Cá linh mùa lũ chưa kịp rút

Mùi thơm ngào ngạt khắp căn phòng gần 200m2, từ dĩa cá linh thân quen. Và lạ ở chỗ, không hiểu người nấu đã điều gia vị kiểu gì mà thơm nức mũi đến vậy. Xin đừng vội! Bởi làn hương chỉ là một trong nhiều yếu tố cấu thành nên món ngon.

Cũng cần nếm qua muỗng nước cái đã. “Ồ! Chua thanh lẫn dịu ngọt và mặn vừa phải. Hao bún với rau dại lắm đây!”, một thực khách gốc Bạc Liêu nhận định. Còn có nhúm bông điên điển tươi nguyên, với mớ xoài hườm bằm nhuyễn, khế chín vàng ươm, chuối chát trắng xanh. Tất cả, gợi lòng sông nước miền Tây và miệt vườn trù phú.

“Nước lũ đang đứng, chờ ngày rút êm. Đám cá chạch, cá linh lủ khủ còn lóc, trê... lại hẻo”, chị Nguyễn Thị Thắm chuyên cung cấp cá đồng ở An Giang, cho biết. Nhờ thế, giống cá vẩy trắng này có dịp “chạy” về các chợ ở TP.HCM khá nhiều như chợ Tân Định (quận 1), chợ nhỏ Hoà Hưng (quận 10), giá khoảng 65.000 – 70.000/kg. Đa số là hàng đông lạnh. Ngoài ra, khiếm khuyết lớn nhất của chúng là thiếu cái mật! Tựa cá kèo “trời”, mật cá linh đắng nhưng có hậu ngọt nhất định. Do đó, nó góp phần áp chế độ béo ngậy từ mỡ cá, tạo nên thế cân bằng, vun vén nên cảm giác ngon lành, lâu ngán.

Cá linh tự nhiên béo bùi khỏi chê!

Thế nhưng, tất cả sẽ trở thành công cốc, nếu gặp bà nội trợ kỹ lưỡng đánh sạch vẩy cá. Lúc đó, giống như cá đối, thịt cá sẽ lạt hẳn khi nấu nướng. Vì lượng mỡ tự nhiên của cá dễ dàng thoát ra ngoài, khi gặp nhiệt cao. Mặt khác, dân sành ăn cá linh thích chọn dạng cá non, cỡ đầu ngón tay cái trở xuống. Cỡ này thịt cá ngọt hơn, xương mềm và vẩy không xảm. Đúng điệu thưởng thức, bạn không thể rỉa như cá chốt ăn mồi được. Phải cắn mạnh nguyên con hoặc ít nhất nửa con. Chỉ có vậy, bạn mới cảm nhận rõ cái ngon tổng hoà của giống cá “mê chơi” này – không chịu rút theo nước lũ.

Và đầu bếp sẽ vấp ngay rào cản: phải chế biến làm sao cho đầu và xương cá mềm rục, để khi ăn khỏi phải khựng lại lừa xương. Giải pháp truyền thống là kho mía, qua ba lửa.

Mới hơn, có món vừa kể: chưng với tương hột (loại mặn), đồng thời thêm vài ba trái me xanh dưới đáy nồi, thêm nhiều sả tươi, cùng chục củ hành tím bằm nhuyễn. Thêm ít gừng củ xắt chỉ cho tiêu thực. Pha nước chấm cũng có hai kiểu. Hoặc bạn múc ra vài muỗng nước chưng, giằm một vài đốt me xanh với ít ớt hiểm đỏ. Nước cốt me xanh chua thanh và thơm lộng.

Hay chọn loại me non cỡ ngón tay út (“mắt mèo”) giã nhuyễn với: ớt, đường rồi pha ít nước tương ngon vừa sền sệt. Me non không chua hỗn như me chín, cặp đôi với cá linh vậy là ngon tuyệt cú.