9x sáng chế khoa học vì nông dân

Tất cả những công trình sáng tạo khoa học nổi tiếng của Minh Quang và Vân Anh đều xuất phát từ tình yêu thương dành cho người nông dân.

Liên tục chiến thắng tại các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật của học sinh phổ thông trên các đấu trường trong nước và quốc tế, Nguyễn Minh Quang (17 tuổi) và Trần Vân Anh (18 tuổi), học sinh Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên (thuộc Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN) khiến nhiều người cảm phục về tài năng sáng tạo. Nhưng ít ai biết, tất cả các nghiên cứu và thành quả của các bạn đều xuất phát từ tình yêu thương chân thành với người nông dân Việt Nam.

Sáng tạo khoa học vì nông dân

“Đến hẹn lại lên”, cứ vào mùa thu hoạch của người nông nhân là các trang tin, báo chí, truyền hình lại đầy rẫy và tin bài “Dưa hấu 500 đ/kg” , “Thanh long rớt giá thảm”, “Đắng chát nông sản Việt”, “Tác động của biến đổi khí hậu đến nghề nuôi tôm Việt Nam”…

Minh Quang, Vân Anh, chủ nhân của các công trình nghiên cứu khoa học nổi tiếng

Trăn trở trước những tin “đắng” của người nông dân và nông sản Việt Nam, nhiều bạn trẻ chung tay giúp đỡ bằng cách thành lập tổ, nhóm bán dưa, thanh long tình nguyện, kêu gọi người nhà và bạn bè tham gia bằng những khẩu hiệu “ăn dưa hấu là yêu nước”, “ăn thanh long là yêu quê hương”…

Minh Quang và Vân Anh cũng nhiều lần tham gia hoạt động tình nguyện giúp đỡ người nông dân. Tuy nhiên, sau nhiều lần như vậy, hai bạn muốn đưa ra biện pháp hiệu quả và triệt để hơn, đồng thời  giúp người dân chủ động  hơn trong mùa vụ. Sau nhiều đêm suy nghĩ, Quang và Anh bắt đầu lên nhiều ý tưởng bắt tay vào nghiên cứu thử nghiệm.

Công trình sáng tạo đầu tiên của hai bạn là“Oil spill cleanup by natural sorbent from corncobs” (Nghiên cứu làm sạch dầu tràn bằng nguyên liệu từ lõi ngô). Đây là vật liệu hấp thụ dầu tràn trên biển bằng phương pháp mới, hiệu quả nhưng chi phí thấp hơn so với sản phẩm thương mại thông thường, đặc biệt là tận dụng được vật liệu được coi như “phế phẩm” của người nông dân Việt Nam.

Công trình này đã nhận được Huy chương vàng tại triển lãm Quốc tế Sáng chế lần thứ hai dành cho Thanh thiếu niên 2014 (IYIE 2014) tại Đài Loan, đồng thời nhận được Giải đặc biệt của Hiệp hội Sáng chế Hồng Kông.

Trở về từ Đài Loan, Quang và Anh được biết cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh phổ thông bắt đầu tổ chức tại Việt Nam. Hai bạn tiếp tục đem công trình nghiên cứu khác của mình đi dự thi. Đó là công trình “Nghiên cứu tách Saponin từ cây dứa sợi (agave americana) và ứng dụng trong bảo quản hoa quả”. Công trình của hai bạn giành được giải nhất trong lĩnh vực Hóa sinh của cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh THPT năm 2014.

Vân Anh và Minh Quang trong phòng thí nghiệm

Những thành công ban đầu trong năm 2014 là động lực để hai bạn tiếp tục sáng tạo ra những công trình đỉnh cao, được vinh danh ở đấu trường quốc tế. Xuyên suốt tất cả những ý tưởng, công trình của các bạn đều là sự quan tâm rõ rệt đến sản phẩm nông nghiệp và người nông dân Việt Nam.

Sáng chế khoa học đạt giải Intel ISEF 2015

Trong một dịp vào miền Tây du lịch, Vân Anh được tận mắt chứng kiến nỗi vất vả của những người nuôi tôm. Quả thực, trong những năm gần đây, diễn biến bất thường của thời tiết đã trở thành nguy cơ thường trực đe dọa nghề nuôi tôm ở Việt Nam.

Chia sẻ với Minh Quang và nhận được sự ủng hộ, hai bạn bắt tay ngay vào nghiên cứu đề tài mới liên quan đến nghề nuôi tôm của các hộ dân miền Tây. Quang và Anh thực sự muốn làm điều gì đó thiết thực, giúp đỡ người nông dân.

Hai bạn đã chủ động tìm đến TS. Nguyễn Thị Vân Anh - Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên để được học hỏi thêm về kiến thức sinh học phân tử và hướng dẫn thực hiện ý tưởng của mình. Đề tài “Tuyển chọn chủng vi khuẩn Bacillus từ ruột tôm để tạo chế phẩm Probiotic giúp nâng cao chất lượng và sản lượng tôm nuôi”  đã ra đời từ  một ý tưởng giản dị như vậy.

Sau khi hoàn thành đề tài, hai bạn cùng nhau vào miền Tây, mang theo chế phẩm để thử nghiệm trên 4 đồng tôm của người dân. Sau 3 tháng chờ đợi, những đồng tôm này đều tăng mạnh về tỷ lệ sống, mật độ và trọng lượng. Sản lượng của đồng tôm tăng lên 82% so với những đồng tôm không dùng chế phẩm.

Minh Quang và Vân Anh (ở giữa) từng nhiều lần được khen thưởng

Tại cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp Quốc gia khu vực phía Bắc năm 2015, các chuyên gia đánh giá cao công trình của Quang và Anh. Công trình nghiên cứu này có tác dụng rõ rệt nâng cao chất lượng và sản lượng tôm nuôi, đem lại hiệu quả kinh tế cho các hộ nông dân và các công ty nuôi trồng tôm, tăng kim ngạch xuất khẩu tôm cho nước ta.

Với ý nghĩa đặc biệt đó, công trình được trao Giải nhất và là đại diện cho đoàn Việt Nam trong lĩnh vực hóa sinh tham dự Hội thi Khoa học - Kỹ thuật quốc tế Intel ISEF 2015 tại Hoa Kỳ.

Intel ISEF 2015 vừa trao giải vào ngày 16/5/2015 tại Hoa Kỳ. Công trình của Nguyễn Minh Quang và Trần Vân Anh vinh dự được trao giải Tư toàn đoàn. Đây cũng là công trình duy nhất của Việt Nam giành được giải thưởng trong Intel ISEF 2015.

Một điều may mắn của Minh Quang và Vân Anh là cơ hội được làm việc với những nhà nghiên cứu khoa học có kinh nghiệm và được sử dụng các phòng thí nghiệm hiện đại tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên. Vì vậy, mỗi khi hai bạn mạnh dạn đề xuất ý tưởng luôn được các giảng viên, cán bộ nghiên cứu tư vấn, ủng hộ và dìu dắt để thực hiện đề tài.

Minh Quang chia sẻ:“Chúng mình nhận được nhiều sự hỗ trợ từ phía thầy cô và nhà trường. Tuy vậy, chúng mình vẫn phải cân bằng thời gian học theo chương trình chính khóa với thời gian nghiên cứu để đảm bảo việc nắm bắt những kiến thức cơ bản. Nhiều khi, môi trường làm việc mới, máy móc thiết bị hiện đại, các kỹ thuật mới và phức tạp cùng những thử thách trong nghiên cứu khiến chúng mình căng thẳng. Nhưng đổi lại chúng mình được biết thêm nhiều kiến thức thú vị về sinh học và điều lý thú nhất là chúng mình đã gặt hái được nhiều thành quả ngọt ngào sau bao nhiêu công sức bỏ ra”.

Khả năng ngoại ngữ và kỹ năng thuyết trình lôi cuốn góp phần rất lớn vào thành công của hai bạn trên đấu trường quốc tế. Trong mỗi vòng thi, hai bạn trẻ đều gây ấn tượng mạnh cho ban giám khảo khi hiểu biết tường tận từng bước làm của công trình nghiên cứu và thuyết trình trực tiếp bằng tiếng Anh với nhiều thuật ngữ chuyên ngành.

Minh Quang và Vân Anh nhiều năm là học sinh giỏi của trường, bên cạnh đó còn tích cực tham gia các công tác xã hội. Với năng lực ngoại ngữ và sự am tường về văn hóa Việt Nam, Minh Quang và Vân Anh còn là một trong số ít học sinh được chọn vào đội thanh niên tình nguyện của cuộc thi Olympic Hóa học Quốc tế lần thứ 46 tổ chức tại Việt Nam vào năm 2014.

Với những thành tích đạt được, trong 2 năm qua Quang và Anh đã được tặng thưởng bằng khen của Bộ Giáo dục & Đào tạo, bằng khen của BCH Trung ương Đoàn và nhiều khen thưởng khác.