Quy định mới về lãi suất cho vay tiêu dùng làm khó công ty tài chính?

Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 43 quy định cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính và Thông tư 36 quy định về hoạt động cho vay của TCTD đối với khách hàng, tuy nhiên các quy định cũng đang đặt ra một số thách thức cho các CTTC tiêu dùng.

Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 43/2016/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính (CTTC) và Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của TCTD đối với khách hàng.

Theo bà Vương Thủy Tiên, Thành viên Hội đồng Thành viên Home Credit Việt Nam thì, việc ra đời của Thông tư 43 đã giúp hoạt động cho vay tiêu dùng của các CTTC hiện đã có một khung pháp lý riêng, không còn bị đối xử như một ngân hàng thương mại như trước đây. Đây là một thay đổi lớn, tích cực trong quản lý của cơ quan chức năng có ghi nhận sự khác biệt trong hoạt động của các CTTC và ngân hàng thương mại, một loại hình hoạt động được xem là mới nhưng có tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong thời gian gần đây.

Ngoài ra, Thông tư 43 có những quy định mới liên quan đến quy đổi lãi suất theo năm, thời gian gọi điện nhắc nợ với khách hàng, đơn giản hóa về hồ sơ vay vốn…. Những điều khoản này sẽ góp phần tăng cường việc minh bạch hóa hoạt động cho vay tiêu dùng của các CTTC, đơn giản hóa các thủ tục vay, cũng như hướng đến bảo vệ một cách tốt nhất quyền lợi của người tiêu dùng.

Các thông tư có ảnh hưởng tích cực đến hoạt động của CTTC lẫn khách hàng tuy nhiên cũng có nhiều thách thức đối với các CTTC

Bà Tiên cho rằng, các thông tư này cũng có ảnh hưởng tích cực đến hoạt động của CTTC lẫn khách hàng. Cụ thể, Thông tư 39 về cho vay của tổ chức tín dụng với khách hàng đã nêu rõ tổ chức tín dụng (bao gồm cả CTTC) có thể thỏa thuận về lãi suất với khách hàng. Và Thông tư 43 và 39 đưa ra các quy định cũng nhằm đơn giản hóa các thủ tục cho vay, ví dụ như yêu cầu áp dụng đơn đăng ký vay sẽ tùy thuộc quyết định của các tổ chức tín dụng.

Việc yêu cầu niêm yết lãi suất theo năm trong hợp đồng sẽ giúp khách hàng hình dung rõ hơn về mức lãi suất mà họ phải trả, là căn cứ để khách hàng có thể so sánh với lãi suất ngân hàng, cẩn trọng hơn khi quyết định đi vay, mặc dù việc so sánh này chưa thật chính xác vì hoạt động của CTTC và ngân hàng rất khác biệt.

Thông tư cũng có quy định rõ ràng về thời gian nhắc nợ đối với khách hàng (từ 7 giờ đến 21h). Mục tiêu của điều khoản này là nhằm bảo vệ khách hàng cũng như minh bạch hóa hoạt động cho vay tiêu dùng (CVTD) của các CTTC.

Tuy nhiên, bà Tiên cho biết, các quy định cũng đang đặt ra một số thách thức cho các CTTC tiêu dùng.

Cụ thể, các quy định mới về phương pháp tính lãi tiền vay quy đổi lãi suất theo năm (một năm là 365 ngày thay cho 360 ngày như trước đây), quy định cụ thể về việc tính lãi chậm trả hoặc lãi suất áp dụng đối với dư nợ gốc bị quá hạn… sẽ buộc các công ty tài chính phải điều chỉnh hệ thống cho phù hợp. Điều này sẽ có tác động lớn đến hoạt động của CTTC, đặc biệt là các công ty có lượng khách hàng lớn bởi mọi việc đều phải thực hiện tự động. Các công ty sẽ phải thay đổi hệ thống về cách tính lãi, lãi phạt quá hạn, sửa đổi hợp đồng, và phải đăng ký hợp đồng mẫu với Bộ Công Thương.

Bên cạnh đó, thời gian đăng ký hợp đồng mẫu với Bộ Công Thương ít nhất là 20 ngày làm việc mới được phê duyệt trong trường hợp hợp đồng mẫu đầy đủ và hợp lệ. E ngại lớn nhất của các công ty là khi hai Thông tư mới này chính thức có hiệu lực vào ngày 15/3, họ có thể sẽ không đủ thời gian để chỉnh sửa hệ thống cho phù hợp nhằm tuân thủ các quy định mới.

Ngoài ra, điều các công ty tài chính cũng băn khoăn là với cách tính lãi quá hạn theo các quy định mới sẽ gây khó khăn hơn trong việc giải thích rõ ràng về mức phạt khách hàng sẽ phải nộp do mức lãi này thay đổi theo ngày và sẽ khá là khó hiểu đối với phần lớn khách hàng của các CTTC, do vậy việc thông tin rõ ràng và dễ hiểu hơn cho khách hàng, đặc biệt là những khách hàng có kiến thức về tài chính chưa cao là một điều khá khó khăn.