Mạnh tay với tình trạng thao túng nhà băng

Hiện nay, tình trạng sở hữu, sở hữu chéo, nhóm cổ đông chi phối đã từng bước được kiểm soát nhưng thực tế vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro do tình trạng chi phối, thao túng hoạt động ngân hàng chưa được xử lý triệt để.

Đó là một trong những nhận định đáng chú ý được NHNN vừa đưa ra trong bản dự thảo lần 1 Báo cáo đánh giá tác động của chính sách đề nghị xây dựng luật Hỗ trợ tái cơ cấu các tổ chức tín dụng (TCTD) và xử lý nợ xấu.

Theo nội dung của dự thảo, các vi phạm về giới hạn sở hữu cổ phần, sở hữu chéo mặc dù đã dần được xử lý nhưng một số tổ chức tín dụng vẫn đang có sở hữu cổ phần lẫn nhau hoặc sở hữu qua lại với doanh nghiệp.

Một số tổ chức tín dụng vẫn còn tình trạng cổ đông là tổ chức sở hữu trên 15% vốn điều lệ, cổ đông và người có liên quan sở hữu trên 20% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng.

NHNN cho rằng hiện nay chưa có quy định hạn chế sử dụng vốn do các TCTD cấp tín dụng để góp vốn, mua cổ phần của TCTD. Do đó trường hợp tổ chức, cá nhân sử dụng nguồn vốn vay từ các TCTD để góp vốn mua cổ phần của TCTD cũng là một trong các nguyên nhân dẫn tới tình trạng sở hữu chéo giữa các TCTD nêu trên, không phản ánh thực chất cơ cấu, năng lực cổ đông tại các TCTD…

Từ đó, NHNN đề nghị bổ sung vào trong luật Các TCTD: Nguồn vốn có được do các TCTD cấp tín dụng không được sử dụng để góp vốn mua cổ phần của bất kỳ TCTD nào.  

Theo cơ quan này, bổ sung điều khoản này về mặt kinh tế sẽ giúp việc xử lý tình trạng sở hữu chéo tại TCTD tốt hơn, minh bạch hóa nguồn vốn góp vốn, mua cổ phần tại TCTD, đảm bảo các cổ đông lớn tại các TCTD phải thực sự có năng lực tài chính.

Ngoài ra, NHNN cũng nhận thấy một trong các nguyên nhân chính để xảy ra việc các TCTD lâm vào tình trạng yếu kém trong thời gian qua là do năng lực của người quản trị, điều hành tại một số TCTD còn nhiều bất cập so với quy mô, tốc độ tăng trưởng, mức độ và yêu cầu về quản trị rủi ro trong hoạt động của TCTD hoặc do các hành vi sai phạm từ người quản lý, điều hành dẫn tới thất thoát tài sản của TCTD.

Do đó đặt ra yêu cầu cần phải có các quy định về tiêu chuẩn, điều kiện chặt chẽ hơn đối với người giữ chức danh quản lý, điều hành tại các TCTD. Ví dụ, các cá nhân vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật về hoạt động ngân hàng bị cấm vĩnh viễn không được là người quản lý, điều hành TCTD...