Khoe thân bằng áo yếm: Bao nhiêu là đủ?

"Cải cách" và khai thác hình ảnh chiếc yếm sao cho gợi cảm mà vẫn có chừng mực là điều nhiều người quan tâm.

Theo cách ăn mặc thời xưa, yếm vốn là thứ đồ lót mặc bên trong. Nó ôm vừa vặn lấy khuôn ngực, khéo léo khoe tấm lưng nõn nà của người phụ nữ. Yếm không chỉ có tác dụng che đậy đôi gò bồng đảo mà còn là thứ trang sức làm duyên, là kiểu trang phục tô điểm thêm cho chiếc áo cánh mặc bên ngoài.

Yếm là trang phục lót của phụ nữ xưa

Bản chất yếm đào vốn đẹp bởi tính chất nửa kín nửa hở, phần nền nã, phần gợi cảm. Nếu yếm được sử dụng như đồ lót thì lại quá kín đáo mà mặc không thì vô cùng gợi cảm.

Giáo sư Trần Quốc Vượng viết trong sách Truyền thống phụ nữ Việt Nam về việc vị cố đạo người Italia Cristoforo Borri, ở Việt Nam từ năm 1618 đến 1621 từng kết luận: “Quần áo của họ (phụ nữ Việt) có lẽ là kín đáo nhất vùng Đông Nam Á”. Mà trong đó, cái yếu tố kín đáo ấy cũng có bao gồm cả chiếc yếm đào. 

Chiếc yếm ý nhị hay gợi tình?. Câu hỏi vẫn chưa có lời giải bởi sự khác nhau trong quan niệm và cách sử dụng nó của phụ nữ ở nhiều thời kỳ.

Ngày nay, chiếc yếm vẫn còn tồn tại và tiếp tục trở thành đề tài tranh cãi. Người ta tranh luận bởi sự biến tấu yếm từ áo lót thành trang phục mặc bên ngoài, bởi nhiều bộ ảnh áo yếm được tạo hình theo cách quá tân thời và cả bởi họ cho rằng nhiều cô gái trẻ đang mượn yếm để khoe thân phản cảm. 

Trao đổi về hình ảnh, giá trị, cách sử dụng chiếc yếm trong thời hiện đại, một số nhà thiết kế, người nghiên cứu nghệ thuật, stylist, nhiếp ảnh gia đã đưa ra quan điểm của riêng mình. 

Theo PGS, Tiến sĩ nghệ thuật học Nguyễn Thị Minh Thái thì trong tất cả mọi thứ, đặc biệt là cái đẹp, đều có cái ngưỡng của nó. Như dải yếm của người phụ nữ, bà Thái cho biết, dải yếm đẹp tới mức ngây dại, khoe cái lưng ong đầy cuốn hút của người phụ nữ xưa.

Tuy nhiên, yếm chỉ đẹp khi dừng ở đúng ngưỡng, tức là chỉ được dùng ở trong nhà. Khi ra ngoài, người phụ nữ xưa phải mặc thêm áo cánh bên ngoài. Nhiều cô gái ngày nay cố tình biến tấu cái yếm để hở da thịt càng nhiều càng tốt, càng mỏng càng tốt. Như thế, yếm đã vượt ngưỡng, mất đi vẻ thanh thoát mà trở nên thô tục.

Nhiều cô gái ngày nay cố tình biến tấu cái yếm để hở da thịt càng nhiều càng tốt, càng mỏng càng tốt.

Quan điểm của Tiến sĩ nghệ thuật học Nguyễn Thị Minh Thái thì bản thân yếm cũng có cái ngưỡng. Vậy thiết kế yếm tân thời sao cho nằm trong ngưỡng cho phép lại thuộc về "trách nhiệm" của các nhà tạo mẫu. 

Đứng ở góc độ một nhà thiết kế thì anh Tiến Lợi - một người thành công khi cách tân áo yếm cho rằng chiếc yếm gợi cảm hay kín đáo là do cách sử dụng, nhận thức, quan điểm thẩm mỹ người mặc.

Theo nhà thiết kế, bản thân chiếc áo yếm vốn là trang phục lót, có chung tác dụng như chiếc corset, áo nịt ngực, xu chiêng. Và phụ nữ thời kỳ nào cũng vậy, có những người theo phong cách kín đáo, có người thích khoe vẻ sexy.

Nhà thiết kế Tiến Lợi đã rất nhiều lần cách tân chiếc yếm

Đa phần phụ nữ xưa đều thường chỉ dùng yếm đúng như đồ lót, rất hiếm khi mặc không. Sử dụng áo yếm theo lối kín đáo, tế nhị là thước đo đánh giá phẩm cách của người phụ nữ thời trước. Tuy nhiên cũng không thiếu những phụ nữ táo bạo chỉ mặc yếm, khoe lưng trần ra đường hoặc các cô nàng kiểu Thị Màu trong văn học diện yếm kiểu "ỡm ờ", màu sặc sỡ, cổ sâu trễ tràng thách thức... 

Có nghĩa là áo yếm thời xưa cũng được sử dụng theo nhiều lối đa dạng chứ không phải cứ áo yếm là gắn với hình ảnh tế nhị, kín đáo. 

Tuy nhiên, nhà thiết kế Tiến Lợi phân tích, với yếm xưa, sở dĩ kể cả mặc không nó cũng chẳng hề tạo cảm giác thô tục vì thiết kế rất tinh ý. Thân áo được may dạng buông, thõng, chỉ ôm vừa vặn bầu ngực chứ không ôm sát thân. Chất liệu may yếm làm từ sa, lãnh tằm... nhưng phải có độ dày vừa đủ. Điều này khiến áo yếm xưa dù có kết cấu khá thoáng nhưng không để lộ nhũ hoa phản cảm. 

Một hình ảnh "thiếu nữ mặc yếm đào" thiếu tế nhị

Bản thân yếm xưa có tác dụng như trang phục lót. Vì vậy quan điểm của anh Tiến Lợi khi "cải tiến" áo yếm thành trang phục tân thời mặc bên ngoài là: "Nhà thiết kế phải có văn hóa, nhận thức và đạo đức để tạo nên yếm cách tân có ý nghĩa tôn vinh nhân phẩm của người phụ nữ Việt, chứ không nên khai thác quá nhiều yếu tố khoe cơ thể. Để mặc được bên ngoài, chiếc yếm cách tân phải sang trọng, tinh tế." 

Cụ thể như chiếc yếm văn minh nếu được làm từ vải mỏng như tơ, chiffon... thì khi may nên canh vải xéo để tạo độ rũ mềm, buông, không ôm chẽn để tránh lộ các bộ phận như nhũ hoa. Còn với chất liệu vải dày như đũi, gấm... thì có thể may thành yếm ôm sát cơ thể. Với cách này, yếm có thể phối cùng chân váy, quần... để mặc ra phố, rất gợi cảm mà tinh tế. 

Bộ sưu tập "Sắc màu quê ngoại No2 A" năm 2003 của NTK Tiến Lợi có nhiều mẫu áo yếm duyên dáng. Trong ảnh là người mẫu Hồ Ngọc Hà với một số trang phục yếm cách điệu

Với stylist Đỗ Long - một trong những stylist trẻ nổi tiếng nhất hiện nay thì anh ủng hộ việc đổi mới, cách tân hình ảnh chiếc yếm theo hướng gợi cảm nhưng phải có chừng mực. Bởi, theo anh, bản thân chiếc yếm đã có thiết kế rất sexy, dễ ứng dụng trong thời trang đời thường. 

Stylist Đỗ Long dẫn chứng, cũng giống như trào lưu mặc váy ngủ ra đường thì việc áo yếm thoát khỏi lốt áo lót cũng là bước tiến hợp lý. Tuy nhiên, thay đổi này cũng cần theo hướng tích cực và giữ gìn những nét truyền thống. 

Anh cho rằng áo yếm tân thời không nên quá mỏng, đặc biệt không nên để hở quá nhiều ngực và nhất là lộ nhũ hoa sẽ rất phản cảm. Trang phục này cũng kén người mặc, vì thế nên chỉ phù hợp với người có tấm lưng nuột nà, cong mềm mại, vai thon. 

Stylist Đỗ Long cũng đưa quan điểm của mình trước việc một số bộ ảnh áo yếm bị dư luận "ném đá". Theo anh, khai thác hình ảnh áo yếm gợi cảm là bình thường nhưng tới mức lộ gần hết ngực lại hóa phi thẩm mỹ. Đứng ở góc độ stylist, anh cho rằng đó là những bộ ảnh không mang tính thời trang và lại càng chẳng hề nghệ thuật. Ngoài ra người mẫu nhuộm tóc rực rỡ, sơn móng tay nhiều màu mà mặc áo yếm chụp ảnh thì cũng không phù hợp, rất khó coi.

Stylist Đỗ Long từng đoạt giải "Stylist trẻ xuất sắc năm 2012" của một bảng xếp hạng uy tín

Thực hiện khá nhiều bộ ảnh yếm, nhiếp ảnh gia Phan Quốc Thành cho rằng từ xưa tới nay, xét về mặt hình ảnh thì áo yếm luôn rất gợi cảm. Tuy nhiên, mỗi thời điểm con người lại có các quan điểm khác nhau về kiểu trang phục này.

Anh Phan Quốc Thành cũng phân tích một trong những yếu tố khiến hình ảnh yếm xưa trông nền nã hơn bây giờ đó là do nước ảnh và bối cảnh. Theo thời gian, hình ảnh về yếm hiện đại có sự thay đổi là điều rất bình thường. Rất khó và không có căn cứ để đánh giá nó phản cảm hay không phù hợp với thuần phong mỹ tục....

Theo anh Thành, việc khai thác yếm dưới góc độ sexy là điều bình thường và không mới nhưng khai thác sao cho nghệ thuật và biết tiết chế lại rất quan trọng. Chẳng hạn như trong các bộ ảnh thì yếm phải ăn ý với khung cảnh, người mặc phải hợp đồ truyền thống, không lạm dụng khai thác yếu tố sexy để dung tục hóa hình ảnh. 

Anh đánh giá người mặc yếm hở một lưng, một chút ở phần bầu ngực thì được nhưng lộ hết "đôi gò bổng đào", nhũ hoa thì lại là điều nên tránh. Ngoài ra các tư thế bò trườn, uốn éo gợi cảm giác tục tĩu... cũng không phù hợp trong các bộ ảnh yếm .

Nhiếp ảnh gia cho rằng người mặc yếm hở một lưng, một chút ở phần bầu ngực thì được nhưng lộ hết ngực, nhũ hoa lại là điều nên tránh.