"High Noon": Phim cao bồi viễn Tây kinh điển mọi thời đại

"High Noon" nằm trong top 100 phim xuất sắc nhất mọi thời đại do Viện Phim Mỹ lựa chọn và trở thành giáo trình giảng dạy cho các nhà làm phim.

Năm nay, bộ phim The Magnificent Seven (7 tay súng huyền thoại) được đạo diễn Antoine Fuqua làm lại từ tác phẩm cùng tên ra mắt năm 1960. Điều này đã làm hâm nóng tình cảm của các fan dòng phim cao bồi viễn tây và khiến khán giả mong chờ.

Dòng phim miền tây nước Mỹ luôn có những bộ phim xuất sắc làm khán giả say mê. High Noon ra mắt từ những năm 1950 của thế kỷ trước. Dù ra mắt từ lâu với công nghệ làm phim lỗi thời, High Noon luôn nằm trong top 100 phim xuất sắc nhất mọi thời đại do Viện Phim Mỹ lựa chọn, giành 4 giải Oscar trong tổng số 7 đề cử, được các nhà phê bình đánh giá cao và nằm trong giáo trình giảng dạy cho các nhà làm phim ở nhiều trường đại học.

Bộ phim đã giành 4 giải Oscar trong tổng số 7 đề cử vào năm 1953.

Bộ phim miền tây kinh điển này sản xuất năm 1952 của đạo diễn Fred Zinnemann. High Noon không như các phim miền tây thời bấy giờ với những chàng cao bồi lãng tử đeo súng bên hông, lang thang từ vùng này sang vùng khác, những pha hành động đấu súng tay đôi diễn ra ở những thị trấn hẻo lánh miền viễn tây.

Ðạo diễn bộ phim cao bồi nổi tiếng Rio Bravo (1959) Howard Hawks đã từng giải thích về việc ra đời bộ phim Rio Bravo rằng: “Tôi làm Rio Bravo vì tôi không thích High Noon. Tôi không thể hình dung nổi một viên cảnh sát trưởng lại đi lòng vòng khắp thị trấn như gà mất đầu để yêu cầu mọi người giúp đỡ. Và ai đã cứu ông ta? Người vợ Quaker của mình. Ðó không phải là ý tưởng cho một bộ phim miền tây hay của tôi”.

Nhưng không phải vì thế mà High Noon không trở thành một tác phẩm kinh điển của thể loại phim cao bồi Mỹ. Với lối diễn xuất tuyệt vời của tài tử điện ảnh Gary Cooper, khiến cho người xem của thời hiện đại cũng cảm thấy yêu thích và say sưa với bộ phim trắng đen sản xuất cách đây hơn nửa thế kỉ này.

Bối cảnh phim diễn ra tại thị trấn Hadleyville thuộc bang New Mexico, cảnh sát trưởng Will Kane (Gary Cooper) cùng người vợ mới cưới Amy (Grace Kelly) – một tín đồ Quaker chuẩn bị rời thị trấn để sống một cuộc sống mới. Bởi, chỉ một ngày nữa thôi, cảnh sát trưởng mới sẽ đến để thay thế Will Kane.

Tuy nhiên, trước lúc đi, Kane nghe tin Frank Miller – tội phạm nguy hiểm từng bị ông bắt vào tù vài năm trước nay được giảm án và tha trước thời hạn. Hắn đang trở về thị trấn trên một chuyến tàu vào lúc giữa trưa để tụ tập với ba kẻ đồng bọn nhằm trả thù Kane.

Trước khi bị tống vào tù, Frank Miller là cơn ác mộng của người dân ở đây khi cổ súy và dung túng tội phạm. Will Kane xuất hiện và trở thành người hùng của thị trấn khi quét sạch băng nhóm của hắn. Kane trở thành cảnh sát trưởng từ đó.

Phim là một tác phẩm về miễn viễn tây kinh điển của nước Mỹ.

Kane cảm thấy không thoải mái khi ông rời đi với người vợ mới cưới của mình. Một là ông quay lại đối mặt với kẻ thù, hoặc bỏ đi mãi mãi. Cuối cùng, Kane chọn cách ở lại để bảo vệ người dân thị trấn với trách nhiệm của người mang trên ngực áo “ngôi sao bạc” tượng trưng cho công lý mặc cho sự phản đối của người vợ.

Ðối mặt với kẻ thù nguy hiểm cùng đồng bọn của hắn, ông đã đi khắp thị trấn để kêu gọi sự giúp đỡ của người dân. Thật không may, mọi người đều từ chối, dù nhiều trong số họ vẫn coi ông là cảnh sát trưởng tốt nhất từng có.

Fred Zinnemann không phải là một người thích làm phim cao bồi và gần như đây là phim duy nhất ông làm về thể loại này. Tuy nhiên, ông thực sự thổi một hơi thở khác lạ cho dòng phim vốn có một mô típ dựng sẵn quen thuộc.

Cẩn thận và tỉ mỉ, Fred đã dựng lên một câu chuyện gay cấn, hồi hộp và đầy cảm xúc của những nhân vật trong phim trước một tội ác sắp xảy đến. Bộ phim kéo dài 84 phút bằng chính thời gian thực trong phim.

Ðiều đó làm tăng tính hiện thực, cảm giác vừa sợ hãi vì thời gian trôi quá nhanh đến điểm tiệm cận với sự sống còn của cảnh sát trưởng Kane. Khán giả vừa thấy khắc khoải mòn mỏi trong sự mỏi mệt của ông khi đi từ nơi này qua nơi khác trong tâm trạng lo lắng bất an và đôi khi chính là sự bất lực.

Dựa theo câu chuyện của  John W. Cunningham “The Tin Star” (Ngôi sao bạc), kịch bản là sự xử lý  thông minh, sắc sảo và nhạy bén để làm tăng dần kịch tính, nổi bật từng tính cách các nhân vật.

Câu chuyện là sự đối đáp đúng sai về quyết định ở lại của cảnh sát trưởng Kane. Sự đối đáp của người dân khi đưa lý lẽ từ chối tham gia cùng ông chống lại tên tội phạm nguy hiểm.

Kịch bản là sự xử lý vô cùng thông minh sắc sảo và nhạy bén.

Bộ phim khôn khéo trong lối dẫn dắt mà nếu ai tỉnh táo sẽ hiểu việc người dân chọn không cùng Will Kane chiến đấu trong một buổi trưa nắng bỏng rát đầy cát bụi không phải là họ đã sai. Will có hơn một sự lựa chọn, anh hoàn toàn có thể bỏ đi.

Ai biết được liệu Frank sẽ biến thị trấn hẻo lánh này thành nơi đáng sợ như trước kia, hay đơn giản, hắn sẽ tìm Kane để theo đuổi mối thù của mình. Will chọn ở lại, chưa biết liệu có bảo vệ được người dân hay không nhưng chắc chắn sẽ mang đến rắc rối cho thị trấn vốn đã nhiều năm yên bình. Không ai hiểu quyết định của Kane là đúng hay sai, kể cả người theo dõi cả mạch phim cũng vậy.

Sự thông minh của kịch bản đã làm được điều đó, cộng với một dàn diễn viên xuất sắc cả chính và phụ. Cooper vào vai một viên cảnh sát sắp viên mãn với người vợ xinh đẹp, sự nghiệp được nhiều người ngưỡng mộ,  sắp kết thúc sang một chương mới. Rồi cuộc sống buộc phải ở trong những thời khắc sinh tử đầy mệt mỏi, chán chường.

Cooper đã làm quá tốt, những giọt mồ hôi, những bước đi nặng nề, ông hoàn toàn xứng đáng với tượng vàng Oscar lần thứ hai cho hạng mục diễn viên chính xuất sắc nhất.

Bộ phim đen trắng, kinh điển sản xuất năm 1952, nhưng không hề khiến ta cảm thấy câu chuyện cũ và dễ đoán.

Thêm vào đó là những hình ảnh đầy sức thuyết phục được ghi lại qua ống kính máy quay của Floyd Crosby, cái nóng của miền tây giữa trưa cứ thế tăng nhiệt dần theo diễn tiến câu chuyện. Bộ phim trắng đen nhưng lại thể hiện được “màu” của sự chuyển pha giữa các tình tiết, giữa các xung đột, nhân vật và bối cảnh hiện ra trong sự tài tính khéo léo.

Bản lĩnh của một người quay phim hiểu rằng, đây là một bộ phim miền tây đầy kịch tính, đến từ diễn xuất nội tâm chứ không phải những pha hành động thường thấy.

Bộ phim đen trắng sản xuất năm 1952 nhưng không hề khiến khán giả cảm thấy câu chuyện cũ và dễ đoán. Hàng hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, với biết bao câu chuyện phim khác nhau, được kể nhiều đến mức người ta cho rằng, phim thời kỳ xa xưa chắc không có gì mới để nắm bắt nữa.

High Noon không nằm trong số đó. Câu chuyện đầy kịch tính, diễn xuất tuyệt vời, những cảnh phim đầy nhạc cảm, đủ để khiến ta không rời màn hình theo dõi hành trình của một người hùng ở lúc xế chiều Will Kane.