11 truyền thống đón năm mới của Nhật Bản

Truyền thống đón năm mới của người Nhật có nhiều điều thú vị khiến du khách bất ngờ.

Đêm Giao thừa là một thời điểm đặc biệt trong văn hóa Nhật Bản, gắn liền với ẩm thực, trang trí và các hoạt động gia đình. Được biết đến với tên gọi Oshogatsu, sự kiện này diễn ra trong vài tuần cuối tháng 12 và đầu tháng 1 dương lịch, mang đậm ảnh hưởng của Thần đạo, Phật giáo và các yếu tố hiện đại.

1. Susuharai

Năm mới không chỉ là dịp để chào đón những điều tốt đẹp mà còn là thời điểm lý tưởng để loại bỏ những điều cũ kỹ. Truyền thống dọn dẹp nhà cửa trước lễ Oshogatsu, diễn ra vào cuối tháng 12, đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản. Trong thời gian này, người dân thường tiến hành giũ bụi khỏi chiếu tatami và vứt bỏ những vật dụng gia đình cũ, hỏng. Mục đích của việc này là để loại bỏ bụi bẩn và những điều không may mắn của năm cũ, nhằm chào đón một năm mới tràn đầy sức sống và hy vọng.

2. Shimekazari

Khác với lễ Giáng sinh, khi các đồ trang trí có thể được cất đi và sử dụng lại vào năm sau, đồ trang trí cho năm mới ở Nhật Bản phải hoàn toàn mới, tượng trưng cho việc từ bỏ quá khứ. Một trong những vật trang trí đặc biệt là Shimekazari, được làm từ gạo linh thiêng của Thần đạo, dây thừng rơm, cành thông và các dải giấy hình chữ chi gọi là shide. Những món đồ này thường được treo ở cửa trước của nhà, cửa hàng và nhà hàng ngay sau lễ Giáng sinh, nhằm mục đích xua đuổi tà ma và đón chào năm mới với những điều tốt đẹp.

3. Kadomatsu

Kadomatsu là một vật phẩm truyền thống được sử dụng để trang trí trước cửa nhà trong dịp Tết. Được làm từ cây thông, tre và cây mận, Kadomatsu được coi là nơi cư trú tạm thời của các vị thần, ghé thăm để ban phước cho gia đình. Vật này thường được đặt ở phía trước nhà cho đến ngày 7 tháng 1, sau đó sẽ được đốt vào ngày 15 tháng 1 để tiễn các vị thần trở về.

4. Kagami Mochi

Kagami Mochi là một trong những vật trang trí truyền thống trong lễ hội Oshogatsu của Nhật Bản. Nó được tạo thành từ 2 chiếc bánh gạo hình tròn, gọi là 'mochi', với chiếc nhỏ hơn đặt trên chiếc lớn hơn, và 1 quả cam hay còn gọi là 'daidai' được đặt ở trên cùng. 2 chiếc bánh gạo này tượng trưng cho sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, trong khi quả cam biểu trưng cho sự tiếp nối của gia đình qua các thế hệ. Vào cuối tuần thứ hai của năm mới, bánh mochi sẽ được bẻ ra, sau đó được nấu chín và thưởng thức.

5. Nengajo

Gia đình đóng vai trò quan trọng trong lễ đón năm mới của Nhật Bản, và một trong những phong tục đặc sắc là việc gửi thiệp chúc mừng năm mới, hay còn gọi là 'Nengajo'. Những tấm thiệp này thường được gửi vào ngày 1 tháng 1 và thường có hình ảnh của con giáp đại diện cho năm mới.

Nội dung của Nengajo thường là những lời chúc tốt đẹp dành cho gia đình, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn về những điều tốt đẹp mà các thành viên trong gia đình đã làm cho nhau trong suốt 12 tháng qua. Đặc biệt, Nengajo không được gửi đến những gia đình có người thân qua đời trong năm đó, thể hiện sự tôn trọng đối với nỗi đau mất mát.

6. Toshikoshi Soba

Mì kiều mạch, hay còn gọi là "Toshikoshi Soba", là món ăn truyền thống không thể thiếu trong đêm Giao thừa tại Nhật Bản. Người Nhật tin rằng, việc thưởng thức những sợi mì dài và mỏng này sẽ mang lại sức khỏe và tuổi thọ cho họ trong năm mới.

Đặc biệt, kiều mạch nổi tiếng với khả năng sinh trưởng bền bỉ trong những điều kiện khắc nghiệt, do đó, món ăn này còn tượng trưng cho sự kiên cường và bền bỉ trong năm tới. Để đảm bảo vận may, mì kiều mạch cần phải được ăn hết trước nửa đêm.

7. Hatsumode

Người Nhật Bản chào đón năm mới với những nghi lễ cầu nguyện tại các đền thờ Thần đạo và chùa Phật giáo, nhằm cầu mong sự thịnh vượng, an toàn và sức khỏe. Nghi lễ này, được gọi là 'Hatsumode', thường diễn ra vào ngày đầu tiên, thứ hai hoặc thứ ba của năm mới, trong dịp Sanganichi. Một trong những phong tục phổ biến trong dịp này là ném tiền cúng dường vào hộp saisen và cầu nguyện.

8. Osechi Ryori

Năm mới cũng đi kèm với những món ăn mới. Osechi Ryori được ăn vào đầu năm mới. Nó được phục vụ trong các hộp bento đặc biệt từ 3 đến 4 tầng được gọi là 'jubako' và được đặt ở giữa bàn, được chia sẻ bởi gia đình. Hộp bao gồm các món ăn như rong biển luộc ('konbu'), chả cá ('kamaboko'), củ ngưu bàng ('kinpira gobo') và đậu đen ngọt ('kuromame'), mỗi món ăn đều có một ý nghĩa. Ví dụ, đậu đen được cho là tượng trưng cho sức khỏe tốt, điều mà mọi gia đình đều mong ước cho năm mới sắp tới.

9. Otoshidama

Otoshidama là một truyền thống thú vị dành cho giới trẻ tại Nhật Bản, là phong tục mà cha mẹ, ông bà và người thân tặng tiền cho trẻ em vào dịp năm mới. Món quà này không chỉ mang ý nghĩa tài chính mà còn thể hiện sự ghi nhận những nỗ lực học tập của trẻ trong năm qua. Số tiền thường dao động khoảng 5.000 yên (khoảng 800 nghìn đồng) và sẽ tăng lên khi trẻ lớn hơn.

10. Joya no Kane

Joya no Kane là nghi thức rung chuông báo hiệu kết thúc năm cũ. Ở Nhật Bản, các ngôi chùa Phật giáo trên khắp đất nước sẽ rung một chiếc chuông lớn ('kane') 108 lần, bắt đầu vài phút trước khi đồng hồ điểm nửa đêm.

Đây là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong năm đối với đạo Phật và cho dù bạn ở đâu ở Nhật Bản, bạn cũng có thể nghe thấy tiếng chuông. 108 tiếng chuông tượng trưng cho niềm tin của Phật giáo rằng con người bị dày vò bởi 108 loại ham muốn và cảm xúc trần tục như giận dữ và ghen tuông, và mỗi tiếng chuông đánh vào sẽ loại bỏ những ham muốn phiền não của bạn.

11. Dondo Yaki

Vào ngày 15 tháng 1, sau khi kết thúc lễ đón năm mới, tất cả các đồ trang trí sẽ được tháo dỡ. Những vật phẩm này, cùng với bùa hộ mệnh của năm trước, sẽ được đốt tại đền thờ trong một nghi lễ gọi là Dondo Yaki. Nghi lễ này nhằm tiễn biệt Toshigami, vị thần mang lại sự thịnh vượng, được dẫn đường bởi việc treo các đồ trang trí trong dịp Tết.

Người Tây Tạng đón năm mới như thế nào?

Người Tây Tạng (Trung Quốc) đón năm mới bằng việc tổ chức lễ hội Losar. Đây là một lễ hội quan trọng và đậm nét truyền thống của người Tây Tạng.

Bấm xem >>