Hiểm họa từ phần mềm lậu và các bản GHOST tràn lan trên mạng internet

Còn gần 3/4 các doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn sử dụng phần mềm không bản quyền.

Theo báo cáo mới nhất của Liên minh phần mềm (BSA) công bố hôm 22/10, tỷ lệ dùng phần mềm trái phép tại Việt Nam vẫn nằm trong nhóm cao nhất khu vực (74%), cũng đồng nghĩa rất nhiều doanh nghiệp dùng phần mềm lậu đang chịu nhiều nguy cơ an toàn thông tin mà không hay biết hoặc lẳng lặng ngậm trái đắng.

Phần mềm lậu, cánh cửa mời tin tặc và mã độc vào hệ thống

Theo ông Tarun Sawney - Giám đốc cấp cao của BSA tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, việc còn gần 3/4 các doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn sử dụng phần mềm không bản quyền sẽ khiến dữ liệu gặp rủi ro và tạo ra những lỗ hổng đáng kể trong hệ thống phòng thủ an ninh mạng của Việt Nam.

Phần mềm lậu là cảnh cửa cho hacker xâm nhập máy tính. (Ảnh minh họa: Internet)

Trên thực tế, các công ty vừa và nhỏ tại Việt Nam thường bỏ quên khâu bản quyền phần mềm dùng trên máy tính, khi họ phó mặc cho nhân viên IT phổ thông sử dụng các bản GHOST cài sẵn từ hệ điều hành Windows, bộ ứng dụng Office, nén dữ liệu WinZIP/WinRAR,... cho đến những phần mềm bảo mật như Kaspersky Internet Security - được xem là cánh cổng hiệu quả để ngăn chặn những nguy cơ an toàn thông tin xâm hại hệ thống doanh nghiệp. Tuy nhiên, đa phần các bản GHOST lưu hành trên các trang mạng đều đính kèm mã độc loại "cửa sau" (backdoor) hay trojan để thâm nhập hay đánh cắp thông tin.

Trường hợp khác là dù mua bản quyền phần mềm nhưng lại từ các kênh lậu rẻ hơn vài chục % giá chính hãng từ các kênh phân phối chính thức, nên bản quyền đó lại bị "chia 5 sẻ 7" dẫn đến nguy cơ bản quyền bị nhà phát hành chính hãng cắt mất bất cứ lúc nào. Vừa mất tiền lại đẩy mình vào thế vườn không nhà trống cho tin tặc và mã độc thâm nhập.

Theo số liệu của Cục An toàn thông tin - Bộ TT&TT, trong quý 3/2019 đã ghi nhận 1.466 cuộc tấn công mạng vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam. Trước đó, số liệu của Cục An toàn thông tin - Bộ TT&TT đã cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2019, tổng số cuộc tấn công mạng vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam được ghi nhận là 3.159 cuộc, cho thấy mức độ thường xuyên gánh chịu những cuộc tấn công mạng đa dạng không chỉ đến từ tin tặc trong và ngoài nước, mà còn cả những đối thủ kinh doanh.

Chuyện tưởng nhỏ, thiệt hại to lớn

Theo ghi nhận của Công ty Cổ phần An ninh mạng Việt Nam (VSEC), đã có tình trạng công ty thuê tin tặc tấn công vào hệ thống của đối thủ cạnh tranh tại Việt Nam, lấy đi các thông tin quan trọng như hồ sơ thầu, kế hoạch kinh doanh... gây thiệt hại hàng tỷ đồng.

Phương thức tấn công tuy đa dạng nhưng vẫn tập trung phần lớn vào lừa đảo (phishing) đại trà, trong đó có những trường hợp tấn công mục tiêu chủ đích (spear-phishing). Theo nghiên cứu được công bố bởi các nhà nghiên cứu từ Barracuda, các doanh nghiệp cần chú ý đến làn sóng tấn công bởi mã độc giả dạng hoặc mã khai thác lỗi bảo mật thường đính kèm trong các tập tin tài liệu Word, Excel, PowerPoint hay PDF trà trộn trong hàng ngàn email trao đổi qua hệ thống thông tin của doanh nghiệp mỗi ngày. Báo cáo cho thấy, đến 48% file có dấu hiệu mã độc, và 300.000 loại mã độc khác nhau giả dạng tài liệu được các nhà nghiên cứu nhận dạng. Nguy hại hơn, các loại mã độc này có thể được mua bán dễ dàng ở chợ đen trên mạng.

Một email đính kèm tài liệu giả dạng hóa đơn (invoice) gửi đến doanh nghiệp. (Ảnh: Barracuda)

Theo ông Ngô Trần Vũ - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Bảo mật Nam Trường Sơn (NTS Security), các cuộc tấn công mạng có chủ đích nhắm vào doanh nghiệp hiện nay đều được thực hiện qua nhiều lớp rất bài bản và quy mô. Bên cạnh mã độc đánh cắp thông tin, doanh nghiệp cần chú ý loại mã độc mã hóa dữ liệu tống tiền đang có dấu hiệu phát triển tại Việt Nam khiến nhiều doanh nghiệp lâm vào tình trạng bi đát. Dù có đồng ý trả tiền thì chưa chắc nhận toàn vẹn dữ liệu, có thể bị rò rỉ và bán sang bên khác

"Doanh nghiệp vừa và nhỏ nên có các kế hoạch sao lưu dữ liệu quan trọng định kỳ và thường xuyên, cũng như khai thác lưu trữ đám mây, chú ý bảo vệ từng máy tính trong mạng nội bộ với các quy định, phần mềm anti-virus kèm tường lửa như Kaspersky Internet Security sẽ giảm thiểu nguy cơ", ông Vũ chia sẻ.

Cuộc chơi "mèo vờn chuột" của tội phạm mạng với doanh nghiệp với phần bất lợi nghiêng hẳn về phía các nạn nhân. Tự bảo vệ bằng việc đầu tư phần mềm bản quyền phù hợp để giảm thiểu nguy cơ thiệt hại lớn là một trong những phương cách mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể chủ động.