Neymar 222 triệu euro: Mourinho đúng, Wenger sai
Vụ chuyển nhượng thế kỷ Neymar về PSG cho thấy bóng đá đã tiến lên một tầm mức mới của thương mại hoá.
Phóng sự Neymar chính thức gia nhập PSG giá 198 triệu bảng (bản quyền VTV)
Jose Mourinho nói gì về vụ chuyển nhượng siêu kỷ lục của Neymar? “Không đắt. Giá trị thương mại của cậu ấy xứng đáng với chi phí đó. Và Pogba thì cùng đẳng cấp với Neymar (mới đây đã nói Pogba ngang tầm Messi)".
Klopp nghĩ gì? Đại khái là “Một cú đấm với UEFA cho cái gọi là Luật công bằng tài chính (một thứ luật hiểu đơn giản là chi không hơn được thu)".
Wenger nghĩ gì? Chắc Giáo sư sẽ gọi đó là một sự sỉ nhục, hoặc điên rồ, như ông đã từng mỉa mai các vụ chuyển nhượng “bom tấn” trước đây.
* Hiệu suất lao động trong bóng đá: Không thể đếm đầu người
222 triệu euro người ta có thể làm được gì trong bóng đá là câu hỏi được đặt ra khá phổ biến. Dĩ nhiên là xây được một cái sân vận động cỡ 3-4 vạn chỗ ngồi, có thể xây và vận hành hàng chục cái trung tâm đào tạo trẻ trong nhiều năm. Và như ông Wenger thường lý giải và hành động: Mua được khoảng chục cầu thủ khác.
Nhưng vấn đề là, nói như ông Calisto – một HLV quen thuộc với Việt Nam nhưng tư duy đúng tầm cỡ thế giới, bóng đá là một dàn nhạc giao hưởng, trong đó mỗi người một công việc, rất cần mỗi nhạc công làm tốt vai trò của mình, nhưng người ta lại không thể lấy 5 anh chơi bộ gõ để thay cho cây solist Violin.
Thực tế ông Wenger cũng không thể lấy Xhaka, Coquelin, Lacazette, Welbeck, Giroud rồi xếp họ đồng thời vào một vị trí để chứng minh hiệu quả kinh tế. Hoặc ngay cả Xhaka và Coquelin gộp lại chưa hiệu quả bằng mình Kante ở Chelsea khi họ chơi cùng một vị trí và có cùng chức năng.
Hiệu suất lao động là yếu tố quyết định mà trong bóng đá ai cũng có thể nhìn thấy. Xhaka khiến cho Arsenal phải đá thiếu người, phải thua từ chấm penalty, trong khi Kante mang lại cho Chelsea sự chắc chắn, là bệ phóng cho các siêu sao tấn công tỏa sáng. Và trên hết, Arsenal chỉ được đá Europa League, còn Chelsea vô địch Anh và sẽ trở lại Champions League.
Giá đắt hơn nhưng liệu Xhaka có hiệu quả hơn Kante?
Tức là bóng đá là trò chơi tập thể, nhưng vai trò của cá nhân ngôi sao là bất diệt. Chừng nào FIFA còn giới hạn mỗi đội bóng chỉ có 11 cầu thủ trên sân, điều nói trên vẫn là chân lý.
Các HLV đều nỗ lực xây dựng lối chơi, cố gắng giảm thiểu sự lệ thuộc của các cá nhân, nhưng đồng thời không thể bỏ qua nguyên tắc phải cố gắng có được những phương án tốt nhất cho những vị trí trọng yếu.
* Bóng đá thời đại mạng xã hội thống trị
Neymar ở Barca có thể chỉ đứng thứ tư hay năm về vai trò và ảnh hưởng, nhưng khi đứng giữa thị trường chuyển nhượng châu Âu là cầu thủ bất cứ CLB nào cũng muốn.
Và bóng đá thời thương mại hóa trước đây đã là một bước ngoặt thì thương mại hóa thời mạng xã hội thống trị như hiện nay làm thay đổi mọi chiến lược kinh tế thể thao, và nhất là nó đào sâu hơn khoảng cách giàu nghèo giữa các cầu thủ.
Sân Công viên các hoàng tử nằm ở khu Boulogne, chỉ cách Roland Garros một con đường, ở ngoại ô Paris, một khu giàu có bậc nhất Thủ đô Pháp. Họ là biểu tượng của bóng đá Pháp, và muốn vươn lên tầm mức mới.
PSG có một cửa hàng nằm trên Đại lộ Champs Elysees, nơi bán sản phẩm của CLB trong đó có những chiếc áo đấu mà mặt tiền của cửa hàng ấy được thiết kế lại qua mỗi thời điểm.
Ibrahimovic và Beckham - những siêu sao đã từng khoác áo PSG
Năm 2013, chân dung David Beckham được treo kín mặt tiền cửa hàng trong thời điểm huyền thoại người Anh ký hợp đồng 5 tháng với PSG. Rồi sau đó là Di Maria, rồi Ibrahimovic.
Mùa Hè này cửa hàng ấy có hình ảnh khuếch trương chiến dịch hãy chọn PSG khi bạn chơi PES, một trong những trò chơi điện tử phổ biến nhất của giới trẻ yêu bóng đá. Đó phải chăng là sự lựa chọn khi mà PSG không còn ngôi sao nào mang tính biểu tượng và cần những cú hích?
Sau sự kiện ra mắt Beckham, PSG bán được 20 ngàn chiếc áo của CLB chỉ trong vòng 1 tháng, gấp đôi so với tháng trước đó.
Đó là lúc mà cái xưởng may nằm ở ngoại ô Paris của CLB này có công suất cao để cho ra lò những chiếc áo mang hình ảnh hay logo CLB bên cạnh những chiếc áo do hãng tài trợ trang phục may (với PSG là NIKE) phân phối.của
Một báo cáo cho biết, chi phí để vận hành nhà máy này khoảng 200 ngàn euro mỗi tháng. Mỗi chiếc áo sản xuất có giá thành cỡ 20 euro. PSG cần phải bán mỗi tháng một số lượng áo đấu nhất định để cái xưởng may đó tự nuôi được mình và đóng góp vào hoạt động kinh doanh của cả CLB.
Neymar được kỳ vọng sẽ giúp PSG phá vỡ mọi kỷ lục về bán áo đấu. Nhưng tất nhiên, sẽ là ngây thơ nếu chỉ nói về áo đấu. Neymar sẽ tác động mạnh mẽ tới hoạt động quảng bá hình ảnh của đội bóng có logo cách điệu từ tháp Eiffel, rồi từ đó có những hợp đồng tài trợ khổng lồ. Neymar không tài năng bằng Rô béo hay Rô vẩu, nhưng hiệu ứng kinh tế thì khổng lồ.
Trước kia, ở kỷ nguyên tiền mạng xã hội, hình ảnh chỉ đơn thuần được truyền tải theo các phương thức truyền thống và bị động (TV, báo giấy, báo điện tử, tạp chí). Ngày nay, facebook, twitter, instagram tạo nên cách mạng cho marketing, PR với sức hút kinh khủng khi các ngôi sao được theo dõi bởi hàng chục triệu tài khoản.
Các ngôi sao có vươn tầm ảnh hưởng lớn hơn và quyết định khá lớn tới sức lan toả hình ảnh của CLB: Real Madrid năm ngoái đã kêu gọi các ngôi sao post bài trên facebook để CLB vượt Barcelona về số lượng người theo dõi; Các ngôi sao thể thao lấy mạng xã hội để công bố các quyết định như Djokovic nói nghỉ dưỡng thương trên facebook, Messi nhắn lời chia Neymar trên Instagram… rồi sau đó TV, báo đài phải trích dẫn lại.
Hay bản nhạc Despacito có 2,7 tỉ lượt view trên youtube của Luis Fonsi thay vì chỉ nhờ vào TV cuối cùng đã làm cho lượng khách du lịch tới Puerto Rico (chủ đề bài hát) tăng tới 50%.
Neymar thực sự là hình mẫu lý tưởng để một CLB nào đó xây dựng hình ảnh quanh anh trên mạng xã hội, bởi bố Neymar có thể gợi đến một kẻ tham lam, nhưng Neymar lại gần như hoàn hảo với vẻ dễ gần, kết nối rộng rãi với thế giới người nổi tiếng ở nhiều lĩnh vực và cực kỳ hảo tâm.
Bản diễn văn chia tay Barca mà Neymar đưa lên trên facebook đã một lần nữa chứng minh về biểu tượng hoàn hảo Neymar thời “cách mạng 4.0”.
Ở Brazil, có cảm giác bất cứ loại hàng nào cũng có một nhãn gắn liền với Neymar, và mỗi kiểu tóc của anh đều trở thành xu thế ở đất nước đứng có nền kinh tế đứng trong Top 10 thế giới.
Gần 300 triệu euro các hợp đồng thương mại của PSG ghi nhận trong mùa giải trước có thể sẽ còn tăng mạnh mẽ hơn nữa, và PSG có thể trở nên giàu có thực chất hơn Arsenal nhiều hơn trong khi hiện tại vị trí của họ hiện thời đã là 4 và 7.
Ông Wenger đã và vẫn sẽ thua
Và triết lý mua sắm kiểu của ông Wenger sẽ ngày càng kéo theo nguy cơ thất bại trên sân cỏ trong khi những thương vụ kiểu Neymar và hậu Neymar.
Chiến lược xây dựng CLB với sách lược chuyển nhượng như Arsenal của họ rõ ràng không thể đảm bảo thành công như cách nay gần 20 năm được nữa nếu không có may mắn. Mọi CLB đều nhanh chóng làm giống như họ, thậm chí còn tốt hơn: Leicester vô địch EPL năm 2016 khi trước đó vài năm CLB này có gần 30 chuyên gia săn đầu người toả đi khắp thế giới.
Wenger từ chối cuốn theo cuộc chơi tiền bạc để có một siêu sao như Neymar
EPL với bản quyền trong giai đoạn 2016-2019 chạm ngưỡng 10 tỉ bảng Anh đã khiến cho thị trường chuyển nhượng bóng đá thế giới sang một giai đoạn mới. Ngay cả các CLB hạng trung ở đó cũng không chịu bán cầu thủ dù các đại gia sẵn sàng trả cái giá lên tới 50 triệu bảng như Southampton với “bệnh binh” Virgil van Dijk chẳng hạn.
Nó giống hệt với cái Mourinho nói rằng vấn đề sau Neymar là sẽ có nhiều cầu thủ giá 50 triệu, 70 triệu hay 100 triệu euro.
Nhưng chuyển nhượng tầm cỡ Neymar sẽ không thể thường xuyên. Khi người ta mua Neymar 222 triệu euro là đã “mua” được cả cái hồn của nền bóng đá Samba, đổi được cơ hội chứng kiến sự kiêu hãnh của một CLB khổng lồ như Barca bị tổn thương, đổi được cơ hội cả thế giới hướng về Paris. Và cuối cùng, thể thao thuần tuý thì PSG có một cầu thủ xuất sắc bậc nhất ở vị trí tiền đạo cánh phải.
Tiền đạo trên thị trường chuyển nhượng chỉ hơn kém nhau vài triệu, hay vài chục triệu USD có thể là khởi nguồn cho các cuộc so bì, nhưng ranh giới giữa mùa giải trắng tay với thành công đôi khi chỉ là một bàn thắng, và ở thời điểm phán quyết đó, vài triệu USD chứ vài chục triệu, thậm chí cả trăm triệu có thể đổi được ngay thì nhiều người cũng sẵn sàng. Bản thân PSG cũng là một thực tiễn: Một Neymar có thể mua hai chục cầu thủ đá tiền đạo, nhưng họ vẫn phải mua Neymar bằng mọi giá. Neymar chưa đoạt Quả bóng Vàng châu Âu nhưng trong khoảng 3 năm nữa có thể là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới khi Ronaldo về hưu và Messi lúc ấy sẽ 33 tuổi. |
Neymar được cho là sẽ được Barca "bật đèn xanh" nếu muốn về MU.