Từ hang ổ tội phạm thành điểm du lịch hấp dẫn

Trong khi các thành phố Bogota, Cartagena và Medellin đứng đầu danh sách đến thăm của hầu hết du khách, thì chỉ có 1 trong 20 người đến Santiago de Cali, hay gọi tắt là Cali, một thành phố sôi động, náo nhiệt với 2,7 triệu dân nằm ở thung lũng sông Cauca, miền Nam Colombia.

Năm 2016, Chính phủ Colombia và phiến quân Farc ký thỏa thuận hòa bình lịch sử, chấm dứt nửa thế kỷ nội chiến và khai thông điểm nghẽn cho du lịch. Năm 2018, hơn 4 triệu khách nước ngoài đã đến thăm Colombia.

Mảnh đất gắn liền với bạo lực

Là thành phố duy nhất ở Colombia có bờ biển ở Thái Bình Dương (thông qua Buenaventura, một thị trấn cảng nằm cách 115 km về phía tây bắc), Cali có lịch sử đặc biệt. Bắt đầu từ thế kỷ 16, những chủ buôn nô lệ Tây Ban Nha đã đưa hàng chục ngàn người châu Phi qua cảng Buenaventura tới làm việc trong các đồn điền mía rộng lớn xung quanh Cali, biến nó thành thủ phủ của người Latin gốc Phi ở Colombia và làm thay đổi văn hóa của thành phố.

Những nghệ sĩ biểu diễn vũ điệu salsa.

Cali hứng chịu hình ảnh xấu do cứ mãi bị khắc họa tiêu cực trong các tác phẩm hàng đầu của Hollywood như serie phim Narcos đình đám trên Netflix. Trong thập niên 1980-1990, Cali là một trong những thành phố nguy hiểm nhất thế giới, hang ổ của ma túy, súng, bom và bạo lực, nơi quyền lực không nằm trong tay các quan chức chính phủ tham nhũng mà nằm trong tay anh em Rodriguez, những kẻ sáng lập Băng đảng Cali, một trong những tập đoàn tội phạm hùng mạnh nhất trong lịch sử.

Nhưng anh em nhà Rodríguez bị nhốt trong các nhà tù Mỹ và Cali thì đang thay da đổi thịt. Tội phạm tuy vẫn còn là một vấn đề nhưng đã giảm dần do các giải pháp dựa trên dữ liệu, như cấm mang súng trong ngày nhận lương và thắt chặt luật về sử dụng rượu bia đêm khuya, vốn coi bạo lực là vấn đề cho sức khỏe cộng đồng. Trong những năm 1993-2018, tỷ lệ giết người của thành phố đã giảm 82%.

Vũ điệu salsa mê đắm

Trong thời thập niên 1960-1970, các thủy thủ cập bến Buenaventura mang theo các đĩa hát mang phong cách âm nhạc mới từ New York vốn rất dễ lan truyền và pha trộn nhịp điệu và phong cách Mambo của Cuba và Puerto Rico: điệu salsa.

Ngày nay, Cali tự xưng là thủ đô salsa của thế giới, với cách đẩy nhịp đặc trưng được gọi là salsa calena vang lên từ các quán bar, các cửa hàng ở góc phố và các trường dạy nhảy khắp thành phố. Cộng thêm thời tiết mùa hè quanh năm, những con đường núi dữ dằn để đạp xe, những món ăn ngon của người Colombia gốc Phi và những người dân nồng hậu, ấm áp, và bạn sẽ thấy tại sao Cali là thành phố tuyệt vời nhất của Colombia để quay trở lại. "Cali es Cali senoras, senores. Lo demás es loma (Cali là Cali, thưa quý ông quý bà. Những chỗ còn lại không là gì cả)", ban nhạc salsa Colombia có tên là Bucko Niche hát.

Có hơn 200 trường dạy salsa đã đăng ký ở Cali. Các trường lâu đời nhất nằm ở trung tâm thành phố, mặc dù người nước ngoài có xu hướng bị hút về các trường múa ở San Antonio, một quận lịch sử nằm trên đỉnh đồi với những con đường lát đá cuội được cải tạo thành nơi trú ẩn của những người theo trào lưu ở Cali.

Nằm trước Nhà thờ San Antonio sơn trắng gần 300 năm tuổi và công viên nơi những người hát rong trình diễn những điệu salsa cổ điển vào lúc chập tối, Arrebato Caleno là một trong những trường dạy salsa nổi tiếng nhất trong khu vực. "Mặc dù chúng tôi không phát minh ra salsa ở Cali, nhưng chúng tôi đã chiếm hữu nó và bắt đầu một phong cách rất nhanh - nhanh nhất trên thế giới", ông Nhora Alejandra Tomar, người sáng lập trường, nói.

"Huyền thoại kể rằng mọi việc bắt đầu khi một DJ đang chơi ở hộp đêm và máy hát bị lỗi và chơi nhạc quá nhanh. Nhưng thay vì dừng lại, mọi người thấy thích và bắt đầu nhảy mỗi lúc mỗi nhanh hơn". Tomar nói rằng khách du lịch khiêu vũ đã tìm đến Cali để khám phá salsa trong nhiều thập kỷ.

Khách du lịch nước ngoài khám phá Cali bằng xe đạp.

Nhưng số lượng họ đã tăng vọt kể từ khi có thỏa thuận hòa bình và đạt đỉnh điểm trong suốt sự kiện salsa hằng năm lớn nhất của thành phố: Lễ hội Salsa Thế giới vào tháng 9 và Hội chợ Cali vào tháng 12, khi hàng ngàn vũ công vận trang phục bóng bẩy tràn ra đường phố, và các buổi hòa nhạc trực tiếp có sự góp mặt của Grupo Niche và một số ban nhạc salsa hay nhất ở Colombia khiến đám đông khán giả say mê từ mặt trời lặn đến khi mặt trời mọc từ ngày Giáng sinh cho đến đêm giao thừa.

Mặc dù có tốc độ nhanh đến chóng mặt, Tomar nói, nhưng salsa calena không khó học. "Tuy nhiên, nó rất dễ gây nghiện", cô nói. "Tôi không thể nói hết biết bao nhiêu câu chuyện tôi đã nghe từ những khách du lịch đến Cali trong vài ngày để học salsa nhưng cuối cùng ở lại hằng tháng trời hoặc nhiều năm liền, hoặc kết hôn với một người dân địa phương và ở lại đây luôn".

Khi các lớp học nhóm tại Arrebato Caleno sắp sửa kết thúc buổi tối, các học viên thường tập hợp lại trong các nhà hàng nhỏ hoặc các quán bia ở San Antonio, hoặc đi cùng taxi đến Juanchito, một quận salsa ở phía Đông thành phố với đầy những quán bar, các câu lạc bộ đêm và vũ trường.

Tuổi tác không phải là trở ngại để nhảy salsa ở Cali. Ở phía bắc trung tâm thành phố, Viejoteca Pardo Llada là một trong nhiều vũ trường dành cho người lớn tuổi ở Cali, nơi những người già quẩy lên trong những điệu vũ hay nhất của họ vào chủ nhật để xé toang sàn nhảy.

Hoặc để tìm một phong cách nhảy hoàn toàn khác, hãy đến Loma de la Cruz, một công viên trên đỉnh đồi ở San Antonio nơi các vũ công dân gian mời công chúng tham gia cùng họ trong các điệu nhảy nhóm bản địa vào tối thứ năm.

Nơi có phong cách ẩm thực phong phú nhất Colombia

Hậu duệ của các nô lệ ở Cali đã phát triển các kỹ năng nấu ăn độc đáo và những phong cách ẩm thực đã sản sinh ra một số trong những món ăn nhiều màu sắc nhất của Colombia: kẹo làm từ mật mía; pudding gạo; khoai tây nhồi; món súp thịt, chuối thịnh soạn; và các món ăn đãi tiệc như cazuela, súp hải sản với nhiều rau mùi, tỏi, hạt tiêu, cà chua, hành tây, kem và phô mai nướng trên cùng, ăn kèm với cơm nước dừa (cơm nấu với nước cốt dừa).

"Rất nhiều người đến Colombia nói rằng tất cả những gì họ ăn là thịt gà, đậu và gạo. Nhưng ở Cali thì thức ăn rất lạ lẫm vì ảnh hưởng bởi nhiều địa phương khác nhau. Chúng tôi ở gần Thái Bình Dương nên có rất nhiều hải sản tươi sống, nhưng chúng tôi cũng ở gần các ngọn núi nên chúng tôi có được các loại thảo mộc đặc biệt và trái cây nhiệt đới, và bạn có được sự pha trộn tuyệt vời của các hương vị mà không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác ở Colombia", ông Neils Nieman, một người Hà Lan sống ở Cali từ năm 2011 và là người sáng lập của món tour Callejeros, nói.

Các tour du lịch của Neils Nieman bắt đầu ở San Antonio và đầu tiên là đi đến một quán bia tươi để ăn thử bánh empanadas, bánh nướng hình tam giác được tìm thấy trên khắp Colombia và Mỹ Latin có thể được nhồi từ bất cứ thứ gì từ trứng, giăm bông, dứa cho đến cơm và thịt gà, đặc biệt là thịt bò xay và khoai tây.

Phần cuối của tour du lịch này là tới La Alameda, chợ trung tâm của Cali, nơi du khách nếm thử các món ăn địa phương như lechona, thịt lợn quay nhồi với cơm, hành, khoai tây, đậu Hà Lan và gia vị; fritanga, một loại đồ xào có lòng heo, cá da trơn, xúc xích cay, dồi huyết và da heo; tamales, loại bánh được gói bằng lá chuối bên trong có thịt hấp, khoai tây và sắn; gelatina de pata, một loại kẹo làm từ mía thô, sữa và kẹo dẻo; và, để kết thúc, một tách cà phê Colombia đậm đà.

"Năm năm trước, nếu đi bộ từ San Antonio đến khu chợ này thì có lẽ đã bị cướp rồi. Còn bây giờ chúng tôi có thể làm điều đó mà không gặp phải bất kỳ cảm giác xấu nào là một ví dụ rất hay cho thấy an ninh công cộng đã được cải thiện ở Cali trong một thời gian ngắn như vậy", ông Neils Nieman nói.

Ở ngưỡng cửa thiên nhiên

Cali đẹp nhất vào đầu buổi tối khi những cơn gió từ Thái Bình Dương thổi bay cái nóng ngột ngạt trong ngày và vỉa hè sôi động với người đi dạo. "Vào thời điểm này, Cali có năng lượng rất khác biệt", ông Benjamin Mariotte thuộc hãng tour xe đạp “Escape from Cali” nói. "Người dân đi làm về, giao tiếp với nhau, ghé quán bar và ăn uống trên đường phố. Mọi người đều vui sướng hơn, vì vậy nó là thời gian tốt nhất để khám phá thành phố".

Giống như hầu hết mọi thứ ở Cali, các tour du lịch không mắc lắm, chỉ 30.000 peso Colombia (7,5 bảng Anh). Du khách đến Barrio Granada, một khu ăn uống và khu giải trí đêm khuya cao cấp; Bảo tàng La Tertulia, một tòa nhà lập thể góc cạnh có chứa một trong những bộ sưu tập nghệ thuật hiện đại lớn nhất của Colombia; chợ nghệ nhân tại Loma de la Cruz; và Cat Park, triển lãm thường trực ven sông gồm 16 bức tượng mèo kỳ quặc ở bờ Bắc sông Cali.

Ở phía bên kia sông là El Bulevar De Río, vùng đất bằng phẳng thân thiện với xe đạp tương đối mới với hàng dãy các quán cà phê và quán bar. Các tay lái cũng băng qua Caliwood, một bảo tàng tư nhân trình bày bằng cách nào mà phim ảnh và máy chiếu được chuyển đến Cali vào cuối những năm 1800 đã giúp khai sinh ngành công nghiệp điện ảnh của thành phố.

Nếu muốn có trải nghiệm thú vị hơn, hãy tham gia cùng hàng trăm người dân Cali vào buổi chiều muộn hành trình lên núi ì ạch dài 9km từ San Antonio đến Cristo Rey, một bức tượng Chúa Jesus cao 26m trên một đỉnh đồi phía Tây thành phố.

Đó là tuyến đường dốc, quanh co với chủ yếu là nhiều chỗ lên xuống dốc trong suốt một giờ, nhưng quang cảnh là đáng để bỏ công sức. Từ trên đỉnh có thể nhìn thấy toàn bộ thành phố và thung lũng Cauca cùng hành lang đường bộ dẫn xuyên qua Dãy Andes đến Buenaventura và Thái Bình Dương.

Sự gần gũi với thiên nhiên là điều giữ du khách ở lại Cali. Chỉ cần đạp xe 10 hoặc 20 phút từ trung tâm thành phố là đã vi vu ở dãy núi lớn nhất thế giới rồi.