Ngọt mát ly tắc xí muội ngày hè

Tắc (còn gọi là quất, hạnh), một loại cây dùng để chưng vào dịp Tết biểu trưng cho sự may mắn, tốt lành. Ngoài ra, tắc còn dùng để lấy nước nấu canh chua, làm nước uống ngọt mát và bổ dưỡng. Người dân quê còn dùng tắc để làm nước uống xí muội dùng dần và cũng để thiết đãi bè bạn gần xa.

Những ngày hè nắng gắt, có ly nước tắc xí muội đá uống thật đã thèm. Hương vị chua ngọt của tắc làm cho người thưởng thức có cảm giác lâng lâng, khó tả. Khác với các thức uống đóng chai được bày bán trên thị trường, tắc xí muội vừa ngon vừa bổ mà lại hợp vệ sinh nên gần như mọi nhà miền Tây quê tôi đều có keo tắc xí muội để trong nhà.

Ly tắc xí muội mát lạnh ngày hè (ảnh: Hoàng Lê)

Cách làm món tắc xí muội rất đơn giản, đầu tiên ra cây tắc trước nhà hái ít tắc chín mọng trên cành rồi mang vào nhà bổ làm đôi, vắt lấy nước. Vỏ tắc cắt mỏng thành sợi, cho thêm chút đường, muối rồi cho hỗn hợp ấy lên bếp nấu sôi, vặn lửa nhỏ và sên như sên mứt. Sên đến khi nào hỗn hợp tắc, đường sền sệt rồi tắt bếp cho nguội, mang bỏ vào hũ thuỷ tinh và để dùng dần. Tắc xí muội thành phẩm có màu vàng sậm, từng sợi tắc đan xen với nhau trông bắt mắt.

Món tắc xí muội dùng với đá giải khát trong những ngày hè thì hết ý, uống vào cứ cảm thấy ngất ngây, mát lạnh cả người. Có lần một người khách nước ngoài đến miền Tây quê tôi để tham quan, du lịch. Trưa nắng, dân quê đãi cho vị khách này một ly tắc xí muội đá uống giải khát. Uống xong, vị khách cứ hỏi mãi thức uống này và còn xin một ít tắc xí muội để mang về quê hương cho gia đình, bạn bè dùng thử.

Ngày còn đi học ở nhà, mẹ tôi lúc nào cũng “thủ” sẵn keo tắc xí muội trong nhà để cho chúng tôi dùng mỗi khi khát nước. Mẹ tôi nói, ngoài tác dụng giải khát, thức uống này còn dùng để trị bệnh ho đại tài. Thật đúng như vậy, khi tiết trời thay đổi, chúng tôi bị ho, mẹ liền pha ly nước tắc để chúng tôi dùng và có hiệu nghiệm tức thì. Mẹ tôi còn dạy cho chúng tôi cách làm thức uống bằng trái tắc quê hương giản dị này, vì vậy gần như anh em tôi, đứa nào cũng biết cách làm món tắc xí muội.

Giờ đây, cuộc sống bồn bề, con người ta cứ mãi xoay vần với guồng quay của thời gian mà đôi khi quên mất những điều giản dị. Mẹ thường bảo chúng tôi rằng, hãy giữ lấy những gì mộc mạc ở chốn thôn quê để giữ mãi cái hồn quê mang theo vào cuộc sống. Lời mẹ dạy năm xưa tôi vẫn rất nhớ và càng nhớ hơn mỗi khi được thưởng thức ly tắc xí muội giữa trưa hè đầy nắng.