Bộ trưởng Tài chính: Không tăng thuế ngay sau khi ra cơ chế đặc thù cho TP.HCM

Trên cơ sở ý kiến tham gia thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, ý kiến của các ĐBQH, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng đã báo cáo làm rõ một số điều liên quan đến Nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển TP.HCM.

Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang là một trung tâm kinh tế lớn nhất và mang ý nghĩa đầu tàu của cả nước. Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, GDP của thành phố chiếm 1/5 GDP của cả nước, tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố cao gấp 1,6 lần so với tốc độ của cả nước; số doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn của thành phố chiếm 1/3 tổng số doanh nghiệp trong cả nước.

Thành phố có cơ cấu kinh tế hiện đại, 99% là khu vực công nghiệp và dịch vụ, như vậy thành phố phát triển nhanh hơn, sẽ đóng góp nhiều hơn cho tăng trưởng và phát triển chung của cả nước.

Về ngân sách nhà nước, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết thành phố hiện đang đóng góp gần 30% vào tổng thu ngân sách nhà nước hàng năm. Quan trọng hơn, thành phố là địa bàn đóng góp lớn nhất vào thu của ngân sách Trung ương và mức đóng góp ngày càng tăng đã thể hiện rõ tinh thần thành phố vì cả nước.

Cụ thể giai đoạn 2004 - 2006, tỷ lệ điều tiết của ngân sách Trung ương từ các khoản thu phân chia của thành phố 71%, đến giai đoạn 2007 - 2010 tăng lên 74%; giai đoạn 2011 - 2016 tăng lên 77% và giai đoạn 2017 - 2020 hiện nay 82%.

“Như vậy, thành phố thu 100 đồng thì giữ lại 18 đồng và điều tiết về Trung ương 82 đồng. Ngoài ra, thành phố cũng đóng góp trên 1/3 số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu và thu từ dầu thô của cả nước và toàn bộ số thu này là cân đối của ngân sách trung ương 100%”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng làm rõ một số vấn đề được các ĐBQH nêu sáng 20/11.

Cũng theo Bộ trưởng Dũng, động lực phát triển của TP.HCM đang chậm lại, tăng trưởng bình quân từ mức 2 con số trong giai đoạn 1986 - 2010 (bình quân 10,7%) đã giảm xuống 1 con số của giai đoạn 2011-2015 (bình quân 9,6%), làm chậm lại mức tăng trưởng chung của cả nước.

Từ tăng trưởng kinh tế dẫn đến tốc độ tăng thu ngân sách của thành phố cũng chậm lại. Nếu như trước đây tốc độ tăng thu của thành phố hàng năm tăng khoảng trên dưới 20%/năm, nay chỉ còn 14-16%/năm. Tác động trực tiếp đến cân đối thu của ngân sách Trung ương do trên 80% các khoản thu phân chia nội địa cộng với 100% số thu xuất nhập khẩu và dầu thô trên địa bàn thành phố thuộc ngân sách trung ương nên rủi ro về thu trên địa bàn thành phố chủ yếu thuộc về ngân sách Trung ương.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết này không có nghĩa TP.HCM sẽ thực hiện ngay việc tăng thuế. Thay vào đó, thành phố phải xây dựng đề án cụ thể gồm tăng ở thuế suất nào, đánh giá đầy đủ các chính sách, tác động đến môi trường kinh doanh, đời sống người dân và tác động xã hội khác. Báo cáo Hội đồng nhân dân, báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội nếu cần thiết để xem xét quyết định.

Về thuế tài sản, Bộ trưởng Tài chính thừa nhận đây là sắc thuế mới khó, cần có sự đồng bộ của các lĩnh vực quản lý khác, đồng thời cần sự đồng thuận, nên cần phải có thí điểm để tổng kết nhân rộng.

Đối với thu từ cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, theo kế hoạch dự kiến thu từ thành phố khoảng 20 nghìn tỷ đồng, trong tổng số 250 ngàn tỷ đồng của kế hoạch 5 năm. Theo giá trị phần vốn nhà nước tại 39 doanh nghiệp thành phố quản lý trong danh sách phải cổ phần hóa của giai đoạn 2017-2020, giá trị sổ sách khoảng 42 ngàn tỷ đồng. Thành phố dự kiến có thể thu khoảng 67 ngàn tỷ đồng từ cổ phần hóa doanh nghiệp.

Bộ trưởng Tài chính cho rằng trong thời gian tới khi kinh tế thành phố lớn mạnh hơn, số thu từ cổ phần hóa không chỉ là 20 ngàn tỷ đồng mà sẽ gấp nhiều lần số này và có thể cao hơn cả mức thành phố dự kiến.