“Đây có phải sự hy sinh nguyên tắc?”, BBC đặt câu hỏi lớn về quyết định bổ nhiệm Thomas Tuchel vào vị trí HLV trưởng tuyển Anh. Có lẽ trong những cơn mộng mị, các hooligan xứ sương mù cũng không mường tượng rằng một ngày nào đó họ sẽ đặt hết kỳ vọng vào một HLV người Đức.
K
Krumbach, một thị trấn khoảng 13.000 cư dân ở vùng cao nguyên Iller-Lech, không có nhiều nhân vật nổi tiếng trong suốt chiều dài lịch sử. Vì vậy khi tìm hiểu về thị trấn thuộc tiểu bang Bavaria nước Đức, bạn dễ dàng tìm thấy cái tên Thomas Tuchel nằm trang trọng ở vị trí thứ 6 trong top 10 nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn đối với lịch sử Krumbach.
Mang trong mình nét đặc trưng của một “Krumbach chính hiệu”, Thomas Tuchel thô ráp và rắn rỏi, mạnh mẽ đến mức ngang tàng. Nghịch cảnh có thể làm chậm bước tiến, nhưng không bao giờ khiến Tuchel chùn bước. Sự nghiệp bóng đá của ông kết thúc vào năm 1998, khi Tuchel chỉ mới 25 tuổi và còn chưa sở hữu bất cứ danh hiệu lớn nào trong sự nghiệp.
Chấn thương đầu gối khủng khiếp lấy đi sự nghiệp cầu thủ của Tuchel, nhưng lại mở ra một chặng đường mới. Ông sớm bén duyên với nghiệp cầm quân. Ở tuổi 34, Tuchel chính thức dấn thân vào sự nghiệp HLV, dẫn dắt “đội bóng trường làng” Augsburg II.
Ralf Rangnick, người được mệnh danh là “thầy của các HLV Đức” chính là người đã thôi thúc Tuchel bước chân vào giới HLV. Những năm đầu, Tuchel làm công tác đào tạo trẻ và nhanh chóng thu về trái ngọt. Ông vô địch cùng U19 Stuttgart, sau đó là U19 Mainz. Hansi Kleitsch, cấp trên một thuở của Tuchel nhấn mạnh: “Tuchel có khả năng mổ xẻ đối thủ, ông ấy sở hữu tầm nhìn tia X. Các kế hoạch chuẩn bị cho mỗi trận đấu của Tuchel luôn luôn hiệu quả”.
Sau này, khi đi tìm mạch nguồn làm nên những thành tựu trong sự nghiệp cầm quân của Thomas Tuchel, người ta tìm về U19 Stuttgart mùa 2004/05. Lúc này người đàn ông 31 tuổi vùng Krumbach vẫn tương đối phóng khoáng (nếu không muốn nói là quê mùa). Tuchel khi đó chưa ăn chay cũng không mặc đồ dệt kim tối màu, kiểu thời trang biến Tuchel như một giáo sư nhân chủng học cao và gầy nhẳng như hôm nay.
Trên sân tập còn tương đối tuềnh toàng, giữa một dàn cầu thủ ngơ ngác với những phương pháp chiến thuật kỳ lạ và hà khắc, chỉ có một thứ phát sáng: Tài năng của Tuchel. Từ thuở sơ khai sự nghiệp đến nay đã là 2 thập kỷ, từ ngày còn mang kiểu tóc Brit Pop phá cách rất hợp thời đến hôm nay là mái tóc thưa và điểm bạc, Thomas Tuchel đi từ đội U19 Stuttgart đến ĐTQG Anh danh giá, đó là những bước tiến đáng kinh ngạc với bất cứ ai.
Bước ngoặt trong sự nghiệp của Thomas Tuchel đến vào tháng 8/2009. CLB Mainz khi đó mới sa thải HLV Jorn Andersen vì thất bại muối mặt trước đội bóng hạng dưới Lubeck ở Cúp Quốc gia Đức. Khi tổng giám đốc Christian Heidel cần một sự thay thế trong ngắn hạn, họ bất ngờ điền tên vị tướng trẻ Thomas Tuchel, khi đó còn chưa đón sinh nhật tuổi 36.
Thomas Tuchel nhanh chóng tạo dựng tên tuổi bằng lối chơi tấn công hiệu quả. Người ta dúi vào tay ông một đội bóng nghèo nàn, ngân sách hàng năm vỏn vẹn 15 triệu euro. Vậy nhưng, Tuchel đã biến Mainz thành một tập thể thực sự đáng chú ý, 2 lần có vé dự Europa League.
Tổng giám đốc Christian Heidel đi tìm một phương án ngắn hạn, cuối cùng Thomas Tuchel ở đó trong 5 năm. Quãng thời gian ấy, chỉ có 4 đội bóng lớn gồm Bayern Munich, Schalke, Borussia Dortmund và Bayer Leverkusen giành được điểm số tại Bundesliga nhiều hơn Mainz của HLV Tuchel. Thậm chí, kỷ lục mà biểu tượng Jurgen Klopp đã có với Mainz cũng bị thầy trò Tuchel phá vỡ.
Vậy bạn có đặt câu hỏi, Thomas Tuchel mang trong mình những đặc điểm gì khác biệt để làm nên những chiến tích phi thường? Theo ghi nhận, HLV Tuchel là một nhà khoa học trong bóng đá, đào sâu vào các chi tiết ở mức độ tinh vi trước, trong và sau mỗi trận đấu. Nhờ vậy các học trò đặc biệt là cầu thủ trẻ, khi làm việc với Tuchel, họ sẽ được thúc đẩy không ngừng nghỉ để trở nên tốt hơn, bước qua giới hạn của bản thân.
Cả Jurgen Klopp lẫn Thomas Tuchel đều lấy Mainz làm bệ phóng tài năng. Vì thế, giới mộ điệu hình thành sự liên tưởng, so sánh hết sức tự nhiên giữa 2 HLV này.
Klopp gặt hái thành công vang dội nhờ triết lý pressing cường độ cao được định nghĩa rõ ràng, khai thác năng lượng của đám đông Mainz. Trong khi đó, mạch nguồn cảm hứng của Tuchel từ “câu thần chú” của huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long: “triết lý của tôi là không có triết lý gì”.
Mainz của Tuchel rất giỏi trong khả năng thích nghi với từng diễn biến của trận đấu. Mục tiêu của HLV Tuchel là vô hiệu hóa điểm mạnh của đối thủ. Ông cần các học trò tập luyện kỹ càng đến độ, “các cầu thủ biết mình phải làm gì mà không cần suy nghĩ”.
Nhớ lại những tháng ngày đầy say mê đó, Tuchel bồi hồi: “Chúng tôi phá vỡ mọi quy tắc, chẳng hạn như không có một sơ đồ chiến thuật cố định và không có đội hình xuất phát thường xuyên. Thực ra, chúng tôi không chủ ý làm vậy, vì yếu kém về mọi mặt nên buộc phải làm vậy”.
Maizn của HLV Tuchel biến hóa đến độ, họ có thể thay đổi 6 sơ đồ chiến thuật mỗi trận. Ngay cả Bayern Munich của HLV Pep Guardiola, vốn được biết đến như chú tắc kè hoa với khả năng “đổi màu” cực kỳ linh hoạt, cũng phải ngán ngẩm chào thua trước khả năng ứng biến của thầy trò Tuchel.
Chỉ có điều, Mainz vẫn cứ là Mainz, ứng biến đến đâu cũng không thể đứng trên Bayern Munich. Cuối cùng, vào mùa hè năm 2014, Thomas Tuchel từ chức, rời xa bóng đá 1 năm sau khi nhận ra rằng không còn thế giới nào để chinh phục tại Mainz nữa.
2 lần vào chung kết trong 3 năm, sở hữu một lứa cầu thủ khiến nhiều đội bóng ở châu Âu ao ước với những Jude Bellingham, Harry Kane, Phil Foden, Declan Rice, Cole Palmer hay Bukayo Saka, đó là những gì tuyển Anh đang có. Một tiền đề tốt để HLV Thomas Tuchel bắt đầu.
Nhưng dẫn dắt ĐT Anh chưa bao giờ là nhiệm vụ dễ dàng, dù là với HLV bản địa hay ngoại quốc. Theo thống kê, đến Thomas Tuchel mới là HLV nước ngoài thứ 3 dẫn dắt “Tam sư”, sau cố HLV Sven-Goran Eriksson và Fabio Capello.
Đã thế, mối thù địch truyền kiếp giữa 2 nền bóng đá Anh và Đức càng khiến tình thế của HLV Tuchel thêm phần khó khăn. Trước và sau thời điểm FA bổ nhiệm nhà cầm quân 51 tuổi người Đức ngồi vào ghế nóng, những luồng chỉ trích nhắm đến ông và các quan chức bóng đá Anh chưa bao giờ vơi bớt.
BBC đặt câu hỏi: “Đây có phải là sự hy sinh nguyên tắc?”. Trong khi đó, HLV lão làng Harry Redknapp nói thẳng: “Thomas Tuchel mất việc khá nhanh ở một số CLB. Đừng tôn ông ta thành một người có sự nghiệp thành công vang dội. Ông ấy đến rồi đi, giành vài danh hiệu nhưng không có gì đặc biệt”.
Nhưng để tuyển Anh chạm tay đến danh hiệu lớn lầu đầu tiên kể từ năm 1966, có thể Thomas Tuchel sẽ là lời hồi đáp đúng đắn. Bởi lẽ, Tuchel có cá tính của kẻ độc tài, như lời mô tả của Heinz Muller, thủ môn dự bị Mainz giai đoạn Tuchel dẫn dắt.
Khi Thomas Tuchel đến Dortmund thay thế chính Jurgen Klopp, ông biến Signal Iduna Park thành cái nôi của những phương pháp tập luyện lập dị đến mức cực đoan.
Tập thể của những ngôi sao hàng đầu Bundesliga ban đầu khó chịu khi Tuchel thay đổi chế độ ăn uống của họ, thay thế các món ăn liên quan đến mì ống vốn rất được yêu thích bằng các sản phẩm từ bột mì nguyên cám. Nhưng Tuchel không nhượng bộ và nếu ai đó cảm thấy bản thân không phù hợp với phương pháp mới, họ có thể lên hàng ghế V.I.P dõi theo đồng đội.
Trong các buổi tập, các cầu thủ Dortmund phải làm quen với lý thuyết “Học tập khác biệt” của Giáo sư Wolfgang Schollhorn. Điểm cốt lõi trong lý thuyết của Schollhorn là các kỹ năng của cầu thủ không được rèn giũa tốt nhất bằng cách lặp lại trong các buổi tập, mà bằng cách buộc họ phải đối mặt với một loạt vấn đề luôn thay đổi.
Chỉ khi đối mặt với đa diện khía cạnh của cùng một vấn đề, Tuchel tin rằng các học trò của ông mới tự biết cách đưa ra sự điều chỉnh mang tính liên tục để phù hợp với từng tình huống diễn ra trên sân.
Nghĩ sao làm vậy, Tuchel cho các cầu thủ Dortmund tập luyện và thi đấu đối kháng trên mặt sân không có chiều rộng hoặc chiều sâu (tức thu hẹp chiều rộng hoặc chiều sâu, tùy theo giáo án trong từng buổi tập). Ông bắt đám ngôi sao lâu nay tự phụ vào năng lực bản thân phải chạm bóng nhiều hơn bằng đầu gối.
Đôi khi buổi tập của Dortmund diễn ra với quả bóng tennis, thay vì các bài tập chiến thuật, mảng miếng phối hợp hay dứt điểm thông thường. Có lần,Tuchel muốn đám học trò chơi tấn công theo chiều dọc, ông đã cắt các góc để biến một phần ba sân cuối cùng của sân tập thành hình tam giác.
Mục tiêu của Tuchel là khiến các buổi tập của Dortmund trở nên khó khăn về kỹ năng, mệt mỏi về tinh thần đến mức, các trận đấu thực tế trở nên dễ dàng hơn cả khi tập luyện. Liệu đây có phải con đường đến với những danh hiệu của ĐT Anh hay không, chỉ thời gian mới có câu trả lời.
HLV Thomas Tuchel & Bước ngoặt sự nghiệp sau vụ đánh bom ở Dortmund
HLV Thomas Tuchel từng gặt hái thành công. Nhưng có thể Tuchel sẽ không bước ra sân khấu lớn để trở thành HLV trưởng đội tuyển Anh, nếu không có một sự kiện gây chấn động thế giới bóng đá. Đó là vụ xe bus chở đội bóng Borussia Dortmund bị đánh bom, xảy ra vào ngày 11/4/2017. Để biết sự kiện kể trên ảnh hưởng thế nào đến sự nghiệp của HLV Tuchel, mời các bạn theo dõi kỳ tiếp theo vào lúc sáng mai, 19/10.
