Tổ chức bán dâm vì nhà nghèo là "hoàn cảnh đặc biệt khó khăn"?

Theo hướng dẫn, phạm tội vì “hoàn cảnh đặc biệt khó khăn…” là do thiên tai, địch họa hoặc do người khác gây ra chứ không phải khó khăn về kinh tế hay do bệnh tật.

Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng vừa xử giám đốc thẩm, hủy bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Phú Yên về phần hình phạt đối với Huỳnh Thị Bửu (SN 1970) để xử phúc thẩm lại.

Sơ thẩm phạt tù, phúc thẩm cho treo

Theo hồ sơ, từ tháng 6-2016, Bửu sử dụng nhà ở của mình để chứa mại dâm. Khoảng 19 giờ 20 ngày 6-7-2016, hai thanh niên rủ nhau đến nhà Bửu mua dâm. Bửu đồng ý bán dâm với giá 300.000 đồng/lần/người, đồng thời gọi điện thoại cho một gái bán dâm khác đến. Trong lúc Bửu và cô gái này đang bán dâm cho khách thì bị công an bắt quả tang. Qua điều tra, Bửu khai đã nhiều lần tổ chức bán dâm tại nhà, cô gái kia cũng khai nhiều lần đến nhà Bửu bán dâm.

Xử sơ thẩm hồi tháng 11-2016, TAND huyện Đông Hòa nhận định hành vi của Bửu phạm tội chứa mại dâm theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 254 BLHS cũ (phạm tội nhiều lần, khung hình phạt tù từ năm năm đến 15 năm). Hành vi của Bửu là nguy hiểm cho xã hội, có thể là môi trường lây lan căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS và các căn bệnh xã hội khác nên cần xử phạt nghiêm khắc. Tuy nhiên, Bửu thật thà khai báo, ăn năn hối cải, ngoài lần bị bắt quả tang đã tự khai ra những lần chứa mại dâm trước đó. Bửu là phụ nữ có hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn, chồng chết, có một con nhỏ (SN 2007) không ai chăm sóc; bản thân là lao động duy nhất, đang bị bệnh nặng (nang gan, nang thận). Vì vậy, HĐXX đã áp dụng các tình tiết giảm nhẹ như người phạm tội tự thú, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải để xử dưới khung, phạt Bửu ba năm tù.

Sau đó, Bửu kháng cáo xin giảm án và hưởng án treo. Xử phúc thẩm hồi tháng 3-2017, TAND tỉnh Phú Yên nhận định án sơ thẩm phạt Bửu ba năm tù và buộc chấp hành hình phạt cách ly khỏi xã hội là quá nghiêm khắc. Xét tình tiết phạm tội nhiều lần là do Bửu tự thú, bản thân Bửu đã lớn tuổi vẫn làm người bán dâm nên cần áp dụng tình tiết giảm nhẹ tại điểm e khoản 1 Điều 46 BLHS cũ là phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra. Bửu chưa có tiền án, tiền sự, có nhân thân tốt nên áp dụng Điều 60 BLHS cũ đối với bị cáo cũng đủ tác dụng giáo dục, phòng ngừa. Từ đó HĐXX chấp nhận kháng cáo, phạt Bửu ba năm án treo.

Sai lầm nghiêm trọng

Tháng 2-2018, chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án phúc thẩm, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Xử giám đốc thẩm mới đây, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng nhận định: Tòa hai cấp sơ, phúc thẩm kết án Bửu về tội chứa mại dâm theo điểm c khoản 2 Điều 254 BLHS cũ là có căn cứ, đúng pháp luật. Hành vi phạm tội của Bửu thuộc trường hợp rất nghiêm trọng; phạm tội với tình tiết định khung phạm tội nhiều lần, đồng thời trực tiếp xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng; ảnh hưởng nghiêm trọng đến thuần phong mỹ tục và là nguyên nhân hàng đầu gây lây nhiễm các căn bệnh xã hội. Tòa sơ thẩm xác định Bửu có hoàn cảnh gia đình khó khăn, chồng chết, có con nhỏ không ai chăm sóc; bản thân là lao động duy nhất trong gia đình và đang bị bệnh nặng, áp dụng các tình tiết giảm nhẹ để phạt Bửu ba năm tù là đã xem xét đến hoàn cảnh khó khăn của bị cáo.

Tòa phúc thẩm xác định Bửu phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra vì có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế, bản thân Bửu là lao động duy nhất trong gia đình lại đang bị bệnh nặng, từ đó cho Bửu hưởng án treo là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật. Bởi phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn không phải do mình gây ra là do thiên tai, địch họa hoặc do người khác gây ra chứ không phải là khó khăn về kinh tế hay do bệnh tật.

Từ đó Ủy ban Thẩm phán chấp nhận kháng nghị giám đốc thẩm nhưng hủy bản án phúc thẩm về phần hình phạt, xử phúc thẩm lại để đảm bảo quyền kháng cáo của Bửu.