ai mà ngờ những cảnh hoành tráng trên màn ảnh lại được tạo âm thanh theo cách này.

Bạn sẽ thấy vô cùng khác biệt khi xem một đoạn video có âm thanh và không có âm thanh. Âm thanh trong phim được chia làm tiếng nói từ diễn viên, âm nhạc và tiếng động. Trong khi diễn viên và các nhạc sĩ vẫn thường được nhắc tới, vậy còn những con người âm thầm tạo nên cả thế giới âm thanh sống động đầy màu sắc phía sau ống kính thì sao?

Con đường đi tìm dấu cộng cho hình ảnh

Nghệ sĩ làm tiếng động được gọi chung bằng một danh từ: Foley. Nó bắt nguồn từ cái tên của Jack Donovan Foley, một người làm hiệu ứng âm thanh cho chương trình radio. Ông thích tạo nên những âm thanh thực tế với những dụng cụ xung quanh hơn là sử dụng kho âm thanh có sẵn.

"Ông tổ" của những nghệ sĩ làm tiếng động Jack Donovan Foley

Jack Foley bắt đầu làm việc cho Studio Universal từ 1914. Vào những năm 1920, studio này muốn tạo nên những âm thanh chân thực cho phim họ sản xuất. Khi đó micro chỉ dùng để ghi âm thoại của diễn viên, các tiếng động khác được thu âm rời sau khi phim quay xong. Foley đã lên kế hoạch ghi lại những âm thanh ngay khi ghi hình diễn viên, chủ yếu chú trọng tiếng bước chân. Những bộ phim sớm nhất áp dụng kĩ thuật này  đã có tiếng bước chân, tiếng đóng mở cửa thu đồng bộ.

Cách tạo tiếng bước chân thời kỳ đầu: Nghệ sĩ cầm đôi giày và đặt lên đặt xuống các bề mặt

Foley trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực ghi âm tiếng động và tạo hiệu ứng âm thanh, tiếp tục tìm tòi cho tới tận lúc qua đời vào 1967. Rất nhiều lý thuyết, kĩ thuật của ông vẫn được sử dụng cho đến giờ.

3 nguyên tắc vàng dành cho các nghệ sỹ Foley là: Bước chân, chuyển động, đồ dùng sân khấu.

Với “bước chân”, các nghệ sỹ phải tạo ra âm thanh chân thực nhất cho từng cảnh. Họ phải đi đôi giày của diễn viên, bước lên một địa hình thích hợp, với cùng tâm trạng của nhân vật để có điều chỉnh tốc độ, lực chân cho phù hợp.

Trong studio làm tiếng động, các nghệ sĩ đi trên các bề mặt địa hình khác nhau để tạo ra âm thanh tương ứng

Nguyên tắc “Chuyển động” chú trọng vào tiếng quần áo nhân vật đang mặc khi họ di chuyển.

Nguyên tắc thứ ba “đồ dùng sân khấu” dùng để chỉ việc các nghệ sỹ tiếng động có xu hướng sử dụng luôn những đạo cụ có trong phim để tạo nên âm thanh chân thực nhất.

Nghệ thuật đánh lừa đôi tai

Những Foley artist – nghệ sĩ làm tiếng động hiện đại đã kế thừa và có nhiều sáng tạo so với những nguyên tắc đầu tiên của “ông tổ nghề”. Ngày nay, họ không chỉ tạo tiếng động mà còn chịu trách nhiệm cho không khí, tiếng nền của cả bộ phim. Họ ghi âm từng âm thanh của nhân vật, đồ vật, quần áo, kể cả rèm cửa.

Gary Hecker là một trong những người như thế. Anh nằm trong số các nghệ sĩ tạo tiếng động có kinh nghiệm nhất Hollywood hiện tại với hơn 300 tác phẩm. Những âm thanh kì quái, không khí đáng sợ của The Erxocist – phim kinh dị duy nhất từng đoạt Oscar, hay 13th Friday – Thứ sáu ngày 13, Back to the Future – Trở về tương lai, đều do anh tạo nên.

Gary Hecker lồng tiếng cho một cảnh tuốt kiếm bằng... xẻng chiên trứng

Gary đã chia sẻ một số kinh nghiệm thú vị từ nhiều năm làm nghề của mình. Nếu muốn tạo nên âm thanh cú đấm trên cơ thể người, hãy đấm vào cuốn danh bạ điện thoại của bạn hoặc cuốn sách nào dày tương tự. Bạn có thể tạo nên tiếng cánh chim vỗ hoàn hảo bằng cách vung vẩy có nhịp điệu một đôi găng tay da.

Tiếng vó ngựa chạy trên mặt đường cứng được tái nhiện nhờ việc gõ hai nửa vỏ dừa vào nhau. Muốn tạo nên tiếng xương bị bẻ gãy ư? Đơn giản lắm. Bạn chỉ cần vào bếp, bẻ cọng cần tây hoặc đầu cây xà lách thôi.

Tạo tiếng vó ngựa bằng cách người đi trước giữ nhịp điệu, người đi sau cầm hai nửa gáo dừa gõ vào nhau

Chắc chắn bạn sẽ phải kinh ngạc khi xem video này, khi nhìn cách Gary Becker  lồng tiếng và ghép các lớp âm thanh cho cảnh ngựa chạy, cảnh tuốt kiếm của Russell Crowe trong Robin Hood.

Vậy cụ thể để lồng tiếng cho một phim, các nghệ sĩ cần làm gì? Họ sống ra sao khi nắm giữ một thế giới bí mật như thế? Các foley artist có được trả đủ lương để sống chết với nghề? Tất cả sẽ được giải đáp vào kỳ tiếp theo của loạt bài, khi đi sâu vào cuộc sống của các nghệ sĩ làm tiếng động.  Mời độc giả đón xem kỳ 2: Đi tìm thế giới ma thuật của những người làm tiếng động vào 0h30 sáng mai, Thứ năm ngày 20/7 tại mục Phim - GIải trí!

Ai cũng biết 24 hình/giây nhưng mấy ai biết ý nghĩa thực sự

24 hình/ giây là một thuật ngữ phổ biến. Bạn có biết ý nghĩa thực sự đằng sau con số này?

Bấm xem >>