Những vụ án xâm hại trẻ em gây tranh cãi

Nhiều vụ án xâm hại trẻ em rơi vào cảnh khó định tội khi quan điểm xử lý giữa các bên không đồng nhất

TAND huyện Bình Chánh, TP HCM đã 2 lần trả hồ sơ vụ án Nguyễn Thành Long (SN 1997) có hành vi giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, yêu cầu cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền xem xét tình tiết phạm tội nhiều lần. Đến nay, cơ quan pháp luật cũng như các bên tham gia tố tụng vẫn chưa thống nhất quan điểm định tội trong vụ án trên.

Phức tạp

Theo cáo trạng, Long và bị hại quan hệ tình dục một lần, khi em này chưa đủ 16 tuổi, vụ việc xảy ra trên địa bàn huyện Bình Chánh. Ngoài ra, VKSND huyện Bình Chánh xác nhận Long khai thêm bản thân quan hệ tình dục với nạn nhân 3 lần ở huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An. Khi giải quyết vụ án, Công an huyện Bình Chánh đã có thông báo thông tin trên với Công an huyện Cần Giuộc.

Ở phiên tòa gần nhất, VKSND huyện Bình Chánh truy tố tội danh "Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi" với mức phạt đề nghị từ 1 năm 6 tháng đến 2 năm tù giam. Đây là khung hình phạt trong trường hợp phạm tội một lần. Không đồng tình với quan điểm buộc tội trên, đại diện bị hại cho rằng bị cáo phạm tội nhiều lần.

Ở một vụ án khác do Tòa Gia đình và Người chưa thành niên thuộc TAND TP HCM xét xử, bị cáo Phạm Minh Huy (SN 1996; ngụ quận Thủ Đức, TP HCM) bị tuyên phạt 12 năm tù về tội "Hiếp dâm người dưới 16 tuổi". Theo bản án, bị cáo có hành vi giao cấu với nạn nhân (chưa đủ 13 tuổi) tổng cộng 6 lần, hậu quả là nạn nhân có thai và sinh con. Không giống những vụ án xâm hại tình dục khác, ở vụ án này, hai bên gia đình thỏa thuận thành công, không ai trình báo công an. Chỉ đến khi mẹ bị hại đi làm giấy khai sinh cho cháu ngoại thì cán bộ tư pháp phát hiện vụ việc.

Đại diện gia đình bị hại cùng các luật sư đến phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Thành Long

Quan điểm chỏi nhau

Lý giải về kết quả truy tố bị cáo Nguyễn Thành Long, người thừa hành quyền công tố cho hay sau khi tiếp nhận thông báo, Công an huyện Cần Giuộc trả lời Long thừa nhận hành vi quan hệ tình dục với bị hại 3 lần, địa điểm ở huyện Cần Giuộc. Cơ quan CSĐT huyện Cần Giuộc đang tiếp nhận thụ lý tố giác đối với vụ việc trên. "Đến nay, Cơ quan CSĐT Công an huyện Cần Giuộc chưa khởi tố vụ án nên Cơ quan CSĐT Công an huyện Bình Chánh không có thẩm quyền xử lý" - đại diện cơ quan công tố giải thích ở tòa.

Trong khi đó, luật sư Trần Ngọc Nữ (bảo vệ quyền lợi cho bị hại) khẳng định Cơ quan CSĐT Công an huyện Bình Chánh hoàn toàn đủ thẩm quyền điều tra toàn bộ vụ án. "Quy chế phối hợp liên ngành trong công tác điều tra, truy tố, xét xử án hình sự nêu rõ các vụ án phạm tội nhiều lần, ở nhiều quận, huyện khác nhau về cùng một tội danh và không có thêm đồng phạm khác thì thẩm quyền thụ lý toàn bộ thuộc địa phương phát hiện bị can đầu tiên hoặc nơi phạm tội nhiều nhất. Cơ quan tiến hành tố tụng chỉ tách, chuyển án khi phát sinh tội danh mới hoặc có thêm đồng phạm mới" - luật sư Trần Ngọc Nữ phân tích.

Tương tự, luật sư Nguyễn Sơn Lâm (Đoàn Luật sư TP HCM) nhấn mạnh lời khai bị cáo lẫn bị hại cùng chứng cứ đều chứng tỏ bị cáo 4 lần thực hiện hành vi phạm tội. Sau đó, gia đình bị hại tố cáo, Công an huyện Bình Chánh khởi tố, điều tra vụ án. Kế đến, VKSND huyện ra cáo trạng truy tố theo khoản 1 điều 145 Bộ Luật Hình sự hiện hành (tội "Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác đối với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi"). Tuy nhiên, cáo trạng không truy tố Long ở điểm a khoản 2 điều luật này với tình tiết "phạm tội 2 lần trở lên" dù bị cáo có thêm 3 lần thực hiện hành vi phạm pháp (ở huyện Cần Giuộc). Luật sư cho rằng việc VKSND huyện Bình Chánh không truy tố Long tình tiết "phạm tội 2 lần trở lên" là không phù hợp.

Căn cứ quy định trong Bộ Luật Tố tụng hình sự, Long bị phát hiện, bắt giữ ở huyện Bình Chánh nên thẩm quyền điều tra thuộc công an huyện này. Hơn nữa, Long phạm tội nhiều lần với bị hại chứ không phải phạm nhiều tội danh. Do đó, nếu Công an huyện Bình Chánh khởi tố vụ án, khởi tố bị can thì huyện Cần Giuộc không thể khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử thêm lần nữa. Điều này trái với điều 14 Bộ Luật Tố tụng hình sự (không ai bị kết án 2 lần vì một tội).

Đối với bị cáo Phạm Minh Huy, đại diện VKSND TP HCM nhận định hành vi Huy gây ra phạm vào tội "Hiếp dâm trẻ em" có khung hình phạt từ 12 - 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Xét thấy tội "Hiếp dâm người dưới 16 tuổi" có khung hình phạt nhẹ hơn (chỉ từ 12 - 20 năm tù); chiếu theo quy định pháp luật, cơ quan tiến hành tố tụng có đủ căn cứ truy tố, xét xử tội danh nhẹ hơn theo hướng có lợi cho bị cáo. Trái lại, cơ quan xét xử quyết định định tội nghiêm khắc hơn (tội "Hiếp dâm trẻ em"). Xét thêm nhiều tình tiết giảm nhẹ, HĐXX sơ thẩm phạt bị cáo mức án nêu trên.

Trong vụ án Nguyễn Thành Long, gia đình bị hại còn đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi Long đem xe máy thuộc quyền sở hữu của cha bị hại đi cầm cố, lấy tiền tiêu xài.