Giảm cân hay giảm tuổi thọ?

Hầu như chị em nào cũng có lần tìm cách giảm cân, nhưng không phải ai cũng giảm cân đúng cách.

Một thân hình “mình hạc xương mai” luôn là mong ước của hầu hết chị em phụ nữ. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn sở hữu thân hình cò hương đáng mơ ước. Vì vậy, việc điên cuồng tìm cách giảm cân cũng thường xuyên xảy ra hầu như với bất kỳ chị em phụ nữ nào. Có đủ mọi cách giảm cân khác nhau được chị em triệt để áp dụng, hiệu quả có, nhưng độc hại cũng nhiều.

Nếu bạn cũng là một trong những tín đồ yêu chuộng việc giảm cân để luôn “mỏng manh” như người mẫu thì hãy cân nhắc lại cách giảm trọng lượng của mình, vì có khi đó chính là nguyên nhân dẫn đến những nguy hại về sức khoẻ mà bạn không bao giờ ngờ tới.

Mối nguy bất ngờ từ chế độ ăn kiêng hà khắc

Để có một vòng eo “thắt đáy lưng ong”, các bạn nữ đã không ngại “hành xác” mình về cả thể chất và tinh thần để mau chóng có được một thân hình “mi nhon” và một cân nặng “nhẹ hều” theo chuẩn người mẫu.

Ăn kiêng có thể được xem là biện pháp được áp dụng phổ biến nhất.

Nhưng, ăn kiêng cũng có “năm bảy đường” ăn khác nhau, có chị em thực hiện theo phương pháp khoa học, nghĩa là giảm ăn các chất đường, bột, mỡ, tăng cường nước lọc, rau xanh, kết hợp với việc vận động và tập luyện thể thao. Tuy nhiên, cách làm này đòi hỏi sự kiên trì, siêng năng vì hiệu quả đạt được lâu hơn mong đợi. Thế nên có không ít chị em muốn giảm cân “cấp tốc” hơn, bằng cách ép mình chỉ uống nước, nhịn ăn càng nhiều càng tốt, thậm chí bỏ bữa, không ăn, chuyển sang uống mỗi nước ép trái cây… Cách làm này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà về lâu dài còn ảnh hưởng ngược lại đến cả nhan sắc của “khổ chủ”, chưa kể tác dụng không lâu dài như mong đợi.

Tắc “nguyệt san”. Ăn kiêng dẫn đến trọng lượng cơ thể giảm quá nhanh gây ra tắc nguyệt san đối với các bạn trẻ đang trong độ  tuổi dậy thì và hoàn thiện cơ thể. Do trong thời kỳ này cả nam và nữ giới đều cần phải tích lũy một lượng mỡ nhất định thì kinh nguyệt mới xuất hiện, đồng thời duy trì kinh nguyệt theo quy luật mỗi tháng một lần. Nếu giảm cân một cách mù quáng, lượng mỡ quá ít sẽ làm chậm xuất hiện kinh nguyệt. Với những chị em đã có kinh nguyệt thì có thể bị rối loạn kinh nguyệt hoặc tắc kinh.

Sỏi mật. Do trong quá trình giảm cân, hầu như những thức ăn có hàm lượng mỡ và nhiệt lượng thấp được ưu tiên hàng đầu dẫn đến tình trạng lượng mỡ và cholesterol trong cơ thể cũng sụt giảm đột ngột, gây cảm giác đói. Tuy nhiên, do thiếu hụt các chất cần thiết nên túi mật không thể chuyển đủ lượng dịch mật cho ruột non, lượng dịch mật tụ lại sẽ chuyển hóa thành sỏi, về lâu dài sẽ gây ra bệnh sỏi mật.

Loãng xương. Chắc hẳn bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng ăn kiêng sẽ ảnh hưởng đến hàm lượng canxi trong cơ thể bạn. Do tổ chức mỡ là môi trường quan trọng để tạo hormone nữ, hormone nữ lại ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Nên việc ăn kiêng làm giảm mỡ, dẫn đến hệ lụy làm giảm lượng hormone trong cơ thể, vì vậy cũng không khó để dẫn đến tình trạng loãng xương, đặc biệt với những chị em đang trong giai đoạn tiền và mãn kinh.

Tổn thương tế bào não. Thật nguy hiểm nếu ăn kiêng để rồi hại đến cả não – một trong những cơ quan quan trọng nhất trong toàn cơ thể. Do ăn kiêng quá hà khắc nên lượng dinh dưỡng trong cơ thể sẽ bị thiếu hụt, dẫn đến việc không đủ dinh dưỡng để não hoạt động. Hậu quả là gây ra những tổn thương cho tế bào não, ảnh hưởng trực tiếp đến trí nhớ và sự minh mẫn của chính bạn.

Về ngoại hình, ăn kiêng hà khắc không giúp bạn đẹp hơn, mà ngược lại gây ra hàng loạt các hậu quả tác động trực tiếp lên diện mạo bên ngoài của bạn.

Ăn kiêng để xinh đẹp hơn là mục đích cuối cùng, nhưng thực tế, có thể hoàn toàn ngược lại. Cơ thể suy nhược và thiếu sức sống sẽ gây hại đến nhan sắc của bạn đầu tiên.

Thiếu sức sống là hình ảnh đầu tiên bạn sẽ nhận được sau một đến hai tuần ăn kiêng. Vì cơ thể phải tiết kiệm tối đa năng lượng nên bạn sẽ khó tập trung hết sức vào công việc và cả những hoạt động thể chất khác. Tệ hại hơn, bạn sẽ bị ám ảnh bởi hai từ “đồ ăn” vì bạn luôn trong tình trạng đói bụng do ăn quá ít. Phần năng lượng rơi rớt sẽ chỉ còn đủ để bạn chống lại cảm giác thèm ăn mà thôi chứ không còn dư để bạn có những cải tiến trong công việc. Chưa kể, sau đó có thể dẫn đến chứng biếng ăn, hoặc ngược lại, nếu bạn cắt việc ăn kiêng đột ngột và quay lại chế độ ăn bình thường sau một thời gian nín nhịn, bạn sẽ có nguy cơ bị chứng “cuồng ăn” hành hạ.

Da xấu và chứng rụng tóc. Cơ thể sẽ phản ứng với chế độ ăn uống sơ sài của bạn trước tiên là trên khuôn mặt. Da sẽ không thể đẹp nếu cơ thể thiếu các vitamin, protein và các axít béo. Một số nghiên cứu cho thấy, các nếp nhăn của tuổi già có thể giảm xuống nếu bạn ăn nhiều cá, trứng, các cây họ đậu, rau xanh và dầu oliu. Đồng thời, do sức khỏe của tóc được duy trì từ các thành phần chủ yếu như  protein và nguyên tố vi lượng nhôm, sắt đồng… Những người ăn kiêng để giảm cân, thường không có đủ lượng protein và nguyên tố vi lượng đưa vào cơ thể nên tóc dễ bị rụng. Hậu quả là bạn sẽ có một làn da chảy xệ, nhăn nheo trước tuổi và một mái tóc xơ xác ngoài ý muốn.

Sâu răng và gây hôi miệng. Có nhiều người sau một thời gian dài nhịn ăn đã chuyển sang mắc chứng nghiện ăn dẫn đến việc liên tục ăn ngay cả khi không cảm thấy đói. Các loại kẹo bánh và đồ ăn vặt chính là tác nhân gây ra những chiếc răng sâu. Ngoài ra còn một tác nhân vô cùng nguy hiểm khác là axít có trong thức ăn mà bạn nôn ra. Có nhiều người vì quá ân hận sau khi ăn rất nhiều đã chọn giải pháp nôn ra để khỏi cắn rứt nhưng họ lại không biết rằng những axít trong thức ăn mà họ nôn ra sẽ làm hại chân răng và gây hôi miệng. Nghe “ghê” quá phải không bạn? Vì vậy đừng nghỉ rằng ăn kiêng theo chế độ dè xẻn và hà khắc là sẽ mau giảm cân bạn nhé.

Tăng cân trở lại. Nói cách khác, sự trao đổi chất của bạn sẽ kém đi rất nhiều. Đây là lý do sinh lý số một chứng minh vì sao việc ăn kiêng không có kết quả lâu dài. Thức ăn cung cấp năng lượng cho cơ thể, và khi không được cung cấp đầy đủ năng lượng, cơ thể sẽ có một cơ chế mới để thích nghi. Lúc này cơ thể sẽ đốt cháy các bắp cơ để thay thế cho phần thức ăn thiếu hụt cũng như quá trình trao đổi chất sẽ bị giảm xuống để giữ lại lượng mỡ cần thiết. Một điều hiển nhiên là bạn sẽ không thể chịu đựng mãi chế độ ăn uống kham khổ và bạn bắt đầu ăn lại. Thế nhưng sự trao đổi chất trong cơ thể lại không diễn ra với tốc độ như trước kia nữa. Thức ăn được cung cấp nhiều hơn nhưng cơ thể đã quen với chế độ dè xẻn, do đó bạn lại tăng cân. Chưa kể các bắp cơ của bạn sẽ nhão ra và chảy xệ do tình trạng này đem lại.

Phá hỏng các mối quan hệ. Đây mới thật sự là nguy cơ tiềm ẩn nguy hiểm nhất khi bạn quá cuồng ăn kiêng. Một mối quan hệ để xây dựng đòi hỏi thời gian và công sức lâu dài, nhưng bạn có thể phá hỏng trong phúc chốt nếu ai đó khen bạn hôm nay tròn trịa quá, hay dẫn đến việc bạn sẽ nghi ngờ mọi lời khen chê của người xung quanh. Khi đã ăn kiêng, sẽ có lúc bạn luôn nhớ đến lần cuối đi ăn tối rất ngon miệng với bạn bè hay một nửa của mình mà không phải lo lắng xem mình sẽ nhịn ăn trong bao nhiêu ngày tới vì bữa ăn hôm nay. Cảm giác này dày vò bạn thường xuyên, làm bạn trở nên khó chịu, cáu gắt, dễ xung đột hơn. Do đó, nguy cơ ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh là điều tất yếu.

“Thần dược” giảm cân – liệu có an toàn?

Trà giảm cân có tác dụng thực sự như mong đợi của bạn?

Đã thấy tác hại của ăn kiêng quá mức, bạn thấy sợ, nhưng vẫn muốn giảm cân. Vì vậy khi nghe quảng cáo về các loại dược phẩm hay trà, café giảm cân, bạn không ngần ngại thử liền, với mục tiêu sẽ khỏi cần tăng vận động mà cân nặng vẫn giảm “ào ào”. Đúng là cân nặng của bạn sẽ giảm mạnh, nhưng kéo theo đó là sức khỏe của bạn cũng “ào ào” đi xuống.

Thuốc giảm cân có nguy cơ làm giảm… tuổi thọ. Theo các chuyên gia, các loại thuốc giảm cân được chia thành 3 loại chính là thuốc làm chán ăn, thuốc tạo cảm giác no giả và thuộc làm chuyển hóa các chất béo trong cơ thể. Trong đó, loại thuốc gây chán ăn rất nguy hiểm  vì thường chứa các chất amphetamin, imidazoiso, pseudoephedrin… có tác dụng phụ như kích thích, khô miệng, táo bón, nhịp tim nhanh, mất ngủ nên không được sử dụng vào buổi tối. Nhóm thuốc này cũng không nên dùng cho người có tiền sử bệnh tăng huyết áp, cường tuyến giáp, có tiền sử chán ăn, tâm thần, có khuynh hướng nghiện thuốc... Theo các bác sĩ, những loại thuốc giảm cân này thường không làm mất đi lượng mỡ cần giảm mà chỉ làm mất nước. Điều này rất nguy hiểm bởi nếu mất nước kéo dài sẽ gây mất điện giải, tụt huyết áp, thậm chí là suy thận, gây tử vong. Hơn nữa, một số triệu chứng giảm cân là giả tạo, người uống sẽ tăng cân trở lại sau khi dừng thuốc. Ngoài ra, việc giảm cân quá mức hay quá nhanh không được kiểm soát cũng gây những tai biến nghiêm trọng, làm khởi phát đợt cấp của các bệnh tiềm tàng như suy gan, suy thận, suy tim, trầm cảm.

Trà, café giảm cân tưởng an toàn nhưng nguy hiểm. Theo tiến sĩ Nguyễn Hữu Ðức - giảng viên Ðại học Y dược TP.HCM, thì các chất lợi tiểu, nhuận trường trong trà chỉ có tác dụng làm mất nước, gây tiêu chảy, ăn không được nên giảm cân, rất có hại cho cơ thể do mất chất dinh dưỡng. Trước mắt, người uống có cảm giác cơ thể gầy đi. Dùng lâu dài, niêm mạc ruột sẽ bị tổn thương, gây ra bệnh mà tây y gọi là bệnh do thuốc nhuận trường hay bệnh do chịu táo bón. Bệnh tuy không nặng nhưng dây dưa khó chữa, về lâu dài là suy dinh dưỡng. Đồng thời, trong thành phần trà đôi khi có chứa bột lá tả diệp (senna) mà không ghi trong nhãn. Ðây là loại có tính xổ mạnh mà ngày nay tân dược cũng ít dùng vì độc tính cao.

Cũng có các loại trà khác ghi trong thành phần có lá cây, vỏ quả senna tỷ lệ trên 70%, hoa cúc 28%; loại hương vị thảo dược chứa 75% lá cây senna, 25% vỏ quả senna. Vị thuốc senna (hay séné) còn gọi là tiểu diệp (hay tả diệp) có chứa hợp chất anthraglucosides, được dùng nhiều trong cả Đông và Tây y để làm thuốc xổ, nhuận trường trị táo bón và gần đây có mặt trong các chế phẩm giảm cân, trị béo phì. Theo tờ thông tin về thuốc của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thì các chất anthraglucosides dùng lâu dài có thể gây ung thư.

Từ mấy năm nay, vị thuốc phòng kỷ (aristolochia sp) có trong các chế phẩm trị béo phì ở các nước phương Tây đã gây xơ hoá biểu mô vùng tiết niệu dẫn đến ung thư, phải thay thận hoặc chạy thận nhân tạo và đã có nhiều trường hợp tử vong. Ngoài ra còn một số thuốc mà các nước cấm lưu hành như fenfluramin hoặc dexfenfluramin là hoá chất tân dược gây chán ăn, giảm cân cũng có thể được đưa vào thuốc và trà giảm béo. Các loại này có thể đã góp mặt trong đủ loại thực phẩm chức năng, thuốc giảm cân, trà, café giảm béo …. ở nước ta và thường được nhập lậu từ biên giới phía Bắc.

Hãy giảm cân theo cách khoa học và lành mạnh

Đừng quá lo lắng về những mối nguy hại tiềm ẩn, nếu bạn giảm cân theo cách khoa học và lành mạnh, chẳng hạn như tập Yoga

Nói thế không có nghĩa là giảm cân trở thành nỗi mong ước vô vọng của chị em phụ nữ, bởi trên thế giới đã có không ít trường hợp giảm cân nặng cực kỳ thành công và khỏe mạnh. Một trong những nguyên tắc giảm cân mà bạn cần tham khảo là kết hợp giữa chậm và chắc. Theo đó, chậm là nên giảm cân từ từ, tốt nhất chỉ giảm khoảng 2 kg mỗi tháng, sau 3-6 tháng sẽ giảm được 5 -10% trọng lượng cơ thể. Chắc: tức bạn phải thay đổi thói quen ăn uống và vận động theo hướng khoa học và lành mạnh hơn. Đây chính là chìa khóa giúp bạn không bị tăng cân trở lại.

Ngoài ra, bạn có thể tận dụng mọi hoạt động  thường ngày của mình để giảm cân như năng đi bộ, chọn thang bộ thay vì thang máy, dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, chơi đùa với con cháu... Và để giảm bớt năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày, hãy học cách loại bỏ các thực phẩm giàu chất béo, chất bột đường như: các món rán, chè, bánh ngọt… Thay bằng chế độ ăn ít năng lượng, tăng cường rau xanh, vitamin, chất xơ. Các bài tập yoga cũng là một gợi ý hay dành cho bạn, vì yoga giúp tiêu hao lượng mỡ dư thừa và sắp xếp lại cơ cấu của các múi cơ trên cơ thể nên bạn sẽ có một thân hình thon gọn, chưa kể bạn sẽ khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng từ môn thể thao rèn luyện cả trí và  lực này.

Cuối cùng, dù khoa học hay lành mạnh đến đâu, chế độ ăn kiêng cũng sẽ không có tác dụng lâu dài nếu bạn không có lòng kiên trì, cùng quyết tâm cao. Vì chỉ cần một vài tháng nới lỏng, nguy cơ tăng cân trở lại là điều hiển nhiên.