Gợi ý mâm cỗ, bài cúng tất niên

Cúng tất niên là một nghi lễ không thể thiếu trước thềm năm mới, mang ý nghĩa tiễn biệt năm cũ và chào đón năm mới.

Theo chuyên gia văn hóa Nguyễn Đức Hiển, cúng tất niên là một trong những lễ cúng quan trọng nhất trong năm, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và trang trọng.

Đối với người Việt, lễ cúng tất niên còn là dịp để các thành viên trong gia đình, dù có đi xa, trở về sum vầy, quây quần bên nhau, cùng thắp hương và bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Sau lễ cúng, cả gia đình sẽ cùng thưởng thức những món ăn đặc trưng của ngày Tết, ôn lại những kỷ niệm trong năm qua và hy vọng cho một năm mới an lành, phát tài.

(Ảnh minh họa).

Trong mâm cỗ cúng tất niên, hương và đèn là những lễ vật không thể thiếu. Hương tượng trưng cho các vì sao, giúp kết nối giữa âm và dương, trong khi đèn là biểu tượng của Mặt Trời và Mặt Trăng. Vì vậy, trên bàn thờ thường có đủ hai cây đèn.

Mâm ngũ quả cũng là một phần quan trọng trong cỗ cúng. Cần lưu ý chỉ bày các loại trái cây tươi, chín vừa phải, tránh trái cây giả hay những loại quá chín, bị sâu hay dập.

Mỗi vùng miền có một cách cúng tất niên khác nhau. Chẳng hạn: phong tục miền Bắc thông thường mâm cỗ tất niên phải đủ bốn bát và bốn đĩa đối với mâm nhỏ, hoặc sáu bát sáu đĩa hay tám bát tám đĩa đối với mâm lớn, có thể xếp thành hai, ba tầng cao. Những món ăn không thể thiếu bao gồm thịt gà, thịt lợn, giò, chả quế. Ngoài ra, một đĩa xôi gấc cũng thường được thêm vào, mang ý nghĩa mong muốn cả năm may mắn, thuận lợi.

Bốn bát thường có trong mâm cỗ miền Bắc là: Móng giò hầm măng, miến nấu lòng gà, bát bóng thẻ, và bát mọc nấm thả. Bánh chưng, hành muối và nem rán cũng là những món cần có. Tùy theo khẩu vị của gia đình, có thể thêm một số món như thịt đông, nộm….

Mâm cúng tất niên trong nhà miền Trung: Các món đặc trưng của mâm cúng cuối năm miền Trung gồm: Bánh tét, thịt heo ngâm mắm, giò lụa, thịt gà, thịt lợn, canh măng khô, miến xào, ….

Mâm cúng tất niên của người miền Nam rất đa dạng và nhiều món ăn. Mâm cơm cúng tất niên của người miền Nam bao gồm các món ăn như: Bánh tét, thịt kho hột vịt, canh khổ qua, canh măng nấu xương, gỏi gà xé phay, gỏi tôm thịt, chả giò….

Tùy vào quan niệm của từng gia đình, vùng miền mà ngoài mâm cúng tất niên trong nhà bạn có thể làm thêm một mâm cúng tất niên ngoài trời.

Mâm cơm cúng tất niên trong nhà là để cúng tổ tiên, ông bà và mâm cúng tất niên ngoài trời là cúng Trời, Phật.

Cách bày mâm cúng tất niên ngoài trời có thể linh hoạt, bao gồm: Bánh chưng, thịt gà, hoa tươi, trầu cau, vàng mã là những lễ vật chính. Cùng với đó, bạn có thể chuẩn bị các món ăn đặc trưng vùng miền.

Mẫu bài cúng Tất niên theo “Văn khấn Nôm truyền thống”

Nam mô A di Đà Phật

Nam mô A di Đà Phật

Nam mô A di Đà Phật

Kính lạy:

– Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

– Ngài Kim niên đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần.

– Ngài bản cảnh Hoàng Thành chư vị Đại vương.

– Các ngài Ngũ Phương, Ngũ thổ long mạch Tài thần. Bản gia Táo quân cùng tất cả các vị thần linh cai quản ở trong xứ này.

– Chư gia Cao Tằng tổ khảo tỷ tiên linh nội ngoại.

Hôm nay là ngày... tháng Chạp năm……………………… tín chủ chúng con là:……………….

Ngụ tại:…………… (địa chỉ nơi ở)

Trước án tọa kính cẩn thưa trình:

Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới. Nay là ngày 30 Tết, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh vật phẩm hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh. Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chủ hương linh giáng lâm án tọa, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng.

Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

Top những mâm cỗ cúng ông Công ông Táo được chị em khen nức nở

Những ngày này không khó để bắt gặp hình ảnh mâm cỗ tươm tất được chia sẻ rầm rộ lên mạng xã hội. Mâm cỗ nào cũng đều đẹp mắt, rực rỡ sắc màu khiến không khí Tết tràn ngập muôn nơi.

Bấm xem >>