Vì sao người Việt ăn thịt vịt vào ngày Tết Đoan Ngọ?

Rượu nếp cẩm, mận, vải, bánh tro... là những thứ không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ. Thế nhưng, ở nhiều địa phương, người ta còn ăn cả thịt vịt.

Dù thịt vịt luôn bị người Việt “tẩy chay” vào những ngày đầu tháng, thế nhưng đây lại là món truyền thống đặc biệt trong ngày Tết Đoan Ngọ (ngày 5/5 âm lịch). Món ăn này đặc biệt phổ biến ở các tỉnh miền Trung.

Người miền Trung thường ăn thịt vịt vào ngày Tết Đoan Ngọ. Ảnh minh họa.

Vì sao lại có phong tục khác lạ như vậy?

Vịt tên trong sách thuốc cổ là “Gia Áp”, có nơi còn gọi là Gia Phù, cũng còn gọi là Vụ.

Theo Đông y, thịt vịt có tính mát, ngọt, có tác dụng làm chuyển động phong huyết và làm tăng thêm năng lực, bồi bổ cơ thể cho người lực, lao tâm nhiều.

Thịt vịt chữa nóng sốt cao đến co giật, thịt vịt giúp giải độc mụn sưng và hạ nhiệt. Vịt có sắc vàng trắng tác dụng “Bổ Trung Ích Khí” nghĩa là làm cho những người suy nhược được phục hồi nguyên khí. Người ta nói “ăn thịt vịt hiền và bổ khỏe”.

Thông thường người ta ăn thịt vịt theo lối luộc chấm nước mắm gừng hoặc nấu cháo vịt. Vịt tiềm với sen, táo, đinh và hồi, thường gọi là vịt tiềm thuốc Bắc.

Thịt vịt thường được chế biến thành ba món phổ biến: vịt luộc, tiết canh vịt, cháo vịt. Ảnh minh họa.

Vịt phải “ăn già” nghĩa là phải trưởng thành, thường là từ sáu tháng trở lên, không ăn non như gà.

Trong khi đó, vào ngày Tết Đoan Ngọ, khí trời nóng nực (tiết Đại Thử) nhiệt độ cao, nên người ta ăn thịt vịt có tính mát, bổ, để quân bình nhiệt – hàn giữa Trời và Người.

Xem như vậy thì các món ăn mà người Việt Nam thường dùng không phải là do sự tình cờ. Vì trong thức ăn của Việt Nam, các chất trong thiên nhiên được tổng hợp theo nguyên lý âm-dương hàn-nhiệt để các chất bổ dưỡng dễ hấp thụ vào cơ thể.

Ngoài ra lý do sức khỏe cân bằng tính nhiệt – hàn giữa Trời và Người. Ảnh minh họa.

Một lý do nữa là dân gian quan niệm rằng, vịt sẽ bắt đầu béo ngậy, thơm ngon hơn và không còn mùi hôi nữa kể từ ngày mùng 5 tháng 5 trở đi. Chính vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi thấy các gia đình đều mua vịt về ăn trong ngày Tết Đoan Ngọ, đặc biệt là món tiết canh vịt. Chính vì vậy mà những ngày trước và tỏng Tết Đoan Ngọ, chợ miền Trung thường tấp nập bán mua vịt sống.

Vịt có thể chế biến thành nhiều món hấp dẫn, nhưng phổ biến nhất là tiết canh, vịt luộc, và cháo vịt, rất phù hợp với tính cách đơn giản của người lao động.

Trên đây là những lý do mà người Việt có phong tục ăn thịt vịt trong ngày Tết Đoan Ngọ.