Ngày đông, ăn lẩu đúng cách để không hại cho sức khỏe

Lẩu là món ăn phổ biến trong mùa đông. Tuy nhiên, cách chọn nguyên liệu và chế biến như thế nào để có một nồi lẩu ngon, không gây hại cho sức khỏe thì không phải ai cũng biết.

Để có nồi lẩu ngon, đảm bảo sức khỏe, cần biết cách chọn nguyên liệu và chế biến một cách hợp lý

Những thực phẩm cần lưu ý trong nồi lẩu

Lẩu là món ăn tổng hợp nhiều loại thực phẩm, do vậy, nguyên liệu nấu lẩu cũng rất phong phú, tùy vào từng loại lẩu và khẩu vị của người dùng. Chính bởi sự đa dạng về nguyên liệu nên nhiều người hay có thói quen “gom” nhiều loại thực phẩm vào chung một nồi lẩu. Tuy nhiên, những nguyên liệu này cần được kiểm tra và sơ chế cẩn thận để tránh nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Ngoài nguyên liệu chính trong các nồi lẩu như thịt, cá, rau củ... thì nấm được coi là là một trong những thành phần giúp nồi lẩu thêm hấp dẫn. Do vậy, loại thực phẩm này hầu như có mặt trong mọi loại lẩu.

Thế nhưng, đây cũng là nguyên liệu chứa nhiều nguy cơ gây hại nếu không được xử lý và ăn đúng cách. Hiện nay, đa phần nấm được bán từ các chợ không ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ, thậm chí không có cả hạn sử dụng. Trong khi đó, nấm là loại thực phẩm rất dễ bị hỏng, lên men cũng như dễ nhiễm khuẩn.

Khi ăn lẩu, nấm chưa được chín hoàn toàn có thể gây ngộ độc. Nấm chưa chín cũng góp phần đưa các loại vi khuẩn gây bệnh và các loại độc tố vào trong người. Một số người bị dị ứng với nấm, ăn lẩu nấm có thể bị chóng mặt, khó thở và buồn nôn.

Ngoài ra, trong thịt của một số loại động vật như chó, ếch, nhái... tỷ lệ giun, sán và ấu trùng rất cao. Do ếch sống ở ngoài đồng ruộng nên tỷ lệ thịt ếch có ấu trùng sán cao đến 75%. Ấu trùng màu trắng, lẫn màu thịt nên rất khó phát hiện.

Bên cạnh đó, theo thống kê, các loại sán, giun, ấu trùng có thể nhiễm từ thịt chó qua người cũng rất đa dạng. Ấu trùng giun chó khi vào cơ thể gây dị ứng, lên cơn hen suyễn, khó thở, nổi mề đay, mẩn ngứa khắp người, thậm chí có thể gây tổn thương tủy sống.

Vì vậy, đối với các loại thịt chứa tỷ lệ ấu trùng sán cao, cần đặc biệt lưu ý cách sơ chế và phải đợi thịt chín hoàn toàn, tránh gây hại cho cơ thể.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, với nồi lẩu chứa các loại hải sản có vỏ như tôm, ngao, ốc... không nên kết hợp với các loại rau chứa nhiều vitamin C như cà chua, mướp đắng... vì dễ gây ngộ độc. Hạn chế dùng cà chua và khoai tây chung trong một nồi lẩu, bởi, khi 2 loại thực phẩm này kết hợp với nhau sẽ gây đau bụng, ảnh hưởng đến đường tiêu hóa.

Với lẩu có chứa thịt bò, tốt nhất không nên ăn kèm với rau mồng tơi vì sẽ làm mất đi tính nhuận tràng dẫn đến tiêu hóa kém. Đặc biệt, những người bị táo bón nếu ăn hai thực phẩm này với nhau sẽ khiến bệnh nặng hơn.

Nguyên tắc ăn lẩu đúng cách

Khi ăn lẩu, nên lựa chọn những loại rau dễ ăn và lành tính vì lẩu thường kết hợp nhiều loại thực phẩm nên dễ gây ngộ độc nếu kỵ nhau. Một số loại rau lành tính thường được dùng khi ăn lẩu như: rau cải thảo, cải thìa, rau muống, cải cúc, tía tô…

Bên cạnh rau, còn có các loại thịt như thịt bò, lợn hay hải sản. Khi mua thịt và hải sản, cần phải chọn sản phẩm tươi sống. Tuyệt đối tránh những thịt cũ, ôi thiu. Ngoài ra, khi mua về phải rửa sạch rồi mới tẩm ướp gia vị.

Nguyên tắc “bất di bất dịch” cần nhớ khi ăn lẩu là “ăn chín uống sôi” để đạt được hiệu quả khử trùng tốt nhất, tránh các loại giun, sán gây hại cho cơ thể.

Tuy nhiên, nhiệt độ của thức ăn khi đưa vào miệng không được quá nóng để tránh gây tổn thương đến răng, nướu, thực quản. Không nên ăn quá chua hoặc cay vì đây là những "kẻ thù" đáng sợ của dạ dày cũng như các cơ quan tiêu hóa.

Không nên ăn lẩu trong thời gian dài (3-4 tiếng) bởi nếu ăn như vậy sẽ làm cho dịch mật, dịch tụy tiết ra liên tục. Sau quá trình này sẽ gây đau bụng, khó tiêu. Bên cạnh đó, khi nước lẩu đun quá lâu sẽ khiến vitamin bị phân hủy, chất béo bị bão hòa, gây hại cho cơ thể nhất là tim mạch. Do đó, nên thay nước lẩu sau 60 phút là tốt nhất.

Những người không nên ăn lẩu

Theo thống kê, những người bị viêm dạ dày ruột cấp tính do ăn lẩu, dị ứng và các vấn đề khác cấp cứu trong bệnh viện ngày càng tăng. Các bác sĩ khuyến cáo, để tránh gây hại cho cơ thể, nên ăn lẩu trong một mức độ, tránh quá mức. Đặc biệt là một số bệnh tuyệt đối không nên ăn lẩu.

Những người viêm họng mãn tính, viêm miệng, dạ dày, loét, bệnh ngoài da, bệnh trĩ, nứt hậu môn, chảy máu cam thường xuyên, chảy máu nướu răng và phụ nữ mang thai thì không nên ăn lẩu.

Bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp, bệnh gút, dị ứng với hải sản thì nên tránh ăn lẩu chứa các loại hải sản như cá, tôm, cua, ốc...

Những người bị dị ứng với nấm cũng nên tránh ăn lẩu có chứa nấm vì sẽ gây chóng mặt, khó thở và buồn nôn khi ăn.