Ryan Giggs chỉ là một hiện tượng đám đông?

Đám đông sau 10 tháng đói khát và đầy thất vọng dưới thời HLV David Moyes đã vớ được một chiếc cọc có uy tín: Ryan Giggs. Nhưng liệu đây có phải là “Người được chọn chuẩn” như tấm băng-rôn mà các CĐV Man United đã giăng ra trên Old Trafford trong chiến thắng tưng bừng trước Norwich?

Trận đấu đầu tiên của Giggs đã diễn ra thật hoàn hảo: Man United đè bẹp đối phương với tỉ số 4-0; Juan Mata, người được anh tung vào sân trong hiệp hai, lập một cú đúp, trong đó có một bàn thắng mà cả đội đã đập nhả khá nhuyễn kéo giãn đội hình đối phương trước khi ghi bàn. Cử chỉ của Giggs cũng thật hoàn hảo: Một bức ảnh anh đứng giang tay như thể tượng Chúa Jesus được xem như biểu tượng cho sự hồi sinh, và một bức khác, hình anh đứng chỉ tay vào đồng hồ, giống Sir Alex Ferguson đến kỳ lạ.

Trước đó, báo chí Anh đã cho Giggs lên mây: Anh là người được kỳ vọng sẽ vặn ngược đồng hồ cho Man United trở về với những giá trị xác lập từ thế hệ 1992 của chính Giggs và Paul Scholes, Nicky Butt.v.v. Giggs bước ra sân trong sự tung hô và ngưỡng mộ của đám đông, đứng ký tặng mỏi tay, và được trầm trồ dõi theo cho đến hết giờ. Trận thắng Norwich, Giggs không khác nào một vị Thánh hiển linh cứu vớt các CĐV sau những ngày mệt mỏi dưới thời David Moyes. Trên khán đài, một tấm băng-rôn được căng ra: “Người được chọn chuẩn xác”.

Ngày ra mắt của Giggs cũng là lúc chúng ta chứng kiến sự nghiệt ngã của bóng đá: Một tấm băng-rôn khác được máy bay kéo ngang qua bầu trời Old Trafford, trên đó là một dòng mỉa mai “Cám ơn Moyes” được viết bởi các CĐV đối địch của Man United. Trước đó, bức ảnh chụp toàn đội trước mùa bóng này đã bị chỉnh sửa, và David Moyes “bốc hơi” không vết tích.

Giggs kí mỏi tay trước sự ủng hộ cuồng nhiệt của đám đông

Báo Guardian bình luận rằng Man United đã thắng đậm Norwich, nhưng đối thủ của đội áo đỏ đã chơi quá tệ hại, và có là “Moyes, Gary Neville, hay có thể là cả Wayne Rooney, cũng có thể giải quyết một đối thủ như thế nếu là HLV trưởng Man United”. Ngay cả khi Giggs có dẫn dắt Man United chơi tốt cả ba trận còn lại, trước Sunderland, Hull và Southampton, thì nhận xét ấy có thể vẫn đứng vững.

Moyes cũng ra mắt không kém hoành tráng

Hãy nhớ lại lần ra mắt Man United của David Moyes: Man United thắng Wigan 2-0 và Moyes giành được danh hiệu đầu tiên, Community Shield. Tại Old Trafford, trận đầu tiên của mùa giải, các CĐV Man United đã chuẩn bị tấm băng-rôn có dòng chữ “Người được chọn”. Dưới sân, Moyes bước ra đầy tự tin, với tiếng cổ vũ nồng nhiệt từ các khán đài.

Khi ấy, ông chính xác là “Người được chọn”. Sir Alex Ferguson tuyên bố tất cả hãy giúp Moyes, như đã từng ủng hộ ông. Moyes vừa giành được danh hiệu đầu tiên, có vẻ ngoài khiêm tốn, thận trọng, và cùng là người Scotland như Alex Ferguson. Đám đông ủng hộ ông, rõ ràng là vậy. Hình ảnh của Moyes khi ấy đẹp không kém gì Giggs bây giờ. Trên sân, Man United đánh bại Swansea 4-1 với một thứ bóng đá khá hiệu quả, và báo chí Anh cho rằng ông đã kế thừa được nghệ thuật của Sir Alex: Chơi không hay mà vẫn thắng.

Hãy thử phân tích hiệu ứng Moyes dưới góc độ tâm lý đám đông: Theo nhà tâm lý học lỗi lạc Gustave Le Bon, thì “đám đông luôn bị vô thức tác động, họ xử sự như người nguyên thủy, không có khả năng tư duy, suy luận, mà chỉ cảm nhận bằng hình ảnh và những liên tưởng. Họ không kiên định, có thể đi từ trạng thái nhiệt tình cuồng loạn nhất đến ngớ ngẩn nhất”.

"Người được chọn" Giggs cần phải thận trọng với những khó khăn anh sẽ gặp phải

Giggs, hãy coi chừng!

Moyes đến với đám đông bằng hình ảnh rất ấn tượng: Người được chính Sir Alex Ferguson lựa chọn. Khi ấy, tất cả các CĐV Man United đều ủng hộ ông một cách vô thức, dù thực tế là nếu tỉnh táo một chút, họ có thể đã e dè: Moyes đã làm việc 10 năm ở một đội bóng trung bình, và chưa bao giờ giành được danh hiệu, dù là một chiếc Cúp bé xíu đi chăng nữa, mà việc thay thế Sir Alex Ferguson, người can thiệp vào từng cái bánh răng nhỏ nhất ở Man United, đòi hỏi người kế vị phải là một “siêu nhân”. Hình ảnh “Người được chọn” và sự liên tưởng đến Sir Alex đã gạt bỏ mọi lo ngại có thể xuất phát từ suy luận logic.

Cũng vì thế mà đám đông dễ dàng dành cho Moyes những gì cay nghiệt nhất họ có thể nghĩ ra, sau khi nhận ra rằng hình ảnh và sự liên tưởng là sai lầm: Giờ thì hình ảnh Moyes gục đầu trên ghế dự bị đã xóa đi hình ảnh “Người được chọn”. Đám đông tiếp tục phiêu lưu: Họ không có khả năng đặt ra những suy luận tích cực để bênh vực Moyes. Thực tế là Moyes United đã chơi quá tệ, nhưng số đông đã “tấn công” ông một cách vô thức. Họ chửi mắng, đòi sa thải, thậm chí còn thuê máy bay để làm nhục ông giữa lúc trận đấu đang diễn ra.

Thực tế là nếu tỉnh táo, đám đông CĐV có thể đã cân nhắc rằng Giggs có thể đủ sức chèo lái Man United cho đến hết 3 trận còn lại, nhưng đặt lên vai anh trọng trách tương tự như những gì đã đặt lên Moyes có lẽ là điều rất khó khăn. Giggs thậm chí còn chưa hề có kinh nghiệm huấn luyện, và chỉ 90 phút trước Norwich chưa nói lên được điều gì.

Nhưng đám đông không cần biết điều đó. Giờ thì hình ảnh mà Giggs khoác lên mình là “Người được chọn chuẩn”, và tạo ra liên tưởng đến Sir Alex. Đám đông đang ủng hộ anh một cách vô thức vì những niềm tin rất “đám đông” ấy, thay vì tỉnh táo nhận thức qua thời gian kiểm chứng.

Đó là điều mà Giggs nên lo ngại: Đám đông tung hô anh một cách mù quáng như thế ngày hôm nay cũng có thể là những người hăng hái nhất kéo anh lên đoạn đầu đài về sau, khi hình ảnh “Người được chọn chuẩn” không còn nữa. Và sẽ không ngạc nhiên, nếu Giggs không đủ tỉnh táo, thì có ngày, anh sẽ phải ngước lên trời và ngắm… một chiếc máy bay.