Bánh khoái cá kình chợ làng Chuồn

Lúc sinh tiền, cứ mỗi độ hè về, ngoại tôi thường chờ các anh em tôi về thăm quê ở gần chợ làng Chuồn (xã Phú An, Phú Vang, Thừa Thiên – Huế) và nói các dì đổ bánh khoái cá kình cho anh em chúng tôi thưởng thức. Đó là món đã đi vào ký ức của ngoại từ thuở nào.

Ngoại tôi thường tấm tắc, cá kình làm nhiều món ngon lắm, nấu canh với măng chua, nướng trên than hồng, om niêu đất… Lúc bấy giờ, ngoại thường dặn, phải mua thứ cá kình nhỏ bằng hai, ba ngón tay về đúc bánh mới ngon nhờ thịt ngọt, xương giòn, ăn bánh thì nhai luôn cả con.

Ngày nay, tóc chúng tôi đã lên màu sương khói, nhưng hay về lại chợ làng Chuồn nằm bên đầm phá Tam Giang để ăn bánh khoái cá kình mà nhớ thời thơ ấu. Chợ làng Chuồn tuy nhỏ nhưng có năm điểm bán bánh khoái cá kình như bà Nậy, bà Hết, bà Hoa… mà chẳng nơi đâu có được.

Bánh khoái cá kình phải ăn ngang luôn xương mới nhận ra đủ hương vị của bánh

Điểm của bà Huỳnh Thị Lành (o Lành) nằm khiêm nhường trong một góc chợ đã trên 25 năm bán bánh khoái cá kình. Bà vừa thoăn thoắt đúc bảy cái khuôn bánh lèo xèo trên lửa, vừa tiếp chuyện với chúng tôi: “Nguyên liệu chính để đúc loại bánh này là bột gạo, cá kình và dầu phụng, giá sống, nước mắm rút Thuận An hoặc nước mắm cá nục làng Trài, làng Hà, thứ nguyên chất nếm đến nhức răng”. Bánh khoái cá kình làng Chuồn được làm từ gạo cũng ở ruộng làng Chuồn mà ra, đem ngâm từ bốn đến năm tiếng mới đưa đi xay thành bột. Nhân bánh là những con cá kình vàng ươm, tươi ngon được đánh lên từ đầm Chuồn rộng lớn. Một chiếc bánh ngon có màu vàng mơ, vị ngòn ngọt nguyên sơ của tinh bột gạo, của cá kình tươi nướng sém, vương cùng mùi thơm quyến rũ của hành tươi phi mỡ. Bánh khoái ăn kèm với giá sống và nước mắm rút nguyên chất thêm ớt tỏi… Cá kình sinh sống ở đầm nước lợ, đặc biệt cá kình sống ở đầm Chuồn, đầm San trên phá Tam Giang thì rất ngon.

Trong cái rổ thưa, những con cá kình tươi roi rói màu vàng còn nhảy lách tách, vì vậy được nhiều người ưa chuộng. Cá kình sinh sản vào các tháng 5 – 6 hàng năm, thịt cá màu vàng ươm, thơm ngọt, gan cá bé tí xíu rất béo, mật đăng đắng, ăn bén sẽ ghiền. Giá cá kình hiện nay tại chợ làng Chuồn 180.000 – 200.000 đồng/kg.

Muốn ăn món bánh dân dã này, cứ vào chợ làng Chuồn chọn một điểm ưng ý, ngồi chồm hổm bên bếp, đổ xong cái nào chấm cái đó, vừa thổi vừa ăn. Mỗi bánh có một đến hai con cá kình sem xém cháy, lên hương “cá nướng”, thơm ngon lạ kỳ. Dù ở vùng ven cách thành phố khá xa, vào những ngày cuối tuần người ta vẫn chịu khó chạy xe về chợ làng Chuồn để ăn. Thưởng thức xong, mua vài chục cái đem lên thành phố làm quà cho người thân. Ấy vậy mà trai xứ Quảng có thơ rằng: Thơm ngon bánh khoái cá kình/Chợ Chuồn anh nhớ mối tình đôi ta/Cầu cho mưa nắng thuận hoà/Mùa màng tươi tốt, anh ra cưới nàng.