Tòa xử "lén", bị đơn kêu trời

Bị đơn không biết mình bị kiện, bỗng nhiên bị buộc thi hành án; thẩm phán xử vụ này (hiện là phó chánh án TAND tỉnh Phú Yên) đang bị đề nghị cách chức.

Ngày 29/10, VKSND tỉnh Phú Yên cho biết cơ quan này vừa kháng nghị giám đốc thẩm bản án ngày 3/10/2012 của TAND TP Tuy Hòa xử vụ tranh chấp hợp đồng vay tài sản giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Hương và bị đơn là bà Nguyễn Thị Hiền (ngụ xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa). Theo đó, VKSND tỉnh Phú Yên đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND tỉnh giám đốc thẩm theo hướng hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm nói trên để giải quyết lại, tạm đình chỉ thi hành bản án trên cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.

Bản án trên trời rơi xuống

Theo đơn xin giám đốc thẩm của bà Nguyễn Thị Hiền, cuối năm 2010 bà Hiền giao giấy tờ, nhờ bà Nguyễn Thị Hương làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng lô đất hơn 140 m2 của mình từ đất nông nghiệp sang đất ở. Để có chi phí, bà Hiền vay của bà Hương ba lần, tổng cộng 50 triệu đồng với lãi suất cao (thực nhận 41 triệu đồng). Sau đó, bà Hiền nhiều lần tìm hỏi bà Hương về kết quả làm thủ tục đất đai nhưng bà Hương luôn lảng tránh, nói làm chưa xong.

Giữa tháng 3/2014, cán bộ Cục Thi hành án (THA) dân sự tỉnh Phú Yên đến gặp bà Hiền làm thủ tục THA theo bản án ngày 3/10/2012 của TAND TP Tuy Hòa mà bà Hiền là bị đơn.

Bà Nguyễn Thị Hiền: “Mãi đến khi cơ quan THA đến làm thủ tục kê biên nhà cửa, tôi mới biết là tòa đã xử”. Ảnh: TẤN LỘC

Bà Hiền quá bất ngờ vì hồi nào giờ bà Hiền chưa bao giờ được thông báo là mình bị kiện, chưa bao giờ làm bị đơn và cũng chưa có ai mời bà đến tòa. Ấy thế nhưng án tòa tuyên rõ rành rành là bà phải trả cho bà Hương, nguyên đơn vụ kiện, hơn 358 triệu đồng, trong đó nợ gốc 312 triệu đồng, còn lại là nợ lãi. Cán bộ THA nói rõ, nếu bà Hiền không trả, cơ quan THA sẽ tiến hành kê biên tài sản, nhà đất.

Cuối cùng, bà làm đơn xin giám đốc thẩm cái bản án của nợ mà bà không hề hay biết từ đâu có, vì sao có và có khi nào…

“Lén” thụ lý và “lén” xử

Trong quyết định kháng nghị, VKSND tỉnh Phú Yên khẳng định: Trong hồ sơ chưa có tài liệu, căn cứ xác định TAND TP Tuy Hòa đã cấp các thông báo về thụ lý vụ án dân sự, về phiên hòa giải ngày 11/4/2012 cho bà Hiền. Do đó, biên bản hòa giải này nêu lý do bà Hiền đã được TAND TP Tuy Hòa thông báo phiên hòa giải nhưng vẫn vắng mặt là chưa chính xác vì chưa có tài liệu chứng minh bà Hiền nhận thông báo hòa giải.

Mặt khác, trong khi TAND TP Tuy Hòa xác minh được bà Hiền có hộ khẩu thường trú, hiện đang sinh sống tại khu phố Liên Trì 2, xã Bình Kiến nhưng lại thực hiện thủ tục niêm yết công khai quyết định đưa vụ án ra xét xử với lý do bà này vắng mặt tại nhà. Trong khi đó, tòa chưa xác định vắng mặt với lý do gì, không thực hiện tống đạt văn bản tố tụng theo quy định, chưa thể hiện lý do không cấp được văn bản tố tụng trực tiếp, qua đường bưu điện hoặc người thứ ba được ủy quyền.

VKSND tỉnh Phú Yên nhận định việc tống đạt văn bản tố tụng cho bà Hiền là không hợp lệ, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Về nội dung vụ án, VKSND tỉnh Phú Yên kết luận bà Hiền chưa hề tham gia vụ kiện từ khi thụ lý vụ án đến khi xét xử (sơ thẩm) xong vụ án, hồ sơ chưa có tài liệu nào chứng minh khoản nợ giữa bà Hiền với nguyên đơn. Trong khi đó, bà Hiền cho rằng tờ giấy bà Hương đưa ra để đòi 321 triệu đồng là chứng cứ giả. Mặt khác, trong suốt quá trình giải quyết vụ án, TAND TP Tuy Hòa không chuyển hồ sơ cho VKSND cùng cấp để tham gia xét xử theo quy định.

Tòa Tối cao vào cuộc

Làm việc với phóng viên báo Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Văn Xít, Phó Chánh án TAND TP Tuy Hòa, thừa nhận toàn bộ các sai sót như phân tích, nhận định trong quyết định kháng nghị của VKSND tỉnh Phú Yên là đúng. “Chúng tôi đang họp kiểm điểm, xử lý những người liên quan, nhất là làm rõ trách nhiệm của thư ký Đinh Phước Hiệu về các sai sót trong tống đạt văn bản. Thẩm phán, chủ tọa xử vụ này là ông Nguyễn Văn Tào, lúc đó là chánh án TAND TP Tuy Hòa, hiện là phó chánh án TAND tỉnh Phú Yên nên tòa tỉnh sẽ kiểm điểm” - ông Xít nói.

Ông Xít cho biết thêm sau khi có đơn khiếu nại của bà Hiền, TAND Tối cao đã yêu cầu TAND TP Tuy Hòa cung cấp toàn bộ hồ sơ để xem xét, giải quyết.

Theo một cán bộ TAND tỉnh Phú Yên, hiện cơ quan này đã yêu cầu ông Tào kiểm điểm đối với sai phạm trong việc giải quyết vụ án trên và giải trình những nội dung liên quan đến tố cáo của bà Hiền cho rằng bà Hương làm giả chứng cứ để chiếm đoạt tiền người khác và được ông Tào tiếp tay thắng kiện.

Hiện nay, bà Nguyễn Thị Hiền đã có đơn đề nghị cơ quan chức năng cho giám định chữ viết trên giấy nhận nợ do bà Hương đưa ra để xác định chứng cứ giả hay không. “Tôi thấy có nhiều chuyện rất bất thường. Tại sao bà Hương cho tôi vay số tiền lớn như vậy nhưng không cần thế chấp gì hết, trong khi lô đất của tôi nếu có bán cũng chỉ có giá bằng nửa số tiền đó. Hơn nữa, tại sao bà Hương cho tôi vay số tiền lớn như vậy mà gần hai năm nay không đòi nợ gì hết. Tại sao bà Hương là chủ nợ mà luôn tìm cách lảng tránh, không trao đổi với tôi để giải quyết. Ngay cả hiện nay, tôi nhiều lần liên lạc nhưng bà Hương vẫn cố tình né tránh, không trả lời” - bà Hiền nói.

Một nguồn tin cho biết cơ quan chức năng sẽ cho giám định chữ viết trên chứng từ theo yêu cầu của bà Hiền, trước khi Ủy ban Thẩm phán TAND tỉnh Phú Yên họp xét giám đốc thẩm.