Việt Nam: Câu chuyện về hai lần APEC

21 nền kinh tế châu Á –Thái Bình Dương quay trở lại Việt Nam dự Hội nghị Cấp cao APEC tại Đà Nẵng, 11 năm sau khi Việt Nam tổ chức thành công APEC năm 2006. Nhiều thứ đã thực sự thay đổi.

Việt Nam: Câu chuyện về hai lần APEC - 1

Mặc dù Việt Nam vẫn tiếp tục tốc độ phát triển kinh tế nhanh kể từ sau Hội nghị thượng đỉnh APEC 2006 tại Hà Nội, các nước trong Đông Nam Á và khu vực châu Á- Thái Bình Dương cũng đã thay đổi đáng kể kể từ đó. Hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2017 tại Đà Nẵng là cơ hội lớn để thể hiện khả năng đối phó với những thay đổi đó.

APEC 2006: Khóa học về Thế giới tại Việt Nam

Việt Nam gia nhập Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào năm 1995, cho phép Hà Nội được hưởng lợi từ thương mại và đầu tư tăng lên với các nước láng giềng ASEAN thông qua Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA) và các hiệp định tự do thương mại của ASEAN với Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc và New Zealand. Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ thương mại với Mỹ vào năm 2000 và đã chấm dứt các biện pháp trừng phạt đối với Việt Nam năm 1994. Nỗ lực của các nỗ lực phát triển kinh tế của Việt Nam là trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào đầu năm 2007.

Hội nghị thượng đỉnh APEC 2006 tại Hà Nội là cuộc gặp gỡ của Việt Nam, ra mắt trên trường quốc tế. Cải thiện quan hệ thúc đẩy thương mại, đầu tư nước ngoài, và tăng trưởng kinh tế. Theo Ngân hàng Thế giới, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam tăng hơn gấp đôi từ 25 tỷ đô la năm 1996 lên 66 tỷ đô la năm 2006. Tổng thu nhập quốc dân (GNI) trên đầu người đã cải thiện từ 310 đô la năm 1996 lên 760 đô la năm 2006. Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn duy trì ở mức dưới 2,4 tỷ đô la trong giai đoạn này.

Khi đó, APEC là khu vực đầu tư trực tiếp lớn nhất vào Việt Nam với 65,6% tổng số vốn đầu tư. Trong 14 nước và lãnh thổ đầu tư lớn nhất (trên 1 tỉ USD) vào Việt Nam thì APEC đã có 10 nước với tổng vốn 39,5 tỉ USD, chiếm 62,7% tổng số vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam.

Xuất khẩu của Việt Nam sang các thành viên APEC chiếm tỉ trọng lớn nhất trong các khu vực trên thế giới với 72,8%. Hàng nhập khẩu vào Việt Nam từ APEC cũng chiếm tỉ trọng lớn nhất với khoảng 25,3 tỉ USD (2004), chiếm 79,2%.

Trong hơn 2,9 triệu lượt khách quốc tế đến VN trong năm 2004 thì APEC đã có trên 2,2 triệu lượt khách, chiếm 75,7%.

Việc tổ chức thành công APEC năm 2006 là đỉnh cao, làm cho Việt Nam được nhìn nhận không chỉ ở tầm khu vực, mà đã nâng cao vị thế để chủ trì những sự kiện, giải quyết những vấn đề ở tầm liên khu vực với quy mô và tính chất phức tạp hơn nhiều, được bạn bè quốc tế tin tưởng và đánh giá cao.

APEC 2017: Tầm nhìn, vị thế mới biến Đà Nẵng thành thương hiệu toàn cầu

Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á và Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Australia, với nội dung nhận định Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) 2017 là cơ hội để Việt Nam nâng cao vai trò trên trường quốc tế.

Trong Tuần lễ Cấp cao APEC lần này, Việt Nam sẽ đón tiếp lãnh đạo các cường quốc hàng đầu thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Nga thăm chính thức Hà Nội; cho thấy vai trò và tầm ảnh hưởng của Việt Nam trong khu vực ngày càng tăng. APEC rõ ràng đóng vai trò như một nơi gặp gỡ của các nhà lãnh đạo thế giới để thúc đẩy các mục tiêu thương mại, tự do hóa đầu tư và hội nhập kinh tế cũng như thảo luận bên lề một loạt các vấn đề phi kinh tế được quan tâm. Là chủ tịch APEC 2017, Việt Nam sẽ đóng vai trò ngoại giao trong việc thúc đẩy các mục tiêu của APEC trong một khung cảnh đa phương. Khi Việt Nam đón tiếp các chuyến thăm chính thức của các nhà lãnh đạo hàng đầu thế giới đến Hà Nội, Việt Nam cũng được hưởng lợi từ các mối quan hệ song phương. Bởi vì, mỗi lãnh đạo nước ngoài thăm chính thức Hà Nội sẽ thừa nhận vai trò của Việt Nam như một nhân tố quan trọng trong hòa bình và ổn định của khu vực.

Cũng theo giáo sư Carl Thayer, Việt Nam đã chọn chủ đề “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung”. Đây là một chủ đề quan trọng thể hiện sự cấp bách của việc phục hồi từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bằng cách hội tụ sự đồng thuận trong các nước thành viên APEC để thúc đẩy các nỗ lực tăng trưởng và hội nhập kinh tế khu vực thông qua thương mại và đầu tư. Vì Việt Nam là một nền kinh tế mới nổi phụ thuộc vào tiếp cận thị trường của các nền kinh tế tiên tiến, nước này có những điều kiện để xác định các trở ngại đối với tăng trưởng kinh tế. Việt Nam đã nhấn mạnh cải cách cơ cấu và đổi mới trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chủ đề của APEC 2017 cũng sẽ thúc đẩy mục tiêu chung và dài hạn của APEC là xây dựng một cộng đồng hòa bình, ổn định, hội nhập và thịnh vượng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Grigory Trofimchuk - Phó Chủ tịch Hội đồng Chuyên gia của Quỹ hỗ trợ nghiên cứu khoa học “Ý tưởng Á-Âu” nhận định, đối với Việt Nam, việc đứng ra tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh APEC-2017 không chỉ là một vinh dự mà còn là một trách nhiệm để chứng minh vị thế xứng đáng của Việt Nam giữa các nền kinh tế dẫn đầu thế giới hiện nay. Địa điểm tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh APEC-2017 là Đà Nẵng, thành phố nổi tiếng thứ 3 ở Việt Nam sau Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Với APEC-2017, Đà Nẵng đang nhanh chóng trở thành một thương hiệu toàn cầu. Theo ông Trofimchuk, Việt Nam xứng đáng được đứng ra tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh APEC-2017 dựa trên trọng lượng và vai trò của Việt Nam trong nền kinh tế thế giới bởi khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang được công nhận là trung tâm của sự phát triển thế giới, và nhìn chung cũng là một trung tâm về địa chính trị. Đối với Việt Nam, đây không chỉ là một vinh dự lớn mà còn là một trách nhiệm lớn để chứng minh được vị trí xứng đáng của mình giữa các nền kinh tế dẫn đầu trên thế giới hiện nay. Bản thân Việt Nam cũng có những kỳ vọng lớn vào kỳ Hội nghị Thượng đỉnh sắp tới.

Đó là sự phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng; sự đóng góp đáng kể cho tiềm năng của APEC; việc quảng bá hình ảnh Việt Nam với tư cách một đất nước có nhiều tiềm năng lớn; là bước tiến lớn để biến APEC trở thành một diễn đàn kinh tế dẫn đầu, cũng như hướng đến một thế giới nhân văn hơn. Hội nghị Thượng đỉnh lần này diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế đang diễn ra khá phức tạp. Chính vì vậy, Việt Nam với tư cách là nước chủ nhà APEC-2017, sẽ còn có thêm trọng trách đưa ra không chỉ những đánh giá và dự báo chính xác mà còn cả những giải pháp cho những vấn đề cấp bách đó.

APEC 2017 sẽ góp phần nâng cao nội lực của đất nước, thúc đẩy trao đổi thương mại, đầu tư và du lịch của Việt Nam với các đối tác APEC. APEC hiện chiếm 75% thương mại, 78% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và 79% tổng lượng khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam. Là thành viên APEC, Việt Nam có thêm nhiều cơ hội để tiếp cận khoa học công nghệ và trình độ quản lý tiên tiến, tranh thủ nguồn lực quốc tế để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu…. Các Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp và đội ngũ cán bộ làm công tác hội nhập của Việt Nam có điều kiện trưởng thành thêm thông qua triển khai các cam kết và dự án hợp tác của APEC.