Tung tin thất thiệt, có thể đối diện án tù

Thời gian qua, trên cả nước xảy ra nhiều vụ loan tin thất thiệt trẻ em bị bắt cóc, tai nạn lao động làm hàng chục người chết. Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, những hành vi vi phạm pháp luật này theo quy định sẽ bị xử phạt hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Facebook của Tr.N.B.Tr, SN 1993, ngụ huyện Bình Chánh, TPHCM người từng tung tin nuôi em bé nghi là con của một tử tù sắp đến ngày thi hành án đã làm “dậy sóng” cộng đồng mạng vào tháng 5/2015. Tr. sau đó bị công an xử lý hành chính.

Có đủ hệ thống pháp lý

Luật sư Nguyễn Đức Toàn - Giám đốc Cty luật Vimax Asia, Đoàn luật sư Hà Nội phân tích, có đủ hệ thống pháp lý để điều chỉnh vấn đề phao tin thất thiệt như trên. Về hình sự, nếu tung tin thất thiệt liên quan đến đời tư, các cơ quan chức năng có thể xem xét đến hành vi vu khống, quy định tại Điều 122 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt đến 7 năm tù. Ở một tội danh tương tự, nếu kẻ tung tin sai sự thật, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác, có thể sẽ bị truy cứu theo Điều 121 Bộ luật Hình sự với tội danh Làm nhục người khác.

Cũng theo luật sư Toàn, nếu người tung tin có những nội dung trái pháp luật, như đưa ra những thông tin giả mạo để chiếm đoạt tài sản của người khác qua mạng, có nguy cơ đối mặt với bản án nghiêm khắc liên quan đến tội danh Sử dụng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet...,  quy định tại Điều 226 Bộ luật Hình sự. Ở tội danh này, mức hình phạt thậm chí đến tù chung thân nếu gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Và ở tội danh nặng nhất, người sử dụng hệ thống mạng xã hội để tuyên truyền, xuyên tạc  đường lối, chính sách, có thể bị xử lý theo tội danh Tuyên truyền chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam, quy định tại Điều 88 Bộ luật Hình sự.

Ở các tình huống pháp lý khác, luật sư Vi Văn A -Trưởng văn phòng luật sư số 7 Hà Nội, cho rằng có thể xử lý hành chính khi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, những động thái tung tin thất thiệt sẽ bị xử lý theo các văn bản, như Nghị định 97/2008 của Chính phủ, quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin điện tử trên internet. Hoặc, các chế tài tại Nghị định 63/2007, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Cần chứng minh mục đích và thiệt hại

Phân tích về nội dung này, thẩm phán Nguyễn Xuân Văn- Chánh án TAND huyện Gia Lâm, Hà Nội cho hay, việc tung tin đồn thất thiệt chắc chắn vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, xử lý như nào, hình phạt ra sao, phải chờ vào kết quả điều tra đầy đủ.

Theo ông Văn, các căn cứ xử lý rõ nhất đó chính là việc làm rõ được mục đích của việc tung tin giả mạo và những thiệt hại của hành vi này.  Trên thực tế, có rất nhiều lý do để một người nào đó tung tin đồn nhảm. “Đơn cử có tình huống tung tin thất thiệt trên mạng xã hội đơn giản chỉ để cho vui, tăng lượng truy cập.

Hoặc để trải nghiệm cảm giác làm chủ công nghệ thông tin, hay được chứng kiến cảnh hoảng hốt của người dân khi đọc tin mình chế biến. Trong một tình huống tệ hơn, nếu đó là các thông tin liên quan đến doanh nghiệp, nó hoàn toàn có thể là những đối thủ cạnh tranh, dùng những chiêu thức không lành mạnh để làm giảm uy tín, phương hại đến kinh doanh, sản xuất của đơn vị đó” - ông Văn dẫn chứng.

Theo thẩm phán Văn, sau khi làm rõ được những mục đích này, các cơ quan chức năng sẽ có căn cứ để xác định hành vi lỗi. Ngoài ra, còn cần đưa ra được những con số thống kê thiệt hại cụ thể. Ví dụ, tung tin thất thiệt nhằm vào một cá nhân, cá nhân bị thiệt hại cần phải chứng minh những tổn thất về tinh thần hoặc vật chất. Hoặc, đối tượng bị tung tin là một doanh nghiệp, đơn vị này sẽ phải chứng minh những thiệt hại từ những thông tin sai sự thật (có thể là sản xuất bị đình trệ, uy tín thương trường bị giảm sút, khách hàng rút hợp đồng, lao động hoang mang, bỏ việc…).