Sau khi lập đỉnh vào cuối năm 2022, đầu năm 2023 với mức lãi lên tới 11-12%/năm, lãi suất tiết kiệm liên tục được các ngân hàng điều chỉnh giảm từ tháng 4 sau khi Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất điều hành.

Theo khảo sát, đến đầu tháng 10/2023, nhóm ngân hàng có mức cao nhất kỳ hạn 12 tháng chỉ còn dưới 7%/năm, trong đó, những nhà băng có lãi tiết kiệm cao nhất kỳ hạn này có thể kể đến CBBank (6,6%/năm); PVcomBank (6,5%/năm); DongAbank (6,55%/năm); NCB (6,4%/năm); LPBank (6,4%/năm); Vietbank (6,3%/năm)….

Lãi suất tiết kiệm giảm sâu thời gian gần đây đã khiến tiền nhàn rỗi của người dân bắt đầu chuyển sang các kênh đầu tư khác như vàng, chứng khoán và BĐS.

Trong lĩnh vực BĐS, thời gian gần đây, thị trường bất động sản ghi nhận tâm lý của khách hàng đã được cải thiện. Tỷ lệ tìm kiếm bất động sản của khách hàng gia tăng, đặc biệt là phân khúc phục vụ nhu cầu ở thực. Trao đổi với phóng viên, chị Lan, ở quận Hoàng Mai (Hà Nội) chia sẻ, cuối tháng qua, chị đã "chốt" trượt một căn nhà được chủ bán với giá thấp hơn thị trường 500-700 triệu đồng so với khu vực.

Trong khi đó, các phiên đấu giá đất nền nhiều địa phương cũng nhận được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư. Theo đó, các phiên đấu giá đất tại huyện Yên Dũng liên tiếp diễn ra với mức chênh hàng chục tỷ đồng. Mới đây, phiên đấu giá quyền sử dụng 50 lô đất ở tại Khu đô thị mới thị trấn Nham Biền có tổng giá trúng là 87 tỷ đồng, chênh hơn 39 tỷ đồng so với giá khởi điểm (tổng giá khởi điểm 48 tỷ đồng).

Ngay tại Hà Nội, phân khúc đất đấu giá cũng nhận được sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư. Cụ thể, huyện Đông Anh vừa tổ chức đấu giá thành công 33 lô đất với tổng diện tích gần 4.000 m2 trong ô đất LK1, LK2 thuộc Dự án "Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất phía Tây Bắc, thôn Lễ Pháp, xã Tiên Dương".

Phiên đấu giá có gần 170 khách hàng với hơn 300 hồ sơ tham gia. Số hồ sơ tham gia đấu giá chiếm áp đảo đã đẩy mức trúng đấu giá cao nhất lên tới 100 triệu đồng mỗi m2, gấp đôi giá khởi điểm từ 46 triệu đồng đến 57 triệu đồng mỗi m2 (tùy theo diện tích và vị trí). Tổng số tiền thu được từ phiên đấu giá gần 260 tỷ đồng, tăng hơn 67 tỷ đồng so với giá khởi điểm.

Anh Lương, chủ một văn phòng môi giới bất động sản tại Hà Đông - Hà Nội cho biết, gần đây lượng khách tìm mua đất bắt đầu cải thiện, một số phân khúc, khu vực phục vụ nhu cầu ở thực hoặc có những dự án lớn sắp được khởi công nhận được sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư hơn trước. Nhiều khu vực tại Hà Nội, giá đất nền một số nơi cũng đã ghi nhận mức tăng từ 5 đến 10% so với đầu năm.

“Nếu có sẵn tiền, nhà đầu tư nào cũng sẽ mua thêm bất động sản. Chỉ cần “hàng đẹp”, giá hợp lý, họ sẽ vào tiền. Nhưng trái với giai đoạn trước, chỉ cần bỏ 30% vốn đã xuống tiền mua, số còn lại vay ngân hàng thì giờ đây, họ giảm tỷ lệ rủi ro bằng việc sử dụng vốn tự có 100%”, anh Lương cho biết thêm.

Báo cáo về diễn biến thị trường đất nền trong quý III vừa công bố của Batdongsan cho thấy, đất nền vẫn luôn là phân khúc thu hút sự quan tâm lớn ở trong nước. Minh chứng là 9 tháng đầu năm nay, mức độ quan tâm của người mua đến loại hình đất nền trên thị trường bất động sản chiếm 28% (chỉ xếp sau chung cư với 30%).

Ông Nguyễn Quốc Anh - Phó Tổng Giám đốc Batdongsan cho biết, nhìn chung, nếu xét toàn cảnh thị trường trong một chu kỳ kéo dài (khoảng từ 3-5 năm), có thể thấy đất nền là loại hình đem lại tỷ suất lợi nhuận tương đối tốt so với những phân khúc khác khi duy trì mức tăng ổn định trên cả nước.

Cùng với phân khúc đất nền, phân khúc nhà chung cư cũng ghi nhận xu hướng giao dịch dần phục hồi và tăng về giá. Báo cáo mới đây của Savills ghi nhận, giá bán căn hộ và nhà đất trên thị trường sơ cấp tại đều tăng giá trong quý III kéo dài chuỗi tăng 19 quý liên tiếp. Cụ thể, giá bán sơ cấp của phân khúc chung cư đạt mức 54 triệu đồng/m2, tăng 2% theo quý và tăng 13% so với cùng kỳ năm 2022. Có thể thấy, giá bán căn hộ sơ cấp tăng liên tiếp trong 19 quý và cao hơn 77% so với quý I/2019.

Ông Lê Bảo Long, Giám đốc chiến lược của chuyên trang Batdongsan nhận định: “Việc mua chung cư đang ngày càng khó khăn đối với người dân khi tăng thu nhập không bắt kịp tốc độ tăng giá nhà. Trong tương lai, các chung cư sơ cấp cũng ghi nhận mặt bằng giá cao vì các chủ đầu tư phải tối ưu lợi nhuận khi các chi phí đều bị đẩy lên”.

Phân khúc nhà ở thấp tầng cũng ghi nhận mức giá tăng trong thời gian gần đây. Cụ thể, trong tháng 9, một dự án sát Vành đai 4 tại quận Hà Đông bắt đầu nhận booking giỏ hàng hơn trăm căn biệt thự với giá bán từ 160 triệu đồng mỗi m2. Tương tự, phân khu nhà phố của khu đô thị gần đường Nguyễn Xiển, sát Vành đai 3 cũng vừa mở bán trong quý II vừa qua. Một căn shophouse vị trí góc được rao bán 250 triệu đồng/m2, tính ra cả căn 125 m2 giá hơn 31 tỷ đồng.

Báo cáo của nhiều đơn vị nghiên cứu thị trường cũng cho thấy, giá bán sơ cấp nhà thấp tầng tiếp đà tăng. Savills chỉ ra, trong quý III, giá biệt thự tăng 3% lên 103 triệu đồng mỗi m2, còn shophouse tiếp đà tăng 6%. Dữ liệu của JLL cũng cho thấy thị trường nhà liền thổ tăng giá gần 7% theo năm, giá rao bán ban đầu ở mức cao.

Trái ngược với sự ấm lên của phân khúc đất nền, chung cư và nhà thấp tầng phục vụ nhu cầu ở thực, thời gian gần đây, vẫn có không ít căn biệt thự ven biển, condotel tại nhiều dự án bất động sản nghỉ dưỡng được rao bán cắt lỗ sâu từ hàng trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng.

Nhiều tháng qua, chị Thu Thủy (Hà Nội) chật vật tìm kiếm khách để bán 2 căn biệt thự tại một khu đô thị trên địa bàn tỉnh Hưng Yên nhưng bất thành. Chị Thủy cho biết, dù đã đăng thông tin rao bán qua nhiều trang mua bán bất động sản với mức giá “mềm” so với thị trường khá nhiều, tuy nhiên hầu như không có khách quan tâm.

“Công việc kinh doanh vốn đã khó khăn, bất đắc dĩ tôi phải rao bán lỗ 2 căn biệt thự để trả bớt một phần từ khoản vay ngân hàng, nhưng thị trường thời điểm này hầu như không có giao dịch, đặc biệt là phân khúc BĐS cao cấp” – chị Thủy chia sẻ.

Sẵn xe ô tô, anh Hóa (Hà Đông, Hà Nội) – môi giới BĐS chuyên phân khúc biệt thự, nhà liền kề cho hay, từ cuối năm 2022 anh đã đăng ký ứng dụng nhận làm tài xế chạy xe dịch vụ. Làm công việc này, thu nhập tuy không cao nhưng khá đều và cũng không quá vất vả.

“Từ cuối năm ngoái khi thị trường BĐS trầm lắng, KPI bán hàng nhiều tháng không đạt nên tôi xin nghỉ việc tại công ty. Không có thu nhập cũng không có việc làm, tôi quyết định lái xe công nghệ. Trừ chi phí xăng xe và lãi ngân hàng, thu nhập mỗi tháng từ công việc này cũng đủ để tôi trang trải sinh hoạt gia đình. Lâu lắm rồi tôi không có khách giao dịch. Nhà đầu tư BĐS sẵn tiền mặt cũng có, nhưng dường như họ còn tâm lý chờ đợi mức đáy mới từ thị trường” – anh Hóa nói.

Khảo sát từ các trang rao bán nhà đất cho thấy thông tin rao bán cắt lỗ biệt thự, căn hộ khách sạn (condotel) tại một số địa phương như Đà Nẵng, Nha Trang (Khánh Hòa), Phú Quốc (Kiên Giang), Quảng Ninh... vẫn diễn ra dày đặc.

Cụ thể, các căn biệt thự tại phường Bãi Cháy (Hạ Long) từng được niêm yết với mức giá cao từ 29 - 32 tỷ đồng/căn trong thời kỳ sốt nóng. Tuy nhiên, giá hiện tại đã giảm xuống khoảng 22 - 25 tỷ đồng/căn, dù vậy vẫn chưa có khách giao dịch.

Ngoài những căn biệt thự giá "khủng", nhiều căn condotel ở một số dự án bất động sản nghỉ dưỡng cũng được rao bán cắt lỗ rầm rộ. Đơn cử, tại khách sạn nghỉ dưỡng FLC Grand Hotel Hạ Long (Quảng Ninh), nhiều căn condotel được rao cắt lỗ 500-600 triệu đồng.

Tình trạng cắt lỗ cũng đang diễn ra tại thị trường biệt thự nghỉ dưỡng tại Phú Quốc. Tại Gành Dầu, một số biệt thự từng được giao dịch với mức giá 19 - 20 tỷ đồng cách đây 7 năm, nhưng hiện chủ nhà đang rao bán với giá chỉ từ 13 - 15 tỷ đồng/căn.

Tại Nha Trang (Khánh Hòa), nhiều biệt thự hiện đang được rao bán với mức giá từ 16 – 18 tỷ đồng/căn, giảm so với mức giá từng được rao bán năm 2021 (khoảng 20 – 23 tỷ đồng/căn). Trong phân khúc condotel tại Nha Trang, ghi nhận mức cắt lỗ trung bình từ 100 - 300 triệu đồng/căn.

Theo các môi giới bất động sản, thanh khoản trong lĩnh vực bất động sản nghỉ dưỡng vẫn đang gặp khó khăn. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là bởi sự chững lại của thị trường bất động sản cùng mức thu nhập của người dân giảm sút, giá vé máy bay cao đã khiến ngành du lịch bị suy thoái và tỷ lệ lấp đầy phòng khách sạn không còn như trước đây.

Bên cạnh đó, một  nguyên nhân quan trọng là do phân khúc này đang dư thừa nguồn cung trong khi mức độ quan tâm của giới đầu tư giảm mạnh. Báo cáo mới đây của DKRA Việt Nam cũng cho thấy, lũy kế đến tháng 6, lượng hàng tồn kho condotel đã tăng vọt lên hơn 42.000 căn còn shophouse biển và biệt thự nghỉ dưỡng cộng lại khoảng 30.000 căn.

Trong khi đó sức mua lại kém, điển hình như, trong tháng 8 phân khúc nhà phố/shophouse nghỉ dưỡng chỉ bán được 3 căn, biệt thự nghỉ dưỡng chỉ bán được 9 căn, condotel bán được 17 căn. Phần lớn giao dịch trong tháng tập trung chủ yếu ở những sản phẩm có mức giá dưới 10 tỷ đồng/căn.

Theo dự báo của một số chuyên gia trong ngành, thị trường bất động sản đã đi đến giai đoạn cuối của kỳ suy thoái, và hiện nay thị trường gần như đã chạm đáy. Dự báo tại thời điểm cuối năm, thị trường bất động sản sẽ chưa có tăng trưởng đột biến, nhưng chắc chắn sẽ có tăng trưởng tốt hơn so với cùng kỳ quý 4/2022. Ông Huỳnh Tuấn Kiệt, Giám đốc Bộ phận Tiếp thị nhà ở, CBRE Việt Nam cho rằng, thị trường BĐS đang ở thời điểm “shopping time”, tức là dịp tốt để mua bằng tiền mặt.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng, cuối năm 2023 là thời điểm hợp lý cho nhà đầu tư và người mua BĐS để ở cân nhắc xuống tiền. Khi dòng tiền tiết kiệm lên đến hàng nghìn tỷ đồng dự kiến đáo hạn vào Quý IV năm 2023 – cũng chính là thời điểm mà các áp lực đè nén thị trường dần được tháo gỡ, nền giá BĐS chắc chắn sẽ có xu hướng tăng.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết, tại thời điểm này, thị trường đã có những chuyển biến tốt hơn. Với sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, quý I nguồn cung sụt giảm nghiêm trọng, gần như đứng im, giao dịch chỉ có hơn 1.000 thì sang quý II đã có sự chào bán trở lại, với khoảng 3.700 giao dịch thành công. Sang đến quý III, trong hai tháng đầu quý đã có hơn 5.000 giao dịch thành công và 300 dự án trên toàn quốc đã ra hàng mở bán.

"Nếu quý I năm nay, chủ đầu tư chưa sẵn sàng đưa hàng ra bán thì quý III do niềm tin có dấu hiệu tăng lên nên giao dịch tăng và nguồn hàng tăng hơn. Chúng tôi dự đoán quý IV năm nay là thời điểm bắt đầu phục hồi", Chủ tịch VARS nhấn mạnh.

Để khơi thông dòng chảy cho thị trường bất động sản đã có nhiều giải pháp được đưa ra trong đó tập trung giải quyết hai nút thắt về pháp lý và về dòng vốn. Thời gian qua, nhiều giải pháp tháo gỡ cho doanh nghiệp bất động sản trên cả nước được triển khai với kết quả tích cực. Trong đó, Hà Nội đã giải quyết được 419 dự án, tương đương 58,8% số lượng dự án gặp khó khăn. TPHCM tháo gỡ được 67 dự án tương đương 37,2% số lượng dự án có vướng mắc.

Các địa phương khác cũng đang đốc thúc giải quyết, gỡ khó cho doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy thị trường phát triển trong thời gian tới cùng kỳ vọng gia tăng nguồn cung.

Tương tự, bà Giang Huỳnh, Trưởng phòng nghiên cứu Savills Tp.HCM, thị trường bất động sản hiện đã đi qua giai đoạn khó khăn nhất. Mặc dù vẫn còn những thách thức liên quan đến niềm tin, thanh khoản nhưng dự báo đang trong giai đoạn phục hồi đi lên. Cả người bán và người mua đã tự tin trở lại thị trường sau khoảng thời gian dài nghe ngóng và e dè. Một số dự án bung thị trường thời gian gần đây có giao dịch là một minh chứng.