Đặc sản lá ngón xào tỏi của dân tộc Thái: Đáng sợ nhưng độc nhất

Lai Châu - vùng đất nơi cuối trời Tây Bắc gợi bao thương nhớ, vùng đất của người Thái trắng đã gắn bó bao đời với nhiều đặc sản vô cùng hấp dẫn. Đặc biệt là món rau rừng mà chưa nơi có được: đặc sản lá ngón xào tỏi.

Rau ngón của người Thái không phải là thứ lá ngón có độc mà nhiều người cả nghĩ hay dùng nó để quyên sinh. Thứ rau ngón mọc ngoài bìa rừng của bà con người Thái có chút khác biệt, lá to hơn và dày hơn, thuộc họ dây leo, nở hoa vào đầu xuân. Lần này lên Lai Châu, anh bạn Dư Khánh Kiên - người đã gắn bó với Lai Châu cả chục năm trời đã dẫn chúng tôi đi "thưởng thức" món rau ngón xào tỏi.

Đặc sản lá ngón xào tỏi của dân tộc Thái: Đáng sợ nhưng độc nhất - 1

Rau ngón, được bà con người Thái gọi là "pac ngọn". Đây là món rau rừng ưa thích của người Thái ở Lai Châu.

Quán ăn của bà Lò Thị Lan - người dân tộc Thái nằm sâu trong con phố nhỏ thuộc phường Đoàn Kết, thành phố Lai Châu. Khách ra vào tấp nập. Chỉ sau nháy mắt, bà chủ người Thái đã đon đả mang đĩa rau ngón xào tỏi xanh biếc, bốc hơi nghi ngút lên bàn.

Anh em ngồi cùng mâm cơm, ai cũng rụt rè nhìn thứ rau mà mỗi khi nghe thấy đã bủn rủn chân tay. Vốn đã quen ăn món này, anh Kiên gắp miếng rau xào ăn ngon lành. Vừa ăn, anh vừa gật gù khen ngon. Vừa ăn Kiên vừa giải thích: "Đây là rau ngón, chứ không phải loại lá ngón có độc mà nhiều người hay dùng để tự tử".

Bữa cơm của bà con người Thái vào dịp đầu năm thường có món canh lá ngón.

Đám thực khách ở miền xuôi lên mắt tròn, mắt dẹt nhìn mọi người ăn rau ngon ngon lành mới tin đây là món rau ăn được, không có độc. Mấy vị khách lạ gắp miếng rau ngón để ăn mà lòng vẫn đầy hoài nghi. Món lá ngón thơm lừng vừa bùi vừa có cái mùi ngai ngái của rừng mới ăn thì thấy khó, nhưng càng nhai kĩ càng ngon.

Trong mâm cơm của bà con người Thái không thể thiếu món ăn dân dã mà hấp dẫn này. Bà con thường dùng "pac ngọn" - lá ngón để nấu canh và xào. Ngoài ra rau ngón này còn được bà con người Thái dùng để chữa bệnh gan. Do rau ngón dễ ăn lại bổ dưỡng, nhiều bà con người Thái đã trồng và nhân giống thứ rau rừng đặc sản này.

Loại đặc sản độc nhất vô nhị này gắn liền với câu chuyện tình của đôi trai gái trẻ. Chàng trai và cô gái trót đem lòng yêu nhau nhưng chẳng may gia đình cô gái không chấp nhận vì cho rằng chàng trai mồ côi và quá nghèo.

Quá bế tắc, hai con người đang yêu quyết định tìm đến lá ngón để tự tử. Họ nắm lấy tay nhau rồi cùng cho nắm lá ngón hái được ở quả đồi bên kia bản Mường So vào miệng. Nhưng kỳ lạ thay, khi nhai thứ lá ấy, họ không cảm nhận được bất cứ biểu hiện gì của cái chết, chỉ có một mùi vị rất lạ, thoang thoảng ngái và chan chát nơi cổ họng.

Kể từ đó, dân bản ở Mường So bắt đầu biết đến loại lá ngón lạ ăn mà không chết, ngược lại rất ngon.