Bồi thường án oan ông Huỳnh Văn Nén: Có thể ra tòa

Ban đầu yêu cầu bồi thường 18 tỷ đồng cho hơn 17 năm bị tù vì 2 bản án oan, ông Nén đã rút xuống mức gần 14,138 tỷ đồng, nhưng tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận chỉ chấp nhận bồi thường hơn 10 tỷ đồng. Có thể một lần nữa ông Nén phải ra tòa, điều ông không hề muốn.

Ông Huỳnh Văn Nén mòn mỏi chờ được bồi thường.

Tòa chấp nhận bồi thường 10 tỷ

Ngày 8/4/2016, ông Huỳnh Văn Nén làm đơn yêu cầu bồi thường (YCBT), tổng số tiền đòi bồi thường là 18 tỷ đồng. Cha ông Nén là cụ Huỳnh Văn Truyện và ông Nguyễn Thận được ông Nén ủy quyền thương lượng giải quyết YCBT, có một số luật sư trợ giúp pháp lý.

Tại buổi thương lượng bồi thường lần thứ nhất ngày 20/5/2016, đại diện TAND tỉnh Bình Thuận, cơ quan có trách nhiệm bồi thường (trong bài viết tắt là Tòa) hướng dẫn bên YCBT hoàn chỉnh các tài liệu liên quan đến YCBT.

Buổi thương lượng lần thứ 2 được tổ chức ngày 16/8/2016, bên YCBT yêu cầu xác định thời gian ông Nén bị giam oan là 17 năm 5 tháng 5 ngày, đòi bồi thường 5 năm tù oan của ông Nén trong “vụ án vườn điều” và 10 ngày ông Nén bị tạm giữ (7/5/1998 - 16/5/1998). Nhưng Tòa chỉ chấp nhận thời gian ông Nén bị giam oan là 15 năm 5 tháng 5 ngày, với lý do ông phải thụ án 2 năm tù về tội “cố ý hủy hoại tài sản của công dân”, theo bản án ngày 31/8/2000 của TAND tỉnh Bình Thuận (ông Nén đang kêu oan về hình phạt này).

Do vậy, Tòa chỉ bồi thường tổn thất tinh thần cho ông Nén đối với 5.630 ngày bị giam và 36 ngày tại ngoại trước khi được tuyên vô tội, với số tiền 930.930.000đồng. Bên YCBT chấp nhận số tiền này, nhưng cho biết sẽ đề nghị TAND Tối cao xem xét lại yêu cầu bồi thường 5 năm tù oan trong “vụ án vườn điều” của ông Nén. Bên YCBT đòi 1.126.000.000đồng bồi thường tiền thu nhập thực tế của ông Nén bị mất trong 5.630 ngày bị giam, nhưng Tòa chấp nhận mức 1.182.300.000đồng.

Theo các kết luận giám định pháp y, tỷ lệ tổn thương sức khỏe của ông Nén là 63%. Các bên chấp nhận mức bồi thường tổn hại về sức khỏe của ông Nén là 2.151.070.000đồng, gồm: Tiền dự liệu tiếp tục điều trị bệnh gan là 300 triệu đồng, tiền dự liệu tiếp tục điều trị bệnh tâm thần là 200 triệu đồng, tiền thu nhập thực tế bị mất từ ngày 29/11/2015 (ngày đầu tiên ông Nén ở ngoài trại giam) đến khi ông Nén đủ 60 tuổi là 466.320.000đồng, thu nhập thực tế của người chăm sóc ông Nén từ 61 tuổi đến 75 tuổi (tuổi thọ trung bình của người Việt Nam) là 1.149.750.000đồng…

Các bên cũng chấp nhận mức bồi thường chi phí thăm nuôi ông Nén là 363.920.000đồng. Tòa chấp nhận yêu cầu của bên YCBT về mức bồi thường thiệt hại uy tín, danh dự của cụ Huỳnh Văn Truyện là 1,5 tỷ đồng, của bà Nguyễn Thị Cẩm (vợ ông Nén) là 1 tỷ đồng, của ba con ông Nén mỗi người 400 triệu đồng, tổng cộng là 3,7 tỷ đồng, nhưng không chấp nhận bồi thường 500 triệu đồng cho cụ Đặng Thị Hường (mẹ ông Nén), với lý do cụ đã mất ngày 3/4/2014. Bên YCBT đòi bồi thường 2,4 tỷ đồng chi phí mời luật sư, nhưng Tòa chưa chấp nhận vì thiếu chứng từ, các bên cũng chưa thống nhất được mức bồi thường các khoản chi phí kêu oan.

Buổi thương lượng bồi thường lần thứ 3 diễn ra ngày 31/8/2016. Tại đây, Tòa chỉ chấp nhận khoản bồi thường 5 lượng vàng, tương đương 172,5 triệu đồng, là chi phí cho ba luật sư thuộc Đoàn luật sư Hà Nội và Đoàn luật sư tỉnh Khánh Hòa. Tòa không chấp nhận yêu cầu bồi thường chi phí cho các luật sư khác, do họ thông báo bảo vệ miễn phí quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Nén.

Bên YCBT đề nghị bồi thường các khoản chi phí đi kêu oan cho ông Nén và thiệt hại về thu nhập trong khi đi kêu oan của ông Thận, cụ Truyện và ông Huỳnh Trung Nghĩa (anh rể ông Nén) là 5,636 tỷ đồng. Nhưng Tòa chỉ chấp nhận mức 1,5 tỷ đồng (ông Thận 700 triệu đồng, cụ Truyện 500 triệu đồng, ông Nghĩa 300 triệu đồng). Tóm lại, bên YCBT đòi tổng mức tiền bồi thường là 14.137.670.000đồng, nhưng Tòa chỉ chấp nhận bồi thường với số tiền là 10.000.072.000đồng.

Vẫn muốn thương lượng

Ông Nén cho biết, rất mệt mỏi do chậm được bồi thường. “Tôi ra tù đã hơn 10 tháng, không có việc làm, thường phải xin tiền chị gái và anh rể nên chỉ muốn sớm được bồi thường để có tiền lo cho cuộc sống”, ông Nén nói. Theo ông Nguyễn Thận, người có công đầu giải oan cho ông Nén, gia đình ông Nén không hề muốn có thêm vụ kiện đòi tiền.

Với 10 ngày ông Nén bị tạm giữ trước khi bị bắt giam, bên YCBT chỉ đòi bồi thường tổn thất tinh thần của ông Nén, với số tiền là 1.650.000đồng. Số tiền không lớn, nhưng họ đòi quyết liệt, vì việc ông Nén bị tạm giữ 10 ngày là sự lạm quyền, bắt người trái pháp luật và cũng là nguyên nhân dẫn đến oan ức cho ông Nén trong cả 2 vụ án. Họ cũng quyết đòi bồi thường thiệt hại về uy tín, danh dự của cụ Đặng Thị Hường, một người mẹ hơn 16 năm khắc khoải cùng với chồng bán hết tài sản đi kêu oan cho con.

Theo ông Thận, tại buổi thương lượng bồi thường ngày 31/8, bên YCBT đề nghị tiếp tục thương lượng để giải quyết vướng mắc, nhưng Tòa không chấp nhận, nói bên YCBT không thỏa mãn thì khởi kiện. Hiện nay, với sự trợ giúp của luật sư, gia đình ông Nén đang làm đơn kiến nghị về việc giải quyết bồi thường, gửi đến Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Ban Nội chính Trung ương, TAND Tối cao...