Nhìn vào 9 năm của MU kể từ khi Sir Alex Ferguson nghỉ hưu, họ có thời điểm là một đội chơi phòng ngự nhưng lại không chặt chẽ, và một đội ghi nhiều bàn nhưng tấn công không có dấu ấn rõ ràng. Đó là MU mà Erik Ten Hag thừa kế, và đánh giá khả năng của ông phụ thuộc vào việc ông có xóa bỏ những điều đó hay không.
Nhưng lúc này sự chuyển mình đã rất rõ rệt, MU của mùa này đã khác mùa trước và họ tràn trề cơ hội về đích trong top 4 cũng như giành chức vô địch League Cup. Vậy Ten Hag đã thay đổi những gì?
K
hâu mua bán cầu thủ đã luôn gây nhức nhối tại MU khi còn được kiểm soát bởi phó chủ tịch Ed Woodward, người có tiếng là giỏi trong kiếm tài trợ nhưng không phải dân làm bóng đá. Ten Hag đến MU khi Woodward đã không còn nắm quyền và ông có sự rảnh tay trong việc tìm người theo ý mình.
Việc đầu tiên của Ten Hag là tập hợp một nhóm tuyển trạch viên chính lại, phổ biến cho họ những gì ông cần ở cầu thủ mới: Có kỹ thuật và sức mạnh thể chất, nhưng khi đã đạt cả hai cái đó thì yếu tố quyết định sẽ là tính cách. Ten Hag và trợ lý Mitchell van der Gaag khá thẳng tính nên họ muốn cầu thủ phải biết lắng nghe những lời chỉ trích.
Đá cho MU đã là một áp lực lớn do sự chú ý của dư luận nhưng Ten Hag cần một điều cụ thể trong nhân cách học trò dưới quyền, đó là họ phải phản ứng tốt với những lời khen/chê, những lời khuyên ông đặt ra. Thế nên rất nhiều cầu thủ ông chọn mua đã đá ở Hà Lan: nói thẳng không vòng vo là tính cách chung của người nước này và nó gây ảnh hưởng lên những ngoại binh tới thi đấu.
Việc tìm cầu thủ cũng phụ thuộc vào thông số, và để đạt được điều này Ten Hag dựa vào hệ thống “TrackerMan” do giám đốc bóng đá John Murtough và trưởng bộ phận tuyển trạch Steve Brown xây nên. Đây là kho dữ liệu tập trung của hàng trăm cầu thủ với thông số đi kèm với ý kiến đánh giá của 140 tuyển trạch viên khác nhau. Dựa vào đó Ten Hag sẽ gặp Murtough, Brown và các cộng sự khác để chọn người.
Murtough và hệ thống giữ liệu "TrackerMan" giúp Ten Hag rất nhiều trong chuyển nhượng
Một điều không kém quan trọng là cùng thời gian Ten Hag đưa đội đi du đấu hè, MU bổ nhiệm Tom Keane – em trai của trung vệ Michael Keane của Everton – làm nhiệm vụ người trực tiếp đi đàm phán. Trong quá khứ MU đã có rất nhiều vụ mua cầu thủ tiến hành quá chậm và dằng dai, giờ họ muốn xong nhanh nhất có thể. Do Keane đến vào tháng 7 nên lúc đó MU mới bắt đầu xúc tiến mua quân.
Keane là một người nhạy bén, đã từng làm môi giới cầu thủ cho anh trai và nắm nhiều kinh nghiệm trong thương thảo. Do đó MU không phải rơi vào cảnh các thương vụ diễn ra chậm chạp chỉ vì Ed Woodward và các quan chức MU khác đang bận việc ở London và không biết điều gì đang diễn ra ở Manchester, giờ Carrington là tổng hành dinh cho mọi hoạt động của CLB.
R
ắc rối của MU mùa trước là hai tuyến lại hợp những kiểu đội hình khác nhau. Những trung vệ như Maguire hay Lindelof hợp cho phòng ngự gần vòng cấm trong khi các tiền đạo lại hợp dâng cao gây sức ép, do đó ở giữa khoảng trống quá lớn khiến Fred và Scott McTominay kiểm soát không xuể.
Việc thay đổi nhân sự sang những Dalot, Varane, Lisandro Martinez và xoay vòng giữa Shaw & Malacia khiến MU có thể dâng cao hơn và chơi kiểm soát bóng. MU dù đội hình ra sân như thế nào, khi triển khai bóng họ đều xếp theo đội hình 3-1-6: 3 hậu vệ, 1 tiền vệ trung tâm sẽ lùi về hỗ trợ các hậu vệ lên bóng, và hậu vệ biên còn lại sẽ dâng cao hỗ trợ tấn công. Họ đá chậm-chậm-nhanh, lùa đối phương pressing vào khu vực nhất định rồi thoát ra và tăng tốc.
Hai cánh của MU có 2 tiền đạo thì trong đó sẽ có 1 người di chuyển dạt sang bên kia để tăng số lượng ở khu vực bên đó, về cơ bản là tạo một trạng thái dồn ứ vào một khu vực trước khi bất ngờ đổi sang phía bên kia, nơi sẽ có một cầu thủ xâm nhập từ xa. Người đó có thể là hậu vệ biên, có thể là tiền vệ tấn công, v.v…
Một khía cạnh thường có trong các đợt tấn công của MU: Cầu thủ dứt điểm hay là cầu thủ di chuyển vào tuyến hai
Cách pressing của Ten Hag đa dạng, có thời điểm ông sẽ đẩy học trò tràn lên cao đồng loạt nhưng có lúc họ sẽ pressing trong tầm 5 giây, và nếu không lấy bóng sẽ rút về phòng ngự số đông (quy tắc 5 giây của Pep Guardiola). Việc pressing thế nào còn tùy vào trình độ đối thủ và dấu hiệu tâm lý, hoặc trong một số ít trường hợp là cấu trúc đội hình mà đối thủ bố trí (nếu đối thủ đá 1 tiền vệ mỏ neo, Ten Hag sẽ tìm cách dùng 2 tiền vệ để khống chế).
Không thể không nhắc đến là thói quen xử lý của các cầu thủ. Mùa trước có không ít lần những Fred hay McTominay khống chế bóng một cách khá hồi hộp, chỉ trực chuyền cho nhanh để hết trách nhiệm thay vì xử lý từ tốn và câu kéo đối thủ vào áp sát. Những tân binh như Eriksen hay Casemiro đã cho họ thấy cần phải làm thế nào, và hàng tiền vệ MU do đó đang kiểm soát rất vững mà vẫn duy trì độ chính xác và đều đặn nguồn cung bóng cho các tiền đạo.
T
ôi đã từng ca ngợi cách Erik Ten Hag nói riêng và MU nói chung xử lý tình huống Cristiano Ronaldo, nhưng khi nhìn lại sự việc này chúng ta có thể nói rằng chỉ có một bên là không thể nói lý được. Chúng ta hãy điểm lại các hành động của Ronaldo từ đầu mùa hè và cách Ten Hag xử lý.
Đầu mùa hè Ronaldo nói mình “háo hức” được đá cho Ten Hag, nhưng khi hết tháng 7 là “dở chứng” đòi ra đi trong lúc mùa giải sắp bắt đầu và kỳ chuyển nhượng chỉ 1 tháng nữa là đóng cửa. Ten Hag vẫn cho Ronaldo ra sân, nhưng sau 2 trận thảm bại trước Brighton và Brentford là ghế dự bị dành cho CR7 và MU sau đó cũng đổi chiều phong độ.
Khi xảy ra vụ tự ý bỏ về không chịu vào đá trước Tottenham, Ronaldo bị đình chỉ ở MU nhưng cũng chỉ sau 1 tuần là Ten Hag cho trở lại tập với đội 1. Thậm chí khi đến gặp Aston Villa hồi đầu tháng 11, Ten Hag còn cho Ronaldo đeo băng đội trưởng. Trận đó kết thúc với thất bại 1-3, đó cũng là trận cuối trước khi World Cup diễn ra và không lâu sau là cuộc phỏng vấn tai tiếng.
Ronaldo có thể bôi nhọ Ten Hag với bất cứ lý do gì, nhưng qua mọi hành động của Ten Hag lẫn những diễn biến báo chí đã đưa, có thể nói HLV người Hà Lan đã rất mềm mỏng để không làm mất mặt CR7. Anh ta đã quyết định nhổ vào CLB sau những sự đối xử rất hữu nghị từ phía HLV trưởng, và quyết định tống cổ Ronaldo đi lúc này chẳng còn cần đến Ten Hag đề xuất, tự CLB biết phải làm gì.
Ten Hag chỉ cần những con người biết lắng nghe và học hỏi chứ không cần những kẻ giỏi mà thiếu cầu tiến, huống chi Ronaldo đã mất phong độ và chỉ là một kẻ hết thời không được đa số CLB châu Âu nhòm ngó. Trong khi đó sự trỗi dậy của Rashford, Dalot, Fred và nhiều cầu thủ khác cho thấy họ đã tận dụng cơ hội mà chủ tướng trao cho, và ông đã rộng lượng với cả những cầu thủ làm mình phật ý như Alejandro Garnacho hồi mùa hè.
Ngay cả Aaron Wan-Bissaka giờ cũng hữu dụng, anh đá rất tốt trong trận thắng 2-1 trước Man City và đã ra sân 12 trận kể từ khi trở lại sau chấn thương cuối tháng 12, dù chủ yếu vẫn trong các trận đá cúp hoặc gặp những đối thủ không quá mạnh. Giờ Ten Hag đang cố gắng đưa Jadon Sancho trở lại, và các fan có lý do để tin Sancho sẽ lại là một sự hồi sinh thành công dưới tay Ten Hag.
Những gì Ten Hag làm chẳng phải quá phức tạp, thần sầu tới mức đáng nghiên cứu trong các khóa học làm lãnh đạo. Ông dựng nên một chiến thuật hợp lý, tập cho các cầu thủ làm quen, trao cơ hội cho tất cả bọn họ đá trong chiến thuật đó, xếp họ vào những vị trí hợp nhất, và thêm vài lời khích lệ để rồi đứng nhìn thành quả từ ngoài đường pitch.
T
hực tế MU đã quen với việc nhiều HLV mới về dẫn dắt và những tháng đầu, hay mùa giải đầu, chơi tốt để rồi sau này bắt đầu sa sút rồi lại dẫn đến sa thải. Ten Hag xem ra khác biệt bởi MU lúc này cũng đang khác biệt, CLB đang bị rao bán và những con người chịu trách nhiệm cho 9 năm trước đây đa số đã không còn tại vị.
Ten Hag tất nhiên vẫn còn muốn chỉnh sửa đội hình nhiều hơn nữa, David De Gea lúc này vẫn chơi chân kém còn vị trí tiền đạo cắm của Wout Weghorst chỉ là tạm thời. Nhưng điều khiến MU hài lòng về ông là Ten Hag không cố thay đổi quá đột ngột, ông vẫn cho các học trò cơ hội chứ nếu vào tay Antonio Conte thì ai không thấy hợp là cho ra rìa luôn (Eriksen có thể xác nhận điều đó). Đội bóng đang đá ổn định vì nhân sự không quá biến động.
Nhưng tránh khỏi vòng quay của quá khứ sẽ không thể đòi hỏi chỉ Ten Hag mà cả sự vững vàng của cấu trúc quản lý tại MU, mà điều đó không thể được đảm bảo trong lúc CLB này đang bị rao bán. Chủ mới sẽ nhìn nhận quyền lực của Ten Hag như thế nào? Hướng đi mới có cho phép đội bóng được thoải mái trong chi tiêu?
Chúng ta đã thấy mọi chuyện thay đổi chóng mặt ra sao ở Chelsea khi người Mỹ tiếp quản, chỉ việc họ thay đội ngũ bác sĩ cũ bằng một bệnh viện tư nhân tại Mỹ đã khiến cầu thủ Chelsea dính chấn thương một loạt. MU vẫn có thể sẽ giữ được sự bình yên một khi chủ mới tiếp quản, nếu chính Ten Hag thể hiện uy quyền của mình để khiến vị trí của ông bất khả xâm phạm.
Content: Hoàng Quân
Media: Hoàng Quân
