Nhà nước buông các “ông lớn”

Theo giới phân tích, nếu bán thành công toàn bộ cổ phiếu tại 10 công ty, nhà nước sẽ thu về 3-4 tỉ USD để bổ sung nguồn thu ngân sách

Chính phủ vừa quyết định thoái toàn bộ vốn cổ phần nhà nước tại 10 doanh nghiệp (DN) lớn, gồm: Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk - 45,1%), Tổng Công ty CP  Bảo Minh (BMI - 50,7%), Tổng Công ty CP Tái Bảo hiểm Quốc gia Việt Nam (VNR - 40,4%), Công ty CP Nhựa Thiếu niên Tiền phong (NTP - 37,1%), Công ty CP Nhựa Bình Minh (BMP - 38,4%), Công ty CP Hạ tầng và Bất động sản Việt Nam (47,6%), Công ty CP Cơ khí và Khoáng sản Hà Giang (HGM - 46,6%), Công ty CP Xuất nhập khẩu Sa Giang (SGC - 49,9%), Công ty CP FPT (FPT - 6%) và Công ty CP Viễn thông FPT (FTC - 50,2%).

Thặng dư hàng ngàn tỉ đồng

Nhiều nhà đầu tư cho rằng sau khi bán toàn bộ cổ phiếu tại 10 công ty trên, nhà nước sẽ thu về số tiền cực lớn. Bởi lẽ, trong các mã cổ phiếu trên, không ít cổ phiếu đang là “ngôi sao” của thị trường chứng khoán. Đơn cử, Vinamilk hiện có vốn điều lệ 12.000 tỉ đồng (1,2 tỉ cổ phiếu), trong đó phần vốn nhà nước khoảng 5.400 tỉ đồng (45,1% vốn điều lệ), tương đương 540 triệu cổ phiếu (tính theo mệnh giá 10.000 đồng). Nếu tính giá mỗi cổ phiếu Vinamilk là 106.000 đồng (ngày 14-10) thì giá trị cổ phiếu mà nhà nước nắm giữ lên tới 57.240 tỉ đồng. Như vậy, sau khi bán thành công số cổ phiếu của mình tại Vinamilk, nhà nước sẽ có được thặng dư vốn cổ phần hơn 10 lần so với số vốn đang nắm giữ tại DN này.

Thực tế cho thấy trên sàn chứng khoán, Vinamilk là DN đạt lợi nhuận cao. Năm 2014, công ty này lãi hơn 7.600 tỉ đồng và 6 tháng đầu năm 2015 thu về 4.500 tỉ đồng lợi nhuận. Việc nhà nước bán hết cổ phần tại Vinamilk là cơ hội cho nhà đầu tư nước ngoài bởi cổ phiếu này liên tục cạn room trong thời gian qua.

Chính phủ đã quyết định thoái toàn bộ 45,1% vốn nhà nước tại Công ty CP Sữa Việt Nam Ảnh: NGUYỄN HẢI

Tương tự, tuy chỉ nắm giữ 6% vốn điều lệ tại FPT nhưng do DN này có vốn điều lệ 3.975 tỉ đồng nên phần vốn của nhà nước tại FPT hơn 238 tỉ đồng (tương đương 23,8 triệu cổ phiếu, tính theo mệnh giá 10.000 đồng ). Nếu “áp” với giá cổ phiếu FPT gần đây giao dịch xoay quanh 45.000 đồng/cổ phiếu thì giá trị vốn hóa thị trường của số cổ phiếu mà nhà nước nắm giữ lên tới trên 1.000 tỉ đồng. Giả sử nhà nước bán hết số cổ phiếu FPT tại thời điểm này sẽ thu về thặng dư hơn 700 tỉ đồng.

Ngoài ra, do thị giá cổ phiếu  BMI, VNR, NPT, BMP, HGM, SGC, FTC… hiện gấp 2-5 lần mệnh giá nên nếu bán hết các mã cổ phiếu này, nhà nước cũng thu về hàng ngàn tỉ đồng thặng dư vốn.

Với vốn điều lệ của 10 công ty hơn 19.000 tỉ đồng, tương đương 1,9 tỉ cổ phiếu đang lưu hành, khi nhà nước thoái vốn đồng nghĩa một khối lượng lớn cổ phiếu được chào bán trên thị trường. Tuy nhiên, do Tổng Công ty Quản lý vốn nhà nước (SCIC) được Chính phủ giao thực hiện thoái vốn nên giới phân tích cho rằng SCIC sẽ có lộ trình chào bán cổ phiếu hợp lý, tác động tích cực đến thị trường chứng khoán.

Bổ sung nguồn thu ngân sách

Lãnh đạo một quỹ đầu tư nước ngoài nhận định: Khi SCIC bán toàn bộ cổ phiếu tại 10 “ông lớn” sẽ bổ sung nguồn thu ngân sách từ 3-4 tỉ USD. Các DN mà nhà nước thoái vốn có điều kiện để huy động vốn trên thị trường chứng khoán, tiến đến tư nhân hóa 100% để kinh doanh hiệu quả hơn, khi đó sẽ nộp thuế nhiều hơn, làm tăng nguồn thu ngân sách. Mặt khác, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ nhìn thấy Việt Nam quyết tâm rời bỏ vai trò nhà nước tại các công ty cổ phần, tạo điều kiện cho họ góp vốn vào nhiều DN. “Tuy nhiên, nếu nhà nước bán toàn bộ cổ phiếu cho một nhóm nhà đầu tư thì nhiều khả năng thị trường chứng khoán sẽ xảy ra những biến động đáng lo ngại” - vị này khuyến cáo.

Chuyên gia kinh tế - TS Lê Đăng Doanh đánh giá việc nhà nước thoái vốn tại các DN lớn là bước đi đúng đắn nhằm thúc đẩy tiến trình cổ phần hóa đang trì trệ. “Tuy nhiên, SCIC cần có phương án cụ thể trong việc thoái vốn nhà nước, trong đó quy định chi tiết đối tượng mua cổ phiếu, nguồn gốc dòng tiền, phương thức thỏa thuận giá cả… bởi các DN mà nhà nước thoái vốn đều là những đơn vị nổi tiếng, kinh doanh hiệu quả nên dễ xảy ra tình trạng nhà đầu tư tranh nhau mua cổ phiếu, phát sinh những biểu hiện tư lợi giống như việc nhượng quyền dự án đầu tư mà dư luận quan tâm gần đây” - ông Doanh lưu ý.